В. С. Хамидов, К. И. Сирожиддинов, Н. И. Умархонов, К. А. Исмоилов, х-е турсунбоев, З. С. Абдуллаев электрон таълим мухитида


I БОБ. КАСБИЙ КОМПЕТЕНТЛИКНИ РИВОЖЛАНТИРИШ ВА


Download 3.08 Mb.
Pdf ko'rish
bet4/53
Sana28.09.2023
Hajmi3.08 Mb.
#1689062
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   53
Bog'liq
Электрон таълим мухитида касбий компетентликни такомиллаштириш

I БОБ. КАСБИЙ КОМПЕТЕНТЛИКНИ РИВОЖЛАНТИРИШ ВА 
УНДА ЭЛЕКТРОН ТАЪЛИМ МУХДТИДАН ФОЙДАЛАНИШНИНГ 
КОНЦЕПТУАЛ АСОСЛАРИ
1.1. 
Касбий компетентлик тушунчаси ва унинг электрон таълим 
мухитида ривожлантириш зарурияти
Глобаллашув, 
халкаро 
иктисодий 
интеграция, 
халкаро 
мехнат 
таксимоти жараёнлари, ишлаб чикариш жараёнларининг юкори даражадаги 
автоматизацияси мавжуд таълим хизматлари бозорига узининг тамомила 
янги ва динамик тарзда узгариб бораётган талабларини урнатиб келмокда. 
Шу боис, таълим жараёнини ташкил этиш ва таълим сифатини таъминлаш 
тизимининг энг мухим элементи хисобланган профессор-укитувчилар 
компетентлигини юксалтириш, кун тартибидаги энг мухим масалалардан 
биридир. Нафакат махаллий, балки жахон мехнат бозорида ракобатбардош 
мутахассис кадрларни тайёрлаш ва тарбиялаш, таълим тизими педагог 
ходимларидан юкори даражадаги касбий компетентликка эга булиш, уни 
доимий ва изчил равишда ошириб боришни талаб этмокда.
Хар 
бир 
тадкикотда булган и 
каби 
биз, 
энг аввало, 
таянч 
категорияларга, хусусан, “компетентлик”, “касбий компетентлик”, “электрон 
таълим” ва “электрон таълим мухити” категорияларига ойдинлик киритиб 
олишимиз лозим. “Компетентлик” (инглизча “competence” - “кобилият”) -
амалий фаолиятда назарий билимлардан самарали, юкори касбий малакага 
эга булиш, махорат ва иктидор хамда ижодкорликни намоён эта олиш 
кобилиятидир.
“Компетентлик” тушунчасига олимлар, мутахассис ва тадкикотчилар 
томонидан бир катор таърифлар берилган. Уларни умумлаштирган холда 
компетентликни муваффакиятли фаолият юритишга умумий кобилият ва 
касбий тайёргарликда намоён булувчи билим, тажриба ва куникмаларга 
асосланган интеграллашган бир катор сифатлар мажмуи деб таъриф бериш 
мумкин. Фикримизча, компетенция ва компетентлик тушунчалари узаро 
боглик 
булиб, 
билим, 
малака ва 
куникма 
тушунчаларини узида


мужассамлаштиради, шахснинг максадга йуналтирилганлиги, муаммоларни 
чукур хис кила олиши, синчковликни намоён этиши, креатив фикрлашга эга 
булиши каби сифатларни уз ичига олади2.
ОТМда касбий компетентлик — профессор-укитувчи томонидан 
касбий фаолиятни амалга ошириш учун зарур булган билим, куникма ва 
малакаларнинг керакли даражада эгалланиши ва уларни амалий фаолият — 
таълим жараёнида юкори махорат билан куллай олинишидир.
А.К.Маркова ва Б.Назаровалар томонидан олиб борилган илмий 
изланишлар бевосита педагогнинг касбий компетентлиги ва унинг узига хос 
бошка сифатларини урганишга йуналтирилган. Б.Назарова томонидан 
утказилган 
тадкикотлар 
натижасига 
кура 
касбий 
педагогик 
компетентликнинг куйидаги турлари санаб утилади3:
■махсус ёки касбий компетентлик (касбий фаолиятни юкори даражада 
ташкил этиш);
■ аутокомпетентлик (узини ижтимоий-касбий ривожлантира олиш);
■ экстремал касбий компетентлик (кутилмаган вазиятларда ишлай олиш);
• ижтимоий компетентлик (касбий фаолиятни хамкорликда ташкил этиш,
ижтимоий масъуллик).

Download 3.08 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   53




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling