X. N. Atabayeva, J. B. Xudayqulov

Eslatma: Don tarkibi o„zgaruvchan, bu ko„p omillarga bog„liq.
 
Lekin hozirgi vaqtda ham Armaniston, Gruziya va Ozarbay- 
jonning tog„li tumanlarida bug„doyning juda ko„p yowoyi turlari 
uchraydi. Shunga ko„ra bug„doyning kelib chiqish markazi Zakavkaze 
deyiladi.
Hozirgi vaqtda bug„doy butun yer yuzida o„zining ekin maydoni 
bo„yicha boshqa ekinlar orasida birinchi o„rinda turadi. Uning ekin 
maydoni 216 mln. gektarini (FAO, 2016) tashkil qiladi.
Bug„doyni ko„p ekadigan mamlakatlarga Rossiya, Xitoy, Amerika 
Qo„shma Shtatlari, Hindiston, Kanada, Argentina, Fransiya, Qozog„iston 
va boshqa bir qator mamlakatlar kiradi.
52
0„zbekistonda bug„doy yaqin yillargacha faqat lalmi yerlarda 
ekilgan va don xo'jaligining asosiy bazasi lalmikorlik hisoblangan. 
Respublikamiz mustaqillikka erishgan davrdan boshlab qishloq xo„- 
jaligining asosiy tarmog„i — don yetishtirishga katta e‟tibor berib 
kelinmoqda. Don xo„jaligi qishloq xo„jaligining asosi hisoblanib, uning 
rivojlanishi 
xalqimizning 
oziq-ovqat 
mahsuloti 
bilan 
to„la 
ta‟minlanishiga imkon to„g„diradi. Shu sababdan 1995-yilning o„zida 
lalmi yerlardan tashqari, sug„oriladigan yerning o„zidan 1
11
Margaret J. McMahon, Anton m. Kofranek, Vincent E. Rubatzky “PLANT SCIENCE growth, 
development and utilization of cultivated plants” USA 2011 y. 
l:
‟ 
www.FAOstat.fao.org-2016
 у
83

---

mln. gektar yer ajratildi. Bug'doyni sug„oriladigan yerlarda ekishdan 
maqsad - don yetishtirishni tez muddatlarda ko'paytirishdan iboratdir.
Bug„doy doni yetishtirish holati (FAO, 
2016-yil)
 
24-jadva
Davlatlar
Ekin maydoni, 
ming. ga
Hosildorlik,
s/ga
Don yetishtirish, 
mln. t.
Yer yuzida
216000
32,3
713182
Argentina
31600
25,4
80249
Avstraliya
12500
18,3
22855
Braziliya
220974
25,9
57178
Kanada
10400
35,9
37529
Xitoy
24100
50,5
121720
Misr
14200
66,7
9460 .
AQSH
22033
28,12
57966
Hindiston
29673
31,5
93510
Rossiya
23371
22,3
52090
Qozog'iston
12953
10,7
13940
0„zbekiston
1285
55,0
7500
Hozirgi vaqtda 0„zbekistonda bug'doy asosiy ekinlardan biri 
hisoblanib, uning ekin maydoni sug'oriladigan maydonlarda o'rtacha 1,3 
mln. gektami tashkil qiladi.