X. N. Atabayeva, J. B. Xudayqulov

Aralash ekilgan ekinlarni tashqi muhitga talabi 
_______________ 13-jadval 
Ko„rsatkichlar 
Ekinlar 
makka- 
jo„xori 
jo„xori 
soya 
sudan 
o„ti 
beda 
1. 
Urugiaming 
unib 
chiqishdagi 
biologik 
harorat, °C 
8-10 
9-10 
6-8 
8-10 
1-3 
2. Gullashi uchun qulay 
harorat, °C 
25-30 
25-30 
22-25 20-30 
15-20 
3. Ekilgandan to yigib 
olgungacha foydali 
harorat vigindisi, °C 
1700- 
2600 
2200- 
2800 
1700- 
3200 
2200- 
3000 
800- 
850 
4. 0„sish sur‟atining 
birinchi davri 
sekin 
sekin 
tez 
sekin 
tez 
5. O'rib olingandan 
so„ng bachkilashi yoki 
qayta о„sib chiqishi 
o„sib 
chiq- 
maydi 
turlari 
bo„yi- 
cha har 
xil 
o„sib 
chiq- 
maydi 
tez о„sib 
chiqadi 
tez о„sib 
chiqadi 
Bulardan tashqari, ruxsat etilgan pestitsidlardan foydalansa ham 
boiadi. Makkajo„xori uchun ambush, karsar, bazudin, voloton, xlorofos, tigam, 
fentiuram, agelon, bazagran va
boshqalami qoilash mumkin. Jo„xorida esa 
TMTD, fentiuram, atrazin, 2,4
tipidagi amin tuzlari, propazin, region
kabilaming 
ishlatilishi ma‟qulroq. Soya o'simligi uchun esa ambush, karsar, ripkord, 
xlorofos, ver- nam, zenkor, lasso, rotaprim, magniy xloratlarni
qoilash mumkin. 
Beda o'simligi uchun esa belofoks, ambush, karsar, bazudin, ripkord, xlorofos, 
eradikan, reglonlarni
ishlatilishiga ruxsat berilgan. 
Yuqoridagi pestitsidlaming ba‟zilarini aralash ekilgan ozu- qabop 
ekinlarda ham foydalanish mumkin. Sho„rlangan tuproqlarda jo„xori, sudan 
o'ti va bedani aralash ekish ma‟quldir. Aralash ekiladigan ekin turlarining 
xo„jalik jihatdan yaroqliligini kuzatish ularni o„rib-yig„ib olish muddatlari 
bir-biriga mos kelishi bilan bogiiqdir. 
49 

---

Makkajo„xori, jo„xori, soya, sudan o„ti, beda kabi ekinlarning xo„jalik 
jihatdan yaroqliligini baholashda ularni aralash ekilgan maydonlarda yuqori 
hosildorlik hamda har gektar hisobiga yig„ib olinadigan oqsil eng ko„p boigan 
muddatlarini tanlab olish muhimdir. 
Ekinlarni aralash ekishda quyidagi belgilar: urug„laming unib chiqishi 
uchun zarur boigan harorat, gullash uchun qulay harorat, ekin ekishdan tortib 
o„rib olgungacha zarur boigan foydali harorat yigindisi va boshlangich o„suv 
davridagi o„sish sur‟atlari eng asosiy hisoblanadi.