Virusga qarshi vaksinalar va ularni ishlab chiqish Reja

Mikroorganizmlarning to‘liq o‘lganligini nazorat qilish.

1. 
   Immun sistemaga katta nagruzka.
   
2. 
   Organizm sensibilizatsiyasini oshiradi.
   
3. 
   Tarkibidagi lipidlar va boshqa ximiyaviy qo‘shilmalar hisobiga toksigenlik xususiyatiga ega bo‘lishi.
   
4. 
   Immuniteti past organizmda har xil asoratlar berishi.
   

Ximiyaviy usullar yordamida bakteriya xujayrasidan yuqori darajadagi immunogenlik xususiyatiga ega bo‘lgan antigenlarni ajratib olib tayyorlanadi. Patogen mikroorganizmlarni protektiv va virulent antigenlardan foydalaniladi. Masalan: qorin tifi Vi va O antigenlaridan va qoqkshol anatoksini adsorbsiya qilingan vaksina. Bunda bakteriya antigenlari va qoqshol anatoksini alyumin gidrooksidiga adsorbsiya qilinadi. Kimyoviy vaksinalarni immunogenlik xususiyatini oshirish uchun ad’yuvant, ya’ni yordam beruvchi moddalar qo‘shiladi. Masalan:
alyumin gidrooksidi, alyumin fosfat iva boshqalar.
Uzoq muddat saqlanadi.

1. 
   Organizmni sensibilizatsiya qilish xususiyatiga ega.
   
2. 
   Asoratlari qolmaydi.
   
3. 
   Bir necha antigenlarni birlashtirib assotsiatsiya qilingan vaksina tayyorlash mumkin. Toshmali tifda, vaboda, qorin tifida, grippda qo‘llaniladi.
   

Anatoksinlar
Kasallik patogenezida ekzotoksinlar asosiy rol o‘ynaydigan mikroblar ko‘paytiriladi va ularni ekzotoksinlari sof holda ajratib olinadi. Ushbu ekzotoksinlarga 0,3-0,5 % li formalin qo‘shib 38-40 ^o S da 30 kun davomida termastatada saqlanadi. Buni natijasida toksin o‘zini zaxarlik xususiyatini yo‘qotadi, ammo antigenlik va immunogenlik xossalari saqlanib qoladi. Anatoksinlarni 1923 yilda fransuz olimi Roman ximiyaviy yo‘l bilan formalin ta’sirida oladi.
Anatoksinlar oziq muhit tarkibidagi oqsillardan tozalanadi. Anatoksinlar bilan emlanganda patogen mikroorganizmlarga qarshi emas, balki toksinlarga qarshi immunitet xhosil bo‘ladi. Hosil bo‘lgan antitelalar ekzotoksinlarni neytrallaydi. Stafilokokklarga, difteriya, qokshol, botulizm kabi kasalliklarga qarshi qo‘llaniladi.