Va komunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi toshkent axborot texnologiyalari unversiteti navoiy axborot texnologiyalari texnikumi

Notog‘ri IP-mazil ma’lumotidan ehtiyot bo‘ling Muayyan hududda joylashgan IP-manzillardan ushbu joyda bo‘lmagan kishi foydalanishi mumkin. Bunga virtual maxfiy tarmoq (VPN) yordamida tarmoqni boshqa serverga yo‘naltirish orqali erishiladi. Xakerlar ham IP-maznilini o‘zgartirib ish qiladi. Bunday hollarda IP-manzilning geografik joylashuvini aniq topgan bo‘lsangiz ham, u adresdan foydalanayotgan odam, aslida, ming-minglab kilometr masofada bo‘lishi mumkin.
Internet protokolining 4-versiyasi (IPv4) IP-manzilni 32-bitli raqam sifatida belgilaydi. Biroq, Internetning oʻsishi va mavjud IPv4 manzillarining tugashi sababli, 1998-yilda IP manzili uchun 128 bitdan foydalanadigan IP ning yangi versiyasi (IPv6) standartlashtirildi. IPv6 ni joriy etish 2000-yillarning oʻrtalaridan beri davom etmoqda.
Agar telefon yoki kompyuteringizda IP-manzil bõlmasa tõg`ridan-tõg`ri internerga ulana olmaysiz. https://t.me//darknet_infinity
IP manzillar IPv4 da 192.0.2.1 va IPv6 da 2001:db8:0:1234:0:567:8:1 kabi inson oʻqiy oladigan yozuvlarda yoziladi va koʻrsatiladi. Manzilning marshrutlash prefiksining oʻlchami CIDR yozuvida manzilga muhim bitlar sonini qoʻshish orqali belgilanadi, masalan, 192.0.2.1/24, bu pastki tarmoq niqobi 255.255.255.0 ga teng ekanligini bildiradi.
IP-manzillar maydoni global miqyosda Internet tayinlangan raqamlar organi (IANA) tomonidan boshqariladi va oʻzlarining belgilangan hududlarida mahalliy Internet registratorlariga, masalan, Internet-provayderlar (ISP) va boshqa maqsadlar uchun mas’ul boʻlgan beshta mintaqaviy Internet registratorlari (RIR) tomonidan boshqariladi. Foydalanuvchilar. IPv4 manzillari IANA tomonidan RIRlarga taxminan 16,8 bloklarda tarqatildi har biri million manzilga ega, ammo 2011-yildan beri IANA darajasida IP manzillar tugaydi. RIRlardan faqat bittasi hali ham Afrikada mahalliy topshiriqlar uchun taʼminotga ega.[2] Baʼzi IPv4 manzillari xususiy tarmoqlar uchun ajratilgan va global miqyosda yagona emas.

Tarmoq maʼmurlari tarmoqqa ulangan har bir qurilmaga IP-manzil tayinlaydi. Bunday topshiriqlar tarmoq amaliyotlari va dasturiy taʼminot xususiyatlariga qarab statik (qattiq yoki doimiy) yoki dinamik asosda boʻlishi mumkin.

IP-manzil ikkita asosiy funksiyani bajaradi: u xostni yoki aniqrogʻi uning tarmoq interfeysini identifikatsiya qiladi va tarmoqdagi xostning joylashishini taʼminlaydi va shu bilan ushbu xostga yoʻl oʻrnatish imkoniyatini beradi. Uning roli quyidagicha tavsiflangan: „Nom biz qidirayotgan narsani koʻrsatadi. Manzil uning qayerdaligini koʻrsatadi. Marshrut u yerga qanday borishni koʻrsatadi.“ Har bir IP-paketning sarlavhasida joʻnatuvchi host va qabul qiluvchi hostning IP manzili mavjud boʻladi.
IP (Internet Protocol) haqida eshitmagan inson bo'lmasa kerak. Chunki internetga chiqadigan inson borki, IP haqida qandaydir tushunchasi mavjud. IP o'zi nima degan savolga javob bersak. IP bu biron ixtiyoriy qurilmaning internetdagi manzilidir. Ya'ni siz biron uyga borish uchun u uy manzilidan foydalanas. Sizdan chiqayotgan so'rov ham qaysidir manzilga yetib borib, sizning so'rovingizga javob qaytishi kerak bo'ladi. Mana shu manzil IP manzildir. Endi bugungi kunda biz IP ning IPv4 va IPv6 versiyalaridan foydalanamiz. IPv6 hali keng qamrovga ega emas. Lekin yaqin kelajakda uning qamrovi ancha keng bo'ladi. Biz hozirda IPv4 dan foydalanamiz. IPv4 uzunligi 32 bit. IPv4 manzillar soni 4 294 967 296 ga teng. Ya'ni shuncha qurilmaga IP manzil berish mumkin degani. IPv4 ning 5ta klaslari mavjud. IPv4 manzillarning klaslari 1969 yilda AQSH da yaratilgan. Ular quyidagilar:

Hozirgi kunda bu sinflar real hayotda ishlatilmaydi. Sababi bunday sinfga ehtiyoj mavjud emas.
Hozirda lokal tarmoq uchun quyidagi manzillar ishlatiladi.
1. 10.0.0.0 – 10.255.255.255 /8
2. 172.16.0.0 – 172.31.255.255 /16
3. 192.168.0.0 – 192.168.255.255 /24
4. 169.254.0.0 – 169.254.255.255 /16 — DHCP mavjud bo’lmagan vaqtda va static ip berish berilmagan vaqtda tarmoq ishlashi uchun beriladigan IP.
Bu IP lar ichki tarmoq uchun ishlatiladi (ya’ni kompyuter o’zining tarmoq kartasi ishlayotgani yoki yo’qligini aniqlash uchun)
5. 127.0.0.0 – 127.255.255.255 — loopback, localhost
Ma'lumot: /8, /16, /24 kabilar bular maska hisoblanib chegarani anglatadi. Bu haqda chuqurroq keyingi mavzularimizda yoritib boramiz.