X. N. Atabayeva, J. B. Xudayqulov

So„k va boshqa turdagi yormalarning kimyoviy tarkibi 
(G.S.Posypanov maiumoti bo„yicha, 
1997) ____________ 
29-
jadval
 
Yorma
Miqdori,%
Oqsil
Yog„
Kraxmal
Shakar
Kletchatka
So„kli
12,0
3,5
81
0,15
1,04
Guruchli
6,0
0,5
88
0,50
0,30
Афа yormasi
9,6
1,2
85
0,50
1,25
Maijumakli
10,0
3,0
82 
H
0,30
2,00
Sulili
16,0
6,0
72
0,25
2,87
Makkajo„xorili
12,5
0,6
86
0,25
0,25
Bug„doy
yormasi
12,7
0,9
84
0,96
0,24
Arpali yorma
11,0
1,5
82
0,45
2,00
170

---

Tariqning doni qushlar va cho„chqalarga qimmatbaho oziqa boiib 
hisoblanadi. Donning 1 kg da 0,97 oziqa birligi bor. Oziqa uchun 
donning qoldiqlari va somon ishlatiiadi. Tariqning oziqabop navlari 
mavjud boiib ular pichan tayyorlash uchun ishlatiiadi. Bulardan tashqari 
tariq ang„ iz ekinidir.
Tarixi.
Tariq yowoyi holatda aniqlanmagan. Botanik-geogra- fik 
izlanishlar asosida N.N.Vavilov maiumotlariga ko„ra, birlamchi 
shakllarining hosil boiishini va Sharqiy Osiyoning togii hududlari - dan 
kelib chiqishini hamda Yevropa va Osiyo mamlakatlariga Xitoy va unga 
chegaradosh mamlakatlardan tariq tarqalgan.
21
FAO maiumotlariga ko„ra 2016-yili tariq 32,9 mln. gektarni band 
qilgan va hosildorligi - 9,1 ts/ga ni tashkil qilgan. Tariq eng ko„p 
Afrikada va Osiyoda ekiladi.
22
Sistematikasi.
Tariq qo„ng„irboshsimonlar Poaceae
oilasiga mansub, 
tribe
tariqdoshlar Paniceae R. Br.
70 ta avlod val40Q ta turni o„z ichiga 
oladi, bular asosan tropik mintaqalarda keng tarqalgan. Bu turiga oddiy 
tariq-Panicum miliaceum L,
Italiya tarigi-Setaria italica L.,
Afrika tarigi-