В. А. Мирбобоев


Download 1.63 Mb.
bet40/121
Sana09.01.2023
Hajmi1.63 Mb.
#1085279
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   121
Bog'liq
Materialshunoslik (I.Nosirov) (1)

6<,.2 ,

44- раем. Пачо^лапган (пластик деформацияланган) металл:;-, кай­та киздиришда механик хосса ва структуранин узгаришк:
Тб — рекрнсталланишнинг богзланнш температур ?т~ тамом б^лиш температураси: 1, 2, 3, 4 — структура ?згаришлари.

темир, алюминий, молибден каби металларда хосил булади. Кайтишнинг иккинчи боскичида пачо^ланган структуранинг ^аттицлиги ва муста^камлиги камайиб боради (44-раем). Бун­да структурада содир буладиган туб узгаришларга замин тай­ёрланади.
Температура янада оширилса, структура узгаришлари руй беради, яъни пачоцланган доначалар урнига мувозанатдаги янги доначалар ^осил булади. Бундай жараён цайта кристал- ланиш (рекристалланиш) деб аталади. Бу жараён ^айтишдан тубдан фар^ цилиб, эски пачокутанган доначалар урнига янги мувозанатдаги доначалар .уосил булади. \осил булган янги доначалар нуцеонлардан анча холи булиб, тугри у^ли шаклга эга булади. Янги доначаларнинг .уосил булиши одатда энг куп пачоцланган доначадан бошланади (44-расмдаги 2-структура) ва бу доначаларнинг \'сиши эса тугри у^ли шаклга олиб ке­лади. *
Кбайта кристалланишнинг бундай бошлантич даври бирлам- чц кристалланиш деб аталади. Бундай кайта кристалланишнинг содир булиши учун маълум шарт бажарилиши керак. Масалан, пластик деформация маълум даража (одатда 2—8%) дан кам булмаслиги керак. Агар металл кимёвий тозаликка эга булса, цайта кристалланишнинг бошланиши учун суюцланиш темпера- турасининг 10% и хам етарли булади. Котишмалардаги кайта крнсталланишнинг бошланиши учун катта температура талаб этилади (0,5—0,6 7\). Умуман кайта кристалланиш учун керак буладиган температура киздириш вакти, деформациядан аввал- ги донача улчамлари ^амда деформация даражасига богликдир.
Бирламчи кайта кристалланиш натижасида дислокация зич­лиги камайганлиги сабабли механик хоссалар тула кайтари- лади. Доначалар тула кайта ^осил булгандан кейин бирламчи кайта кристалланиш тугалланган хисобланади. Пачокланган структура юмшатилган холатдаги мувозанатга кайтади. Бир­ламчи к.айта кристалланиш натижасида структура ва хоссалар- нинг узгариши 44- расмда келтирил: ан.
Агар пластик деформацияланган материал бирламчи кайта крнсталланишнинг бошлаииш температурасида бироз ушлаб турилса ёки температура бироз оширилса, гбайта кристалла- нишнинг кейинги боскргчи бошланади. Бу боскичда доначалар­нинг уртача улчам ^ийматлари текисланади. Баъзи доначалар Кушни доначалар хисобига усади. Бу боскичда термодинамика цонуяларига асосан умумий ажралиш юзалари камаяди, чунки хар цакдай жисм юза энергиясини камайтиришга интилади. Бу боскичдаги баъзи доначаларнинг усиши кристалланишдаги йирилиш, деб аталади (44- расмдаги 3- структура) Бу йигилпш натшкгс. окувчанлик чегарасидаги мустахкамлпк янада ка- маядп. крисчалланишда доначанинг усиши маълум тез- ликка эта булганлиги учун бу жараён иккиламчи кайта крис­талланиш деб аталади.


  1. Download 1.63 Mb.

    Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   121




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling