X. N. Atabayeva, J. B. Xudayqulov

1.7. Dala va yem-xashak ekinlarini yetishtirish texnologiyasi 
Dala va yem-xashak ekinlarini yetishtirish texnologiyasi - bu yuqori 
hosil yetishtirishni ta‟minlaydigan, ekinlarning biologik xususiyatiga mos 
keladigan agrotexnik tadbirlaming majmuasi (yigindisi)dir. 
Maium sharoitda ekinlarni yetishtirish texnologiyasini yaratish- da 
ularning biologik xususiyatlariga e‟tibor beriladi. 
Ayrim texnologik tadbirlarni - asosiy va ekishdan oldin tuproqqa ishlov 
berish, o„gitlash, urug„ni ekishga tayyorlash, ekish, ekin- lami parvarishlash, 
hosilni yigish kabi tadbirlar barcha ekinlarda bajariladi. 
Bir qator agrotexnik tadbirlar faqat ayrim ekinlarni yetishtirish 
texnologiyasida qoilanadi. Dukkakli ekinlarni urugiga inokulatsiya qilinadi, 
tolali ekinlarning poyasi suvda ivitiladi. Bu agrotexnik tadbir tegishli 
ekinlarni yetishtirish xususiyati deb yuritiladi. Ham- ma texnologik tadbirlar 
ekinlarning yaxshi o„sishi, rivojlanishi ekinlarga eng muqobil sharoit 
yaratishga qaratilgan. 
Texnologik tadbirlar oikazilganda bir nechta vazifalar bajariladi: 
1. Tuproqqa ishlov berishda ildizi yaxshi rivojlanishi uchun uning suv-
havo sistemasi boshqariladi. 
2. Organik-ma‟dan o„g„itlar yordamida tuproqning oziqa sistemasi 
muqobil darajaga keltiriladi, ekinlar yaxshi rivojlanadi. 
3. Texnologik tadbirlar bilan (ohaklash, gipslash, sho„r yuvish) 
tuproqning muhiti o„zgartiriladi. 
4. Begona o„tlarga qarshi kurashib ekinlarga muqobil oziqa maydoni 
yaratiladi. 
5. Ekiladigan urug„ sifati Davlat andozalariga javob beradigan darajada 
olib boriladi (saralanadi, tozalanadi). 
6. Urug* bir chuqurlikda va bir xil tizimda ekilishi zarur, shunda har bir 
tup o„simlik yaxshi rivojlanadi. 

---

7. Ekinlar kasallik va zararkunandalardan saqlanadi. 
8. Sug„orish bilan tuproqning sug*orish sistemasini muqobil da- rajaga 
yetkazib ekinlarni normal o„sishi, rivojlanishi ta‟minlanadi. 
9. Hosil qisqa muddatda nes-nobud qilmay yig„ib olinadi, dastlabki 
ishlov berib saqlanadi. 
Bu vazifalar har xil texnologik tadbirlar bilan bajariladi. Ma‟lum bir 
ekin bo„yicha yetishtirish texnologiya rejasini tuzishda har bir tadbiming 
mohiyatini bilish zarurdir. Quyidagi jadvalda texnologik tadbirlaming 
vazifalari yoritilgan. 
Bu tadbirlar o„z vaqtida bajarilsa, yuqori sifatli hosil yetishtirish 
mumkin, 
texnologik 
jarayonda 
agrotexnik 
tadbirlaming 
ayrimlari 
bajarilmasa, o„simlikka salbiy ta‟sir qiladi.