X. G'ulomova, Sh. Yo'ldosheva, G. Mamatova, H. Boqiyeva, A. Sobirova husnixa t va uni o'qitish

Yangi mavzu bayoni.

Bolajonlar bugun mavzumiz o'zak va o'zakdosh so'zlar. Tilimizda minglab so'zlar bor. Shular orasida ma'no jihatdan bir-biri bi Ian yaqinlik sezilib turadi.
Masalan: Husnixatdan yozgan gul, gulchi, guldor, gulzor, gulla so'zlariga e'tibor bersak ular uchun bosh, gul qismlari umumiy ekanligini ko'ramiz.

137. 
     mashqni bajaringlar. Juftlab berilgan so'zlar nimasi bilan bir-biri bilan o'xshaydi? Ularni yozing, umumiy qism o'zak deb nomlanadi.
     

O'zaklari bir xii bo'lgan so'zlar o'zakdosh so'zlar deyiladi.

137. 
     mashqni matnlardagi o'zakdosh so'zlarni toping. Ularni yonma-yon yozing. O'zakni odatdagidek belgilang.
     

6. 
   Yangi mavzu mustahkamlash va baholash.
   

I. O'zak deb nimaga aytiladi?
2. Misollar keltiring?
O'quvchilami mashqlarini tekshirib baholaniladi. Hozir sizlar bilan yangi o'yin o'ynaymiz.

7. 
   Yakunlash. Uyga vazifa.
   

O'zak va o'zakdosh so'zlarga misollar topib kelinglar. 5 tadan. Uyga vazifa 139-140-mashqlar.
Savo[ va topshiriqlar
I. Husnixat darslarini rejalashtirishda qanday talablarga asoslaniladi?

2. 
   1-4-sinflarda husnixat darslari qanday tashkil etiladi?
   
3. 
   Husnixatga o'rgatish qoidalari deganda nimalar anglashiladi?
   
4. 
   Husnixat darslarini to'g'ri tashkil etish uchun o'qituvchi oldiga qanday talablari qo'yiladi?
   
5. 
   Boshlang'ich sinfhusnixat dasturini tahlil qiliing.
   

(,7

Test topshiriqlari

1. 
   Husnixat ahamiyati to'g'ri berilgan qatomi aniqlang.
   
   1. 
      Husnixatga o·rgatish pedagogik va ijtimoiy ahamiyatga ega.
      
   2. 
      Husnixatga o·rgatish o·quvchida estetik didni tarbiyalaydi.
      
   3. 
      Husnixatga o'rgatish mehnat qobiliyatini shakllantiradi.
      
   4. 
      Husnixatga o'rgatish imlo xatolarining oldini oladi.
      
   5. 
      S va D.
      
2. 
   Husnixatga o·rgatishda qaysi fanlar tavsiyalariga asoslaniladi?
   
   1. 
      Pedagogika va psixologiya.
      
   2. 
      Maktab gigienasi va fiziologiya.
      
   3. 
      A. V, E.
      
   4. 
      Tilshunoslik va didaktika.
      
   5. 
      Tilshunoslik.
      
3. 
   Husnixatga o'rgatishda qaysi tamoyillarga asoslaniladi?
   
   1. 
      Onglilik tamoyiliga.
      
   2. 
      Genetik tamoyiliga.
      
   3. 
      Bosqichli izchillik tamoyiliga.
      
   4. 
      Umumdidaktik tamoyiliga.
      
   5. 
      A. V, D.
      
4. 
   Ritmik usu! to'g'ri izohlangan qatomi toping.
   
   1. 
      O'qituvchining sanog·i ostida yozish.
      
   2. 
      Hart shtrixlari ustidan yozish.
      
   3. 
      Havoda yozish.
      
   4. 
      Yozuvni muntazam mashq qilish.
      
   5. 
      Husnixatga o·rgatishda bunday usul yo·q.
      
5. 
   Genetik tamoyil nima?
   
   1. 
      Harflarni o·xshash elementiga ko'ra guruhlab yozish.
      
   2. 
      Harflarni ulanishiga ko'ra guruhlab yozish.
      
   3. 
      Shakli oson harflardan so·ng shakli murakkab harflarni guruhlab yozish.
      
   4. 
      o·quvchining individual xususiyatini hisobga olib yozishni mashq qilish.
      
   5. 
      Grafik kamchiliklarni tuzatish bilan bog'liq tamoyil.
      
6. 
   Yozuvga o·rgatishni o'qishga o'rgatish bilan bir paytda amalga oshirish qaysi tamoyilga kiradi?
   
   1. 
      Genetik tamoyil.
      
   2. 
      Onglilik tamoyili.
      
   3. 
      Takrorlash tamoyili.
      
   4. 
      O'quvchilarning individual xususiyatlarini hisobga olish tamoyili.
      
   5. 
      Ava B.
      
7. 
   Quyidagi holatlar qaysi tamoyilga kiradi?
   

1. 
   O'quvchining ruchka bilan ishlashi (yoki ruchka ishlatishi)
   
2. 
   Daftar tutishi
   
3. 
   Yozuv tezligi
   

68

4. 
   Yozuvdagi yutuq kamchiliklari
   
   1. 
      Genetik tamoyil.
      
   2. 
      Onglilik tamoyili.
      
   3. 
      Individual xususiyatlarni hisobga olish tamoyili.
      
   4. 
      Takrorlash tamoyili.
      
   5. 
      Ko"rgazmalilik tamoyili.
      

8. 
   Husnixatga o·rgatishda yozuv daftariga qo'yiladigan talablar to·g·rt ko'rsatilgan qatomi toping.
   
   1. 
      1-2-sinfda yozuv yo'li 4 mm, bosh harflar 8 mm bo"lgan qiya chiziqlari siyrak 2 chiziqli daftar, 3-4-sinfda bir chiziqli daftar
      
   2. 
      1-sinfda yozuv yo'li 4 mm, bosh harflar uchun 8 mm bo"lgan qiya chiziqlari siyrak 2 chiziqli daftar, 2-4-sinfda bir chiziqli daftar
      
   3. 
      1-4-sinfda 2 chiziqli daftarda husnixatga mashq qilinadi
      
   4. 
      1-sinf 1-yarim yilligida kichik harflar uchun 4 mm, bosh harflar uchun 8 mm Ii 2 chiziqli daftar, 1-sinfning 2-yarim yilligida, 2-
      

,3-,4-sinflarda 1-chiziqli daftar tutiladi

5. 
   Daftar chiziqlari kichik harf uchun 3 mm, bosh harflar uchun 6 mm bo'ladi.
   
1. 
   Bir chiziqli daftarda harfla bo"yi necha mm. bo'ladi.
   
   1. 
      Kichik harf 4 mm, bosh harf 8 mm.
      
   2. 
      Kichik harf 3 mm, bosh harf 7 mm.
      
   3. 
      Kichik harf 3 mm, bosh harf 6 mm.
      
   4. 
      Kichik harf 5 mm, bosh harf 8 mm.
      
   5. 
      Kichik harf 2,5 mm, bosh harf 5 mm.
      
2. 
   Genetik talabga ko'ra to·xtovsiz yozuv sinflari bo'yicha to·g·ri ko'rsatilgan qatorni toping.
   

I. 1-sinfda 5 daqiqa

2. 
   2-sinfda 7 daqiqa
   
3. 
   2-sinfda 8 daqiqa
   
4. 
   1-sinfda 4 daqiqa
   
5. 
   3-sinfda 12 daqiqa
   
6. 
   4-sinfda 15 daqiqa
   
7. 
   4-sinfda 16 daqiqa
   

A. I. 2, 5, 7; B. 4, 3, 5, 7; C. 1, 2, 5, 6; D. 4, 2, 5, 7; E. I. 3, 5, 6.

11. 
    Yozuv jarayonida daftar qiyaligi va daftar bilan ko"z oralig'i qancha bo'ladi?
    
    1. 
       Daftar qiyaligi 25°, daftar va ko·z oralig'i 25 sm.
       
    2. 
       Daftar qiyaligi 45°, daftar va ko'z oralig'i 30 sm.
       
    3. 
       Daftar qiyaligi 30°, daftar va ko'z oralig'i 30 sm.
       
    4. 
       Daftar qiyaligi 65°, daftar va ko·z oralig'i 30 sm.
       
    5. 
       To'g'ri javob yo·q.
       
12. 
    Yozuv jarayonida ruchkaning uchi bilan barmoq oralig'i necha sm bo'ladi?
    
    1. 
       1,5 sm.
       
    2. 
       2 sm.
       
    3. 
       1,5-2 sm.
       

6'l

4. 
   l sm.
   
5. 
   2,5 sm.
   
1. 
   Grafik malakalar qaysi o·quv faoliyatlari bilan bog'liq?