Узбекистон республикаси согликни саклаш вазирлиги тиббий таълимни ривожлантириш маркази андижон давлат тиббиёт институти


Download 450.23 Kb.
bet71/164
Sana17.02.2023
Hajmi450.23 Kb.
#1204879
1   ...   67   68   69   70   71   72   73   74   ...   164
Bog'liq
Dermatologiya дарслик

Дифференциал диагностикаси. Каттик шанкр, куп шаклли экссудатив эритема, вульгар пурсилдог ураб олувчи темиратки каби касалликлар билан дифференциал диагностика утказиш лозим.
Даволаш.
Асосий даво сифатида вирусга карши кулланиладиган препаратлар – Ацикловир, Ациклостад, Герпевир, Завиракс, Виролекс, Улкарилдан фойдаланилади. Масалан, ацикловир (0,2) кунига 1 таблеткадан 4-5 махал ичишга буюрилади.
Теридаги пуфакчалар ва эрозияларга анилин буёклари (метилен кукини ва бриллиант яшилини 1%ли спиртли эритмалари, Кастеллани буёги суртилади. Яна махаллий даволаш учун вирусга таъсир киладиган кенг Веролексни 5% ли, Бонафтон, Теброфенни 3-5% ли, Госсипол, Оксалин, малхамлари, Ацикловир, Улкарил, Герпевир, Ациклостад кремлари хам кулланилади. Патологик жараёнга иккиламчи инфекция кушилганда эса антибиотиклар (эритромицин ва бошкалар) куллаш максадга муофикдир. Махсус даводан ташкари симптоматик, иммуностимяторлар кулланиши мумкин. Тималин 10-30 мг дан, Тактивин 80-100 мг дан 8-10 инъекция буюрилади. Булардан ташкари Пирогенал, Продигиозан, Дибазол, Левамизол, Декарис Гемалин, Имунорикслардан хам фойдаланиш мумкин. Масалан, Дибазол 0,01 дан 2 махал ичишга буюрилади. Дезоксирибонуклеаза (ДНКаза) 10-25 мг дан м/о буюрилади. Герпетиформ поливалент вакцинаси елка сохасининг т/и 0,1-0,2 мл дан хар 2-3 кунда 1 марта 10 та инъекция килинади.


ЎРАБ ОЛУВЧИ ТЕМИРАТКИ
(HERPESZOSTER)
Ураб олувчи темиратки (УОТ) терининг уткир яллигланишли касаллиги булиб, купинчи у тана хароратининг кутарилиши, неврологик огриклар билан бошланади. Бир неча кун утач эса терида тошмалар тоша бошлайди. Касаллик кузгатувчиси булиб дерматонейротроп вирус хисобланади. Бу вирус узини хусусиятларга кура сувчечак вирусига ухшаб кетади. Касаликнинг келиб чикишига сабабчи факторлар: совкатиши, сурункали интоксикациялар, кон касалликлари, усма касалликлари, ВИЧ-инфекция ташувчанлиги.
Махаллий продромал куринишлардан парастезия, кичишиш, огриклар беморни безовта килади. Терида алохида-алохида булиб жойлашган пушти-кизил шиш учоглари пайдо булади. Шу учоглар юзасида майда гурух-гурух булиб жойлашган, катталиги тугногич бошидан то тарик катталигича келадиган пуфакчалар пайдо булади. Пуфакчалар кобиги калин ва улар таранг куринишда булиб, бир неча кун утгач везикулалар ичидаги сероз тиник суюклик аста секин хиралаша бошлайди ва пустулалар хосил булади. Кейинчалик пуфакчалар ичидаги суюклик кура бошлайди ва улар урнида саргиш-жигарранг калоклар хосил булгани кузатилади. 5-10 кундан сунг калоклар тукилиб кетади. Патологик жараён тошмалари терида доимо нерв толалари буйлаб ассиметрик жойлашади. Ураб олувчи темираткининг характерли белгиларидан бири неврологик огрикларининг хатто тошмалар жойлашган сохалардан хам узок тана кисмларида кузатилишидир. Кари одамларда неврологик белгилар бир неча ойлаб давом этиши, хаттоки йиллаб безовта килиши мумкин. VII – калла суяги нервининг харакат килдирувчи ва сезув вазифаси билан боглик нерв толалари жарохатланганда Ханта синдроми келиб чикади. Бунда ураб олувчи темиратки билан бирга юз нервининг параличи, кулокдаги огриклар, эшитишнинг пасайиши кузатилади. Ураб олувчи темираткида огриклар яллигланиш сохасини румол ёки кийим салига тегиши билан каттик безовта килади. Субъектив белгилар доимо хам теридаги клиник куринишнинг огирлигига ва таркоклигига боглик булмайди. Ураб олувчи темиратки баъзи бир сохаларда, масалан, уч бошли нервнинг биринчи шохида жойлашганда, кучли огрик билан кечади. Ураб олувчи темираткининг интенсив огриклари симуляцияси натижасида шу касалликни бошка касалликлар белгиларига ухшатиб юбориши мумкин. Масалан, уткир аппендицит, холецистит, миокард инфаркти бунга мисол була олади. УОТнинг куп учрайдиган сохалари булиб – бошнинг, пешонанинг, куз ва юзнинг бошка сохалари, буйин, кукрак, корин, елка, сон ва думбалар хисобланади. Касалликнинг одатдаги оддий туридан ташкари куйидаги клиник турлари тафовут килинади:
1. Генерализацияланган
2. Геморрагик
3. Гангреноз
4. Буллёз
5. Абортив
Генерализацияланган турида касаллик маълум сохада (сегментда) бошланиб, сунгра баданнинг барча сохаларига таркалади. Бунда хосил булган янги везикулаларнинг куриниши худди сув чечакдаги тошмага ухшаб кетади: марказида киндиксимон чукурча кузатилади. Касаллик огир кечади. ОИВ-инфекциясига чалинган беморларда бу клиник тури купрок учрайди ва уларда кайталаниш хусусиятига эга.
Геморрагик турида пуфакча ичидаги суюклик геморрагик тус олади, огрик кучли булади, касаллик огир кечади, купинча кон касалликлари (лейкозлар ва геморрагик диатезлар) билан огриган беморларда кузатилади.
Гангреноз турида везикулёз тошмалар сохасида тери гангренага (некрозга) учрайди, натижада у сохаларда эрозия эмас, балки яралар хосил булади ва улар узидан кейин чандик колдиради. Бу клиник тури купинча карияларда ва силласи куриган беморларда кузатилади ва огир кечади, огрик кучли булади.
Буллёз турида везикулалардан ташкари йирик-йирик пуфаклар хам хосил булади, уларнинг кобиги таранг, ярим сферик шаклда булади, ичида сероз суюклик, баъзан эса геморрагик суюклик булиши мумкин. Касалликнинг бу клиник тури купинча юз нерви, уч шохли нерв ва куз нерви иннервация киладиган тери сохаларида учрайди. Юз нерви сохасида учраганда пуфаклар купинча юкориги ковок ва пешона сохаларида пайдо булади, куз шиллик пардасининг зарарланиши хавфи тугилади, куз шиллик пардаси кизарган, пастки ва юкориги ковоклар кескин шишган холда булади.
Абортив клиник турида касалликнинг клиник аломатлари билинар-билинмас булиб, баъзан хатто везикулалар тошмаслиги хам мумкин. Огрик кучли булмайди, эритема оз-моз ривожланган, касаллик чекланган кичкина сохалардагина жойлашган.
Ураб олувчи темиратки касаллиги узок давом этиб, баъзан 4-5 хафтагача чузилиши мумкин, огрик симптоми эса баъзан 2 ойгача ва хатто 4 ойгача чузилиши мумкин.
Огир касалликлар билан огриган ёки нимжон одамларда УОТнинг гангреноз шакли учрайди ва тошмалар урнида бу холатда чандиклар колади.
УОТ узидан сунг иммунитет колдиради; касаллик кайталанмайди (рецидив кузатилмайди). Аммо, иммунитетни кескин тушуши кузатиладиган огир касалликлар (рак, лейкоз, ОИТС (СПИД)) билан огриган пайтларда рецидиви, уни генерализациялашган турлари кузатилаши мумкин.

Download 450.23 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   67   68   69   70   71   72   73   74   ...   164




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling