Vаzirligi bаrnо Turdiхоdjаеvnа Хаlmаtоvа, Mа’rif Shаkirоvich Kаrimоv, Аlishеr

Nazorat savollari: 
1. Bolalarni operatsiyaga tayyorlashni asosiy qoidalarini ayting? 
2. Chaqaloqlarni operatsiyaga tayyorlashni o’ziga xos hususiyatlari? 
5. Xantal qo’yish texnikasi. 
6. Isitkichni qo’llash texnikasi. 
7. Kompress qo’llash texnikasi. 
8. Isituvchi kompress qo’llash texnikasi. 
4.13. Hayajonlanish, qo’rquv, siqilish, shok kabi bemorlarni psixologik 
holatlarida shifokorning tutgan o’rni 
Har bir kasallik inson psixologik holatini o’zgartirishi mumkin. Bunda 
kasallikka qarshi javob reaksiyasi kasallik xarakteriga va insonnning individual-
psixologik holatiga ham bog’liq. Zamonaviy tibbiyotda psixosomatik holat 
shunday belgilanganki, har bir somatik (tanaga yetkazilgan) buzilishlar yoki 
surunkali kasalliklar fenomen yoki organizmni reaksiyasi (himoya, 
kompensator, patologik) hisoblanadi, ya’ni psixik va somatik holatni bir-biriga 
yaqin bog’liqligi bo’lgan bir butun sistema osti holatidir. Ushbu sistema osti 
holatlar va atrof-muhitni bir-biriga ta’siri natijasida ma’lum ko’p faktorli 
mexanizm ishga tushadi va qandaydir organizmda buzilishlarni keltirib 
chiqaradi. Bunda kasallikni kelib chiqishida negativ psixosotsial faktorlar 
ahamiyat kasb etib, ularni bartaraf etish yoki kamaytirish tez tuzalishga yordam 
beradi.
Kasallikni shaxsga patogen ta’siri shundaki, massiv va uzoq davom 
etuvchi og’riqli intoksikatsiya, modda almashinuvini buzilishi, holdan toyish va 
umumiy astenizatsiya psixik jarayonlarni buzilishiga, bemorni aktivligi va 
operatsion-texnik qobiliyatini pasayishiga olib keladi. Klinikada ko’proq 
somatogen va psixogen buzilishlari, gipertonik kasalligi, yurak ishemik 

---

384 
kasalligi, oshqozon va 12 b. i. yara kasalligi bor bemorlar bilan ish olib borishga 
to’g’ri keladi.
Ko’proq tarqalgan nevrozsimon sindromlar quyidagilardir: