S = R/NlnW ёки S = klnW
Бу ерда: N – Авогадро сони, R – универсал газ доимийси, W – микроҳолатлар сонини ифодалайди.
Модда ёки тизим тартибли ҳолатдан тартибсиз ҳолатга ўтганда энтропияси ортади ва бу ҳолат қуйидагича ифодаланади:
dS = R ln(иккинчи ҳолатдаги тартибсизлик / биринчи ҳолатдаги тартибсизлик)
Энтропиянинг ўзгариши модда ёки тизимнинг тартибсизлик даражасига пропорционал ҳисобланади.
Максимал фойдали иш ўзгаришлари dАmax эркин энергиянинг термодинамик ўзгаришлари билан боғлиқ.
F= U – TS
Бу тенглама Гельмгольц эркин энергиясини ифодалайди. Тўлиқ термодинамик потенциал эса G билан белгиланиб, қуйидагича ифодаланади:
G = U + pV– TS
Бу тенглама Гиббс эркин энергиясини ифодалайди.
Юқорида келтирилган қийматлар термодинамиканинг биринчи ва иккинчи қонунлари асосида Т, V, p параметрларнинг ўзгаришларига боғлиқ кўринишда ифодаланади.
Муҳит ҳарорати ва ҳажми ўзгармас ҳолатда (Т, V = const) максимал иш қуйидаги тенглама билан ифодаланади:
δАmax ≤ - d(U - TS) = TdS – dU = -( dF) T,V кўринишдаги тенглама билан,
Муҳит ҳарорати ва босим ўзгармас ҳолатда (Т, p = const) максимал иш қуйидаги тенглама билан ифодаланади:
δАmax ≤ - d (U + pv - TS) = dS – dU - pdv = - (dG)T,P
Бунда “>“ белги жараён қайтмаслигинини англатади. F ва G функциялар қиймати асосида тизимда ўз-ўзидан борувчи жараёнларда мувозанат қарор топишини баҳолаш мумкин. Фойдали иш бўлмаган шароитда: (dF )T,V ≤ 0, (d G)T,P ≤ 0 қийматга эга бўлади. Барқарор мувозанат
Do'stlaringiz bilan baham: |