Variant 1 Marketing fani nimani o'rganadi va o'rgatadi?

 
 
Variant 24 
1.Axbo
гotlarni yig'ish, qayta 
ishlash va boshqarish uchun 
tayyorlash? 
Ma’lumotlar 
nihoyatda 
xilma-xil 
va 
ular 
marketingni boshqarishda alohida ahamiyatga ega. 
Ularni 
yig‘ish sermashaqqat, ko‘pdan-ko‘p 
mutaxassis va texnik vositalardan foydalanish 
orqali amalga oshirilganligi tufayli, ularni 
yig‘ish 
doimo qimmatga tushadi. Lekin 
qo‘yilgan 
maqsadga erishish uchun bu faoliyat juda 
zarurdir. Bu 
ma’lumotlarni xaridorlar, vositachilar, 
sotuv- 
chilar va raqobatchilar o‘rtasida turli 
so‘rovlar, intervyular o‘tkazish yo‘li bilan olinadi. 
Birlamchi 
ma’lumotlarni yig‘ishning bir necha 
usullari mavjud: kuzatish, sharhlar tayyorlash, 
eksperiment.
Kuzatish usulini 
qo‘llab tadqiqotchi, xaridorlar 
va sotuvchilar atrofida 
o‘ralashib, uni qiziqtirgan 
tovarga bo‘lgan talabning o‘zgarishi haqida 
ma’lumotlarni yig‘ish mumkin. Xuddi shu yo‘l 
bilan raqobatchilar tovari 
to‘g‘risida ham 
ma’lumot yig‘ish mumkin.
Obzorlar tayyorlashda yangi tovarlar tasnifini 
yaratishda, reklama matnlarini tuzishda, reklama 
qilishda ommaviy axborot vositalaridan foy- 
dalanilganda, 
sotishni 
rag‘batlantirish 
tadbirlariga tayyorgarlik ko‘rishda, tovar harakati 
kanallarini tadqiq 
qilish 
va 
boshqalardan 
foydalanish muhim- dir. Bu usul kuzatish va 
eksperiment 
oralig‘ida turuvchi usuldir.
Eksperiment yordamida tadqiq qilinayotgan 
narsani qandaydir omil- lari va ularning 
o‘zgarishiga bo‘lgan ta’siri aniqlanadi. Bu usulning 
maqsadi 
ishchi 
gi 
potezalarini 
inkor 
etishdir.Ma’lumotlar yig‘ishni bu usuli savdo 
personalini 
tayyorlashning 
yaxshi 
usulini 
aniqlashda, baholar darajasini aniqlash kabi 
marketing 
muammolarini 
o‘rganishda 
qo‘llaniladi.
Kerakli axborotni yig‘ish uchun tadqiqotchi 
ilgaridan ma’lum bo‘lgan va ishonchli, yangi 
yaratilgan 
instrumentariyadan 
foydalanishi 
lozim. Ku- zatish va eksperiment usuli texnik 
vositalar, 
ya’ni magnitofonlar, foto, video va 
kinokameralaridan 
foydalanish 
bilan 
tasniflanadi. Sharhlar tay- yorlash va ayrim 
hollarda 
eksperiment 
anketa 
so‘rovlari 
o‘tkazishni talab qiladi. 
Anketa so‘rovlari – birlamchi ma’lumotlar 
yig‘ish instrumentidir. An- ketalar respodentlarga 
mo‘ljallangan savollarga javoblardan iboratdir. 
Pochta orqali so‘rov – shaxsiy 
intervyuga rozilik bildirmaganlar bilan aloqa 
qilib o‘rnatishning birdan-bir imkoniyatidir. 
Shu bilan bir vaqtda savollarni aniq, oddiy 
va 
lo‘nda tarzda tuzilishini talab qiladi. Javob 
qaytish darajasi juda sekin kelib tushadi.
Shaxsiy intervyu 
– so‘rov o‘tkazishning eng 
maqbul usullaridan biridir. Chunki intervyuyer 
(intervyu 
o‘tkazuvchi) zarur hollarda anketada 
ko‘zda tutilgandan tashqari ko‘proq savollar 
berishi mumkin va 
intervyuni o‘z shaxsiy 
kuzatishlari bilan to‘ldirishi mumkin. 
Guruhli intervyu 
– 6–10 kishi bilan bir vaqtda 
o‘tkaziladi. Ular ancha uzoq vaqtda intervyu bilan 
mahsulot, servis savdoni tashkil qilish va mar- 
ketingning boshqa muammolari bo‘yicha 
diskussiya 
(suhbat) o‘tkaziladi.