Узбекистон республикаси олий ва урта махсус таълим вазирлиги карши мухандислик иктисодиёт институти нефт ва газ иши кафедраси


Шарошкали бургиларнинг шифри ( бургилаш эритмалари хамда техник сув билан ювилганда ) айланиш частотаси 40 – 60 айл./мин. роторли бургилаш учун


Download 0.86 Mb.
bet5/14
Sana15.02.2023
Hajmi0.86 Mb.
#1199634
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   14
Bog'liq
Лаборатория машгулотлари учун услубий курсатма

Шарошкали бургиларнинг шифри ( бургилаш эритмалари хамда техник сув билан ювилганда ) айланиш частотаси 40 – 60 айл./мин. роторли бургилаш учун
3- жадвал

Бургининг диаметри, мм

Бургиларнинг шифри

161,5

-

III 61, 5 СЗ - ГАУ

190,5

-

III 190,5 МЗ – ГАУ
III 190,5 СЗ – ГАУ

215,9

III 215,9 СЗ - ГАУ

-

269,9

-

III 269,9 СЗ - ГАУ

Бургилар марказдан ювадиган (Ц); марказдан хайдайдиган (П); Ёнлама (чекка) гидромониторли ювадиган (Г); ёнлама хайдайдиган (ПГ); мой тулдирилган таянчли (V) холда ишлаб чикарилади. Шарошкаларининг таянчи ва шарик подшипникли бургилар В харфи билан белгиланади. Агар таянчлар иккита ва ундан ортик айланиш подшипникларида жойлашган булса А харфи билан белгиланади. Агарда таянч битта айланиш подшипникига эга булса Н харфи билан белгиланади.


Масалан, 215,9 диаметрли юмшок абразив жинсларни айланиш подшипникига эга булган уч шарошкали бурги куйидагича белгиланади:
III 215,9 М-ГА (ГОСТ 20692-75)

Роторли бургилаш усулида ва 60-250 айл./мин. айланиш частотали кудук туби двигателлари ёрдамида бургилаш учун бургилар шифри.


4- жадвал

Бурги диаметри, мм

Бургилар шифри


Узлуксиз ишлаб чикарили-
ши

Кабул килишдаги синов

190,5



III 190,5 С-ГНУ
III 190,5 СЗ-ГНУ
III 190,5 ТЗ-ГНУ
III 190,5 ТКЗ-ГНУ




215,9


III 215,9 СЗ-ГНУ
III 215, ТЗ-ГНУ
III 215,9 ТКЗ-ГНУ
III 215,9 К-ГНУ

III 215,9 МЗ-ГНУ
III 215,9 МСЗ-ГНУ
III 215,9 СЗ-ГНУ

269,9

III 269,9 С-ГНУ
III 269,9 СЗ-ГНУ

III 269,9 МЗ-ГНУ
III 269,9 ТЗ-ГНУ
III 269,9 ТКЗ-ГНУ

295,3

-

III 295,3 СЗ-ГНУ
III 295,3 ТЗ-ГНУ

Юкори частотали кудук туби двигателлари (турбобурлар ва электробурлар) ёрдамида ва айланиш частотаси 250 айл./мин. ва ундан хам юкори булган роторли усулда бургилаш учун бургилар шифри.
5- жадвал

Бургининг диаметри,
мм

Бургининг шифри




Узлуксиз ишлаб чикарилиши

Кабул килишдаги синов

190,5

III 190,5 С-ГН; III190,5 СЗ-ГН;
III 190,5 ТКЗ-ГН; III 190,5 М-ГВ;
III 190,5 С-ГВ; III 190,5 С-ЦВ;
III 190,5 СЗ-ГВ; III 190,5 СТ-ЦВ;
III 190,5 Т-ЦВ; III 190,5 ТЗ,ЦВ;
III 190,5 ТКЗ-ЦВ; III190,5 К-ЦВ




215,9


III 215,9 С-ГН; III 215,9 М-ГВ
III 215,9 МЗ-ГВ; III 215,9 МС-ГВ;
III 215,9 С-ГН; III 215,9 СЗ-ГВ;
III 215,9 Т-ЦВ; III 215,9 Т-ГВ;
III 215,9 ТКЗ-ЦВ; III 215,9 ТКЗ-Ц.

III 215,9 ТЗ-ЦВ;
III 215,9 МЗ-ГН;
III 215,9 МСЗ-ГН;
III 215,9 СЗ-ГН.

244,5

III 244,5 С-ЦВ

III 244,5 С-ГВ

269,9


III 269,9 М-ГВ; III 269,9 С-ГВ;
III 269,9 СЗ-ГВ; III 269,9 СТ-ЦВ;
III 269,9 Т-ЦВ; III 269,9 ТЗ-ЦВ

III 269,9 МЗ-ГВ



295,3




III 295,3 М-ГВ; III 295,3 М-ЦВ;
III 295,3 С-ГВ; III 295,3 С-ЦВ;
III 295,3 СТ-ЦВ; III 295,3 Т-ЦВ;
III 295,3 ТЗ-ЦВ




320,0

III 320,0 С-ГВ

III 320,0 М-ГВ

349,2

-

III 349,2 М-ЦВ;
III 349,2 С-ЦВ

393,7

III 393,7 Т-ЦВ

III 393,7 М-ЦВ;
III 393,7 С-ЦВ

Бургилаш бирикмасининг таркиби ва унинг вазифаси.
Бургилаш тизмаси (бирикмаси) бургини (кудук туби двигатели билан биргаликда) кудук усти жихозлари (вертлюг ва бошкалар) билан боглаш учун хизмат килади ва бошкарувчи кувур, бургилаш кувурлари, огирлаштирилган бургилаш кувурлари, бургилаш кулфлари, богловчилар ва бошка кушимча элементлардан иборат булади.
Бошкарувчи кувур деб номланувчи бургилаш тизмасининг юкори кисми вертлюг 1 га юкориги богловчи оркали богланади. Бошкарувчи кувур биринчи бургилаш кувурига (8) бошкарувчи кувурнинг остки богловчиси (5),

20-расм. Бургилаш бирикмасининг схемаси.

21-расм. Бургилаш кувурлари.


химояловчи богловчи ва бургилаш кулфининг муфтаси (7) оркали богланади. Бургилаш кувурлари (8) бир-бирига бургилаш кулфининг муфтаси ва ниппел (9) дан ташкил топган бургилаш кулфлари оркали ёки богловчи муфталар (10) ёрдамида богланади. Огирлаштирилган бургилаш кувурлари богловчи (11) ёрдамида бургилаш кувурига богланади. Остки огирлаштирилган бургилаш кувури эса богловчи (14) оркали бургига богланади. Бургилаш тизмаси куйидаги вазифаларни бажаради:
-- ротордан бериладиган айланма харакатни бургига етказади;
-- кудук туби двигателининг реактив моментини кабул килади;
-- ювувчи суюкликни турбобур ва бургига етказади;
-- бургилаш тизмаси остки кисми мустахкамлигини ошириш ва бургига
огирлик бериш учун;
-- электробур ёрдамида бургилашда алохида секцияларни
жойлаштиришда;
-- кушимча ва ёрдамчи ишларни бажариш (кудукни кайта ишлаш ва ювиш, катламни синаб куриш ва кудук тубига тушиб кетган бегона предметларни олиб чикишда).
Кудук туби двигателлари билан бургилаш жараёнида бургилаш тизмасининг ишлаш шароити роторли усулникига караганда бир мунча фарк килади. Бу шароитда буркилаш тизмаси айланмайди ва асосан тизманинг чузилган ва сикилган кисмларида чузилиш ва сикилиш кучланишлари хосил булади.

Бургилаш кувурлари ва богловчи муфталар.


Куйидаги турдаги пулат бургилаш кувурлари мавжуд: якунлари чикарилган, якунлари чикарилган ва конуссимон баркарорлаштирувчи белбогли, пайвандланган богловчили якунлари булган (21-расм). Пулат кувурлардан ташкари алюминий коришмали бургилаш кувурлари хам ишлаб чикарилади.
Якунлари чикарилган пулат бургилаш кувурлари куйидаги турларда ишлаб чикарилади:
1 – якунлари ичкарига чикарилган ва богловчи муфтали;
2 – якунлари ташкарига чикарилган ва богловчи муфтали;
3 – якунлари ичкарига чикарилган ва конуссимон баркарорлаштирувчи
белбогли;
4 – якунлари ташкарига чикарилган ва конуссимон баркарорлаштирувчи белбогли.
1 ва 2 турдаги бургилаш кувурларининг конструктив тайёрланиши 21-расмнинг (а) ва (б) кисмларида курсатилган, 3 ва 4 турдаги бургилаш кувурларининг конструктив тайёрланиши эса 21-расмнинг (в) ва (г) кисмларида курсатилган.
Бургилаш кувурларининг шартли диаметри ва узунлиги 7- жадвалда келтирилган.
6- жадвал.

Кувур тури

Кувурнинг шартли диаметри, мм.

Кувурнинг узунлиги, м.

1
2
3
4



60, 73, 89, 102,
114, 127, 140, 168.

60, 73, 89, 102,


114, 140.

89, 102,


114, 127, 140.

73, 89, 102,


114



6; 8; 11,5
11,5

6; 8; 11,5


11,5

6; 8; 11,5


11,5

6; 8; 11,5


11,5



Бургилаш кувурлари ва муфталари хароратга чидамли ва ташки юзаси буёкланган булиши керак. 1, 2- турдаги кувурлар ва уларнинг муфталари куйидаги катталикда учбурчак куринишидаги конуссимон резьбадан иборат: резьбанинг ораси р=3,175мм (25,4 мм узунликда 8 та резьба жойлашган), резьбанинг чукурлиги h = 1,81 мм, профилнинг ишчи узунлиги h = 1,734 мм, профилнинг айланиш радиуси r = 0,508мм, r = 432 мм, резьбанинг кайрилиш бурчаги ф = 1 47 24, конуссимонлиги 2 tg = 1:16
1 –2 туридаги кувурлар чап ва унг резьбали килиб ишлаб чикарилади.
3 – 4 туридаги кувурлар куйидаги катталикдаги конуссимон трапециадал резьбага эга: резьба оралиги Р = 5,08 мм ( 25,4 мм узунликда 5 та резьба жойлашади), резьбанинг чукурлиги h = 1,7 мм, профил юкорисидаги майдоннинг кенглиги в = 1,99 мм, чукурлик майдонининг кенглиги в = 2,18 мм, айланиш радиуси r = 0,3 мм, кийшайиш бурчаги = 0 53 42 , резьбанинг конуссимонлиги 2 tg = 1:32



22 – расм. 1 ва 2 турдаги бургилаш кувурлари хамда богловчи муфталарининг учбурчак куринишидаги конуссимон резьбасининг куриниши.
1 – резьба укига параллел чизик; 2 – резьбанинг уртача диаметрдаги чизиги


1 –2 – 3 – 4 – турдаги бургилаш кувурлари ва уларнинг богловчили муфталарининг механик хоссалари 7- жадвалда келтирилган пулатлардан тайёрланиши керак.





23-расм. 1 ва 2 туридаги бургилаш кувурлари учбурчак конуссимон резьбалари кесимининг улчамлари.
1 – резьбанинг якуни; 2 – кувур резьбаси укига параллел чизик;
3 – резьбанинг уртача диаметрдаги чизиги.


7 – жадвал

Механик хоссалари

Пулатнинг мустахкамлик гурухи

Синишгача булган кучланиш, , Мпа


Окувчанлик чегараси, , Мпа


Тахминий чузилиши, %



655
(637)

379
(373)


14,3
(16)



(687)
(490)


(12)

689
552
13

758
655
12,3



862
758
10,8

1000
930
9,5

1103
1034
8,5



Бургилаш кулфлари.
Нефт ва газ кудукларини бургилашда ишлатиладиган, диаметри 114-168 мм. гача булган бургилаш кувурлари асосан 11,5 метр узунликда ишлаб чикарилади. Бундай шароитда миноранинг баландлиги 41-45 метр булганда, иккита кувурдан йигилган шамнинг узунлиги 25 метрни ташкил этади. Миноранинг баландлиги 53-58 метр булганда, учта кувурдан йигилган шамнинг узунлиги 37 метрни ташкил этади. 1 –2 –3 –4 –туридаги кувурларни шам холатида йигиш ва боглаш учун бургилаш кулфларидан фойдаланилади (24 а-расм). Узунлиги 6 метр булган 1 –2- туридаги кувурларни аввал иккитасини богловчи муфта оркали бир-бирига богланади кейин эса буни шам билан кулф ёрдамида богланади (24 б-расм).
Бургилаш тизмасида асосий богловчи элементлар булиб бургилаш кулфлари хисобланади. Якунлари ичига чикарилган бургилаш кувурлари учун 2 хил турдаги бургилаш кулфлари мавжуд:
ЗН – якунлари ичига чикарилган бургилаш кувурининг жуда кичик диаметрли утиш тешиги булган;
ЗШ – якунлари ичига чикарилган бургилаш кувурининг утиш тешиги диаметрига якинрок булган катталикда;
ЗН – бургилаш кулфларида утиш тешигининг диаметри ювувчи суюкликнинг циркуляцияси жараёнида босим йукотилишини оширади. Шунинг учун бундай бургилаш кулфлари факат ротор ёрдамида бургилашда ишлатилади.





24-расм. Якунлари чикарилган бургилаш кувурларининг богланиши.


Якунлари ташки томонга чикарилган бургилаш кувурларини бир-бирига боглаш учун утиш тешигининг диаметри катталаштирилган бургилаш кулфлари яратилган. Бундай бургилаш кулфлари ротор ва турбобур усулида бургилашда жуда яхши самара беради.



25 –расм. 1 ва 2туридаги якунлари чикарилган бургилаш
кувурлари учун бургилаш кулфлари.
а - ЗН туридаги; б- ЗШ туридаги; в- ЗУ туридаги;
1 – кувур билан богланиш учун резьба.
Куйидаги жадвалда кулф резьбаларининг асосий катталиклари келтирилган ва улар бургилаш кулфининг тури ва диаметрига караб танлаб олинади.


8- жадвал

Катталиклари

25,4 мм узунликда чизиклар сони

5

4

3

Резьбанинг оралиги, мм

5,8

6,350

6,350

Резьбанинг эгилиш бурчаги,

7 3 30

7 7 30

4 45 48

Резьбанинг конуслиги
2 tg

1:4

1:4

1:6



Огирлаштирилган бургилаш кувурлари.
Бургилаш тизмасининг мустахкамлигини ошириш ва бургига огирлик бериш учун бургилаш тизмасининг остки кисмига огирлаштирилган бургилаш кувурлари урнатилади.



26-расм. Огирлаштирилган бургилаш кувурлари.
а- юза кисми текис булган; б- конуссимон ораликли.


Огирлаштирилган бургилаш кувурлари мажмуаси битта бурги устидаги кувурдан иборат, кайсики бу кувурнинг хар икки томонида хам ички кулф резьбаси мавжуд. Бундан ташкари юкори кисмида ички кулф резьбали, остки кисмида ташки кулф резьбали оралик кувурлардан ташкил топган.
ТУ-14-3 164-73 буйича диаметри 146, 178 ва 203 мм ли ОБК лар ишлаб чикарилади.
Диаметри 73 ва 89 мм булган ОБК лар ТУ/В – 88739 – 141-70 буйича, диаметри 219 ва 245 мм ли ОБК лар эса ЧМТУ 14-243- 154-73 буйича ишлаб чикарилади. Бундан ташкари нормал Н 291-49 буйича диаметри 95 ва 108 мм булган кувурлар ишлаб чикарилади.
ОБК лар 2 хил куринишда ишлаб чикарилади:
Бутун узунлиги буйича силлик ва клинли, тутишда ишончли булиши учун конуссимон хошияли куринишда ишлаб чикарилади. ОБК ларнинг таснифи куйидаги жадвалда келтирилган.
9- жадвал

Катталиклар

ОБК нинг катталиги, мм

95

108

146

178

203

219

Ташки диаметри, мм

95

108

146

178

203

219

Утиш каналининг
диаметри, мм

32

38

75

80

100

120

Кундаланг кесим юзаси:
Кувур танасининг, см


Утиш каналининг, см

63


8,05

80


11,35

123

4,2


198

50,3


245

78,5



-


-

1-метр кувурнинг огирлиги,
кг.

49

63

97

156

192

212



Бундан ташкари мустахкамлиги юкори булган лигерланган пулатдан тайёрланган, мувозанатлаштирилган огирлаштирилган бургилаш кувурлари ишлаб чикарилади (ОБКМ). Оддий ОБК га караганда ОБКМ юкори мустахкамликка (750- 650 МПа) эга.
ОБКМ лар ташки диаметри 89, 108, 120, 133, 146, 178, 203, 229, 254, 273, 299 мм катталикларда ишлаб чикарилади.
Материалининг сифати яхшилиги, тайёрлаш технологиясига катта талаблар куйилиши, кувур ва резьбаларни механик хамда термик кайта ишланиши, уларнинг мувозанатлаштирилганлиги билан ОБКМ лар -- ОБК дан устун туради. Кувур юзасининг юкори кисмида тайёрловчи заводнинг маркаси ёки шифри, кувурнинг катталиклари, номери, ишлаб чикарилган муддати ва кувурнинг узунлиги ёзилган булади.

27-расм. Мувозанатлаштирилган огирлаштирилган
бургилаш кувурлари (ОБКМ).
Богловчилар.
Бургилаш тизмаси учун богловчилар бургилаш тизмасининг элементларини бир – бирига боглаш учун хизмат килади.

28-расм. Богловчилар.
а- утувчи ёки химояловчи (ПП); б-муфтали (ПМ); в – ниппелли (ПН).


Хозирги кунда 5 хил турдаги богловчилар кулланилади. Уларни 2 гурухга булиш мумкин: 1) Штангали богловчилар – бошкарувчи кувурни вертлюг ва бургилаш кувурлари билан боглаш учун хизмат килади;
2) Оралик богловчилар -- тизманинг бошка элементларини боглаш учун ишлатилади.
Богловчиларнинг вазифаси куйидаги жадвалда келтирилган.
10-жадвал.

Богловчи-лар
гурухи

Богловчи
тури

Шартли
белгиси

Вазифаси

Штангали


Оралик

Юкориги

Остки

Химоя-ловчи ва
утказувчи

Икки
муфтали


Икки
ниппелли

ПШВ

ПШН

ПП

ПМ


ПН

Бошкарувчи кувурни вертлюг билан боглаш учун ишлатилади.
Бошкарувчи кувурни бургилаш тизмаси билан боглаш учун ишлатилади.
А) Кутариб-тушириш операцияси вактида бошкарувчи кувур остки богловчисини тез емирилишдан химоя килиш учун ишлатилади.
Б) Бошкарувчи кувур ёки бургилаш ку-вурларига бир хил катталикдаги кувурларни ёки бошка катталикдаги асбобларни боглаш учун ишлатилади.
В) Бир турдаги кулф резьбасидан бошка тур-даги кулф резьбасига утиш учун ишлатилади.
(М-н: ЗН кулфидан ЗШ кулфига утиш учун).
Хар хил турдаги асбобларни бургилаш тизмасига боглаш учун ишлатилади.



Бошкарувчи кувурлар.
Бошкарувчи кувурлар ротордан бериладиган айланма харакатни бургилаш тизмасига етказиш вазифасини бажаради. Бошкарувчи кувурлар уч хил куринишда ишлаб чикарилади:
1)Квадрат шаклида; 2)Олти бурчакли; 3)Хочсимон куринишда.

29-расм. Йигилган конструкциядаги бошкарувчи кувур.


Хозирги кунда нефт ва газ кудукларини буркилаш учун асосан квадратсимон бошкарувчи кувурлар куп ишлатилади. Улар квадратсимон калин деворли штанга 2, юкориги штангали богловчи (ПШВ) 1 ва остки штангали богловчи (ПШН) 3 дан ташкил топган. Штанганинг юкориги якунида чап йуналишли ташки резьба йунилган, остки якунида эса унг йуналишли остки резьба йунилган. Юкориги штангали богловчи штангага богланиш учун чап йуналишли ички резьбага эга, иккинчи томони эса чап йуналишли ички кулф резьбасига эга. Остки штангали богловчи эса штангага богланиш учун унг йуналишли ички кувур резьбасига эга, иккинчи томони эса унг йуналишли ташки кулф резьбасига эга. Йигилган бошкарувчи кувурни, чап йуналишли ташки кулф резьбасига эга булган вертлюг стволига богловчи 2 оркали богланади. Бу ерда богловчини куллашдан максад вертлюг стволининг резьбасини хамда юкориги штангали богловчининг резьбаларини тез ишдан чикишини олдини олишдир.
Остки штангали богловчининг кулф резьбаларини тез ишдан чикишини олдини олиш учун унга кушимча килиб сакловчи богловчи 6 урнатилади.
Бошкарувчи кувурлар учун квадрат штангалар узунлиги 16,5 метр, мустахкамлик гурухи Д ва К булган пулатдан, богловчилар эса 40 ХН ( =735 Мпа) маркали пулатдан тайёрланади.



Download 0.86 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   14




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling