Xalqaro birliklar tizimi – si
Download 136.22 Kb. Pdf ko'rish
|
2-ma\'ruza. SIning asosiy birliklari (metr, kilogramm, soniya, amper).
|
Vaqt birligi - Soniya.
Vaqt birligi - soniyani avvallari Quyosh sutkasining 1/86400 qismiga teng deb qabul qilinar edi. «Quyosh sutkasi»ning aniq ta’rifini astronomlar shakllantirishgan. Lekin, o'lchashlarning ko'rsatishicha, yerning aylanish jarayoni nodavriy o'zgarishlar bilan kechishi tufayli, yuqoridagi ta’rif qoniqarli bo'lmay qoldi. Vaqt birligini yanada aniq belgilash uchun 11 - O'TXK(O‘lchov va Tarozilar Xalqaro Konferensiyasi) (1960 yil, 9-rezolyutsiya, CR, 86) Xalqaro Astronomiya Ittifoqining 1900-chi tropik yilga asoslanib taklif qilgan ta’rifini qabul qildi. Biroq, tajribalarshuni ko'rsatdiki, atom yoki molekulaning ikki energetik sathlararo o'tishiga asoslangan Atom vaqti standarti yanada aniqroq va tushunarli amaliy keltirib chiqarilishi mumkin ekan. Fan va texnika uchun vaqtning o'ta aniq ta’rifi zarurligini inobatga olib, 13 – O’TXK(O‘lchov va Tarozilar Xalqaro Konferensiyasi) (1967/68, 1-Rezolyutsiya, CR, 103 va Metrologia, 1968, 4, 43) soniyaning ta’rifini quyidagicha belgiladi: Soniya - Seziy-133 atomining ikkita o‘ta nozik sathlari orasidagi bir- biriga o'tishiga muvofiq keladigan yorug'lik nurlanishining 9 192 631 770 davriga teng. Bundan kelib chiqadiki, Seziy-133 atomining standart holatdagi o‘ta nozik parchalanishi aniq 9 192 631 770 Gersga teng. ν(hfs Cs)=9 192 631 770 Gers. 1997 yildagi O‘TXI (O‘lchov va Tarozilar Xalqaro Idorasi) yig'ilishida quyidagi tasdiqlandi: Ushbu ta’rif Seziy-133 atomining tinch holati va 0 K sharoit uchun. Bu izoh, SI tizimiga ko'ra, soniyaning ta’rifi, Seziy-133 atomining tinch holati, ya’ni tashqi radiatsion ta’sirlarga uchramagan, hamda, mutlaq qora jism tomonidan qo'zg'atilmagan va 0 Kelvin termodinamik haroratdagi holatiga asoslanganligini ta’kidlash maqsadida qo'shib qo'yildi. Shunga ko'ra, Vaqt va Chastota konsultativ qo'mitasining 1999 yildagi bayonotiga asosan, Chastotaga asoslangan barcha asosiy chastotaviy standartlar, tashqi radiatsiya ta’sirini inobatga olgan holda o'zaro muofiqlashtiriladi. Download 136.22 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|