X. N. Atabayeva, J. B. Xudayqulov

Yetishtirish texnologiyasi. O'tmishdosh 
Ko„p va bir yillik 
o'tlardan keyin ekiladi.
Yerni tayyorlash. Yerni ekishga tayyorlash ang„izni ishlashdan 
boshlanadi. Yer 22-25 sm chuqurlikda yer shudgorlanadi.
Ekish. Dag„al kanop ertagi donli ekinlar bilan bir vaqtda ekiladi. 
Ayrim hollarda kuzda ham ekiladi. Dag„al kanop keng qatorlab (goho 
qo'sh qatorlab), qator orasi 60-70 sm qilib ekiladi. Keng qatorlab 
ekiiganda ekish me‟yori 8-10, qo„sh qatorlab ekiiganda 12-16 kg/ga 
ekiladi, sug'oriladigan sharoitda ekish me‟yori 30-50% ga oshiriladi, 
ekish chuqurligi 3-5 sm bo'ladi.
Parvarishlash. Ekinlarni parvarishlashda qator oralariga ishlov 
beriladi, begona o'tlar yo'qotiladi, qo'shimcha oziqlantiriladi, qalin 
ekilgan bo'lsa yagana qilinadi, o'simliklaming orasi 8-12 sm bo'ladi.
Sug„orish. Qozog'istonda va O'rta Osiyo davlatlarida dag'al kanop 
sug'oriladigan sharoitda yetishtiriladi, amal davrida 3-4 marotaba 
sug'oriladi, mavsumiy sug'orish me‟yori 3000 m
3
/ga.
Hosilni уig„ish. Tola olish uchun yetishtirilganda hosil 1-2 ta 
ko'sak shakllanganda yig'iladi. Urug' olish uchun o'sirnlikda 4-5 ta 
ko'sak yetilganda hosil yig'iladi. Dag'al kanop o'roq mashinalarida o'rib 
olinadi, bog'lamlarga bog'lanadi va quritiladi. Quritilgan poya suv 
havzalarida ivitiladi va maxsus texnikada tola poyadan ajratiladi. Tola 
sinmasligi uchun NaOH ning 1% eritmasida 1 soat 90 °C da 
qaynatiladi.
379 

---

IX bob. TAMAKI 
Tamaki ekinlaridan 0„zbekistonda tamaki va maxorka ekiladi. Bu 
ekinlarning tarkibida eng zaharli alkoloidlardan biri-nikotin mavjud. 
Xromat kislota bilan nikotin qo„shilganda nikotin kislotasi paydo 
bo„ladi. Nikotin kislotasi farmokologiyada qoilaniladi.