Vitrajning kelib chiqish tarixi

Modern uslubidagi vitrajlar
XIX asrning oxiri XX asr boshlarida rus vitrajlari modern uslubining asosiy tamoyillarini aks ettirdi. Uning badiiy va dekorativ amaliyotining asosi - bu tabiat shakllarining rang-barang ko`rinishiga taqliddir. Bu davr vitrajlarining ikonografik mavzulari doirasi xaddan ziyod keng. Modern uslubidagi vitrajlardagi tasvirlarning asosiy to`plami – bu o`simliklarning gullari va shoxlari, murakkab tasvirda o`rilgan navdalar yoki “omega” xarfini hosil qiluvchi silliq egri chiziqlardan iborat predmetsiz kompozitsiyalardir. Shular bilan bir qatorda o`sha davrda gotik strelkasimon arka mavzuiga o`zgartirilgan geometrik kompozitsiyalar, gerbning uslubga solingan tasviri, peyzaj kompozitsiyalari ham mavjud bo`lgan.Figurativ kompozitsiyalar juda kam miqdorda saqlanib qolingan: eng kuchli taasurot tug’diradigan syujetli vitrajlardan biri antik mifologiyasiga bag’ishlangan va “Evropeyskaya” mexmonxonasining restoranida joylashgan. Rus vitraj san`atining o`zida zamon “ruxi”ni to`liq jamlagan “dasturiy” asari Nevskiy prospektidagi aka-uka Eliseevlar Savdo uyini badiiy shishalashtirilganidir (uning bir qismigina saqlanib qolingan). Asosiy fasadning baxaybat oynak-ekranidagi ko`pfigurali vitraj kompozitsiyasi davlatning boyligi, milliy o`ziga xoslikni va Rossiyaning umumevropa madaniyatiga bog’liqligini bilirardi. XIX asrning oxirida Djon La Farj va Luis Tiffani shishaninsh turli tumanligini isbotlashga kirishishdi.

Zamonaviy vitraj shishasi turli xil texnologiyalarni kullash natijasida olinadi. Bunda shisha turli fakturaga ega sillik, bir eki bir necha rangg ega shaffof va xiralashgan shishalardan iborat buladi. Aytish kerakki, vitrajlar bizda keng kullanilmagan, chunki ular xar davrda xam kimmatbaxo buyum bulgan. Vitrajlarning axolini keng katlamiga etib bormasligi, birok ulardan foydalanishga utkir istak bulgani bois vitrajlar olishning turli enaki, asosiy texnologiyani urnini bosuvchi texnologiyalar paydo bulishiga olib keldi.