Узбекистон республикаси олий ва ырта махсус таълим вазирлиги низомий номидаги тошкент давлат педагогика университети оила щу+У+и асослари


Никохни хакикий эмас деб топиш асослари


Download 0.5 Mb.
bet22/58
Sana02.11.2023
Hajmi0.5 Mb.
#1740124
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   58
Bog'liq
оила хукуки

Никохни хакикий эмас деб топиш асослари

Узбекистон Республикаси оила конунчилигида биринчи бор кон-кариндошлик ва болаларнинг насл-насаби белгиланган. Бу бизнинг ота-боболаримиздан колган урф-одатларимиздир. Амир Темур шундай иш тытган эдилар. “Ыгилларим, набилаларим ва якинларимни уйлантирмок ташвишида келин изламокка эътибор бердим. Бу ишни давлат юмушлари билан тенг кырдим. Келин былмишнинг насл-насабини, етти пуштини суриштирдим. Хос одамлар оркали соглик саломатлигини, жисмонан камолатини аникладим. Келин былмиш насли-насабини, одоб-ахлоки, соглом ва бакувватлиги билан барча -кусурлардан щоли былсагина эл-юртга катта тый томоша бериб, келин тушурдим. (А.Темур ыгитлари, Тошкент, Навруз 1992й, 58-б)


конун никох тузиш учун никохга кирувчиларнинг ызаро розилиги былишини уларнинг конунда белгиланган никох ёшига (эркаклар учун 18, аёллар учун 17 ёш) тылган былишлари талаб килинади. Никохнинг сощталиги. Сощта никохни никохланувчилар оила куришни кызламаган щолда гайриконуний максадларни амалга ошириш учун ызаро келишиб тузадилар.
Агар никохланувчи шахслардан бири ызида таносил касаллиги ёки одам иммунитети такчиллиги вируси (ОИТС инфекцияси) борлигини бошкасидан яширган былса, алданган шахс никохни хакикий эмас деб топишни талаб килиши мумкин.
Никохни хакикий эмас деб топиш факат суд тартибида амалга оширилади.


Мавзу: кон-кариндошлик ва болаларнинг насл-насабини белгилаш
Режа:



  1. кариндошлик тушунчаси

  2. Болаларнинг насл-насабини белгилаш



кариндошлик тушунчаси

Бир умумий учинчи шахсдан (аждоддан) келиб чиккан шахслар кариндошлар щисобланади. Икки шахс ыртасидаги тыгри шажара быйича кариндошликнинг якинлиги кариндошлик даражаси, яъни тугилиш сони билан белгиланади.


Болалар ота-онасига нисбатан тыгри шажарадаги биринчи, невара бобосига, бувисига нисбатан – иккинчи, эвара катта бобосига, катта бувисига нисбатан – учинчи даражадаги кариндош щисобланади ва щоказо.
Ака-ука, опа-сингил, уларнинг болалари, ота-онанинг ака-ука ва опа-сингиллари хамда уларнинг болалари, бобо ва бувиларнинг ака-ука хамда опа-сингиллари ва уларнинг болалари ва шунга ыхшашлар ён шажара быйича кариндошлар щисобланади ва щака зо.
Тыгри шажара быйича кариндошлар ён шажара быйича кариндошларга нисбатан якинрокдир.
Икки шахс ыртасида кариндошликнинг узок-якинлигини аниклашда, даражаларнинг сони ёки шу шахслардан бирининг ызини щисобга кышмай туриб, ундан келиб чиккан авлодлар сони щисобга олинади.
Щисоб аждодлар томон тыгри шажара быйича улар учун умумий былган шахсга (аждодга) караб ва ундан эса, авлодлар томон – улардан бошкасига караб олиб борилади.
Тугишган ака-ука ва опа-сингил кариндошликнинг иккинчи даражасида, тога ва амаки, амма ва хола ыз жиянлари билан кариндошликнинг - учинчи, тогавачча, амакивачча, аммавачча ва холаваччалар эса – тыртинчи даражасида турадилар.
Ака-ука ва опа-сингиллар бир ота-онадан келиб чиккан былса, ёт аралашмаган, ота бир она бошка ёки аксинча – она бир ота бошка былса, ёт аралашган кариндош щисобланади. Бундан келиб чикадики, ыгай ака-укалар ва ыгай опа-сингилларнинг ё отаси, ё онаси бир былади. Ёт аралашган кариндошлар худди ёт аралашмаган кариндошликдаги каби хукук ий окибатларни келтириб чикаради (масалан, ыгай ака (ука) ёки ыгай опа (сингил) вафот этгандан сынг мерос олишда ёки улардан алимент ундиришда).
Ёт аралашган ака-укалар ва опа-сингилларни ыгай ака-укалар ва опа-сингиллардан ажрата билиш лозим. Ыгайлар бир оилада яшовчи, лекин отаси щам, онаси щам бир былган болалардир. Эр ва хотиннинг аввалги никохдан (ёки никохсиз) орттирган болалари бир-бирига щисобланади.
кариндошликдан кайин-быйинчилик ва куда-андачиликни ажрата билиш керак. +айин-быйинчилик ва куда-андачилик кишининг насл-насабига ёки кондошликка асосланмайди. Балки никохнинг ёндош окибати былган ижтимоий богланиш щисобланади. Эр-хотиннинг кариндошлари йык былса, кайин-быйинчилик ва куда-андачилик вужудга келмайди. +айин-быйинчилик ва куда-андачилик муносабатлари оила хукук и оркали бошкарилмайди.

Download 0.5 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   58




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling