X. N. Atabayeva, J. B. Xudayqulov
Download 5.06 Mb. Pdf ko'rish
|
Ўсимликшунослик
- Bu sahifa navigatsiya:
- 1.8. Dala va yem-xashak ekinlar qo„shib ekiiganda biologik jihatdan mutanosibligi
|
Ekinlarni parvarishlash. Begona o„tlar bosgan va qatqaloq boigan yerlar
boronalanadi. Qator orasi yumshatiladi, begona o„tlardan tozalanadi va ma‟danli o„g„itlar bilan oziqlantiriladi. Ayrim vaqtda ma‟danli o„g„itlar o„suv davrining ikkinchi yarmida ekinlarning ustiga sochiladi. Barglar azotli o„g„itlami 3-5 soatda, kaliyni 6-9 va fosfomi 15-25 soatda o„zlashtiradi. Don shakllanish davrida azotli o„g„itlar ekin ustiga sepilsa, don tarkibida oqsil miqdori ancha oshadi. 44 0„suv davrida biologik aktiv moddalar qoilaniladi. Ekinlar yetilganda hosil yig„ishtiriladi. Hosil yig„ishtirish uchun uning yetiiganligini, sifatini yuqori boigan davri aniqlanadi. Hosil yigishga mashinalar tayyorlanadi, hosil talab shakliga keltiriladi va ajratilgan joylarda saqlanadi. 1.8. Dala va yem-xashak ekinlar qo„shib ekiiganda biologik jihatdan mutanosibligi Tabiiy fitotsenoz o„z ichiga har xil turdagi o„simliklami qam- rab oladi. Bu o„simlikiaming orasida muhim xo„jalik xususiyatiga ega oziq- ovqat, yem-xashak va texnik ekinlari bilan birga zararli va zaharli o„simliklar ham uchraydi. Dehqonchilik rivojlangan sari muhim xo„jalik ahamiyatiga ega o„simliklar maxsus ekiladigan boigan. Bu ekinlar ustida biologik va seleksiya ishlari olib borilib intensiv navlar, yuqori hosil yetish tirishni ta‟minlaydigan texnologiyalar yaratilib, barcha texnologik tadbirlar mexanizatsiya yordamida o„tkazilmoqda. Ekinlar turiga qarab maxsus mashinalar yaratildi. Ekinlarni sof holda ekishning afzalligi shundaki, bunda mexanizatsiyalash darajasi yuqori boiadi, yoiqori hosil yetishtirish va sifatli mahsulot olish ta‟minlanadi. Ammo ekinlarni sof holda ekishning salbiy tomonlari ham mavjud. Tashqi muhit ta‟sirida o„simlik nobud boisa hosil boimaydi, ozuqa qiymati talabga javob bermaydi. Shuning uchun dala va yem-xashak ekinlarini qo„shib ekish qoilaniladi. Qo„shib ekiiganda bir nechta turlar, navlar ekilishi mumkin. Ekish vaqtida urugi bir xil kattalikda boisa aralashtirib ekiladi. Urug„ning kattaligi, yuzasining siliiqligi, qiltiqligi har xil boisa, urugiar alohida ekiladi. Bu holda bir ekinning urugi dalaning uzunasiga, ikkinchisiniki esa ko'ndalangiga ekilishi mumkin. Bu usul aksariyat holda yem-xashak ekinlarini qo„shib ekishda qoilanadi. 45 |
