- O`zida ishlab chiqarilgan mahsulotga solishtirganimizda esa 8/9 donaga ega bo`lar edi. Boshqacha aytganimizda, Portugaliyaning vino ishlab chiqarish va movutni sotib olish evaziga oladigan foydasi quyidagicha bo`ladi. 120 / 100 – 8 / 9 =1,2 - 0,(8) = 0,31 dona movut. Angliya esa movut ishlab chiqarishda kamroq zaiflikka ega. YA`ni movut ishlab chiqarishga qilinadigan mehnat sarflari o`rtasidagi farq vino ishlab chiqarishdagiga nisbatan kamroq. Demak movut ishlab chiqarishga ixtisoslashish hisobiga xalqaro savdodan Angliya ham yutadi. YA`ni, movut ishlab chiqarib, uni Portugaliyaga sotish hisobiga 11/8 barrel’ vino (o`zidagiga nisbatatan 5/6 barrel’) sotib olishi mumkin. Ushbu vaziyatda Angliyaning yutug’i: 9 / 8 - 5 / 6 =7 / 24 = 0,29 barrel’ vino. Bu misolda Portugaliya uchun har bir barrel’ vinoga 9/8 dona movut sotib olgandagina xalqaro sovda foydali hisoblansa, Angliya uchun esa har bir barrel’ vinoga 5/6 dona movut almashganda savdo foydali hisoblanadi.
- Xalqaro savdodagi zamonaviy qarash tarafdorlari sifatida shved iqtisodchi-olimlari Eli Xeksher va Bertil’ Olinlarni (30-yillar) ko`rsatish mumkin.E. Xeksher va B. Olinlar «Ishlab chiqarish omillariga bog’liq holda narxlarni tenglashishi» qoidasini oldinga surgan. Buning ma`nosi shundan iboratki, milliy ishlab chiqarishdagi farqlar ishlab chiqarishning mehnat, yer, kapital va shuningdek, u yoki bu mahsulotga ichki iste`moldagi o`zgarishlar kabi omillarga bog’liq. Xeksher–Olin kontseptsiyasini tadqiq qilish borasidagi izlanishlar 50 yillarda «Leont’ev taajjubi» yuzaga kelishiga sabab bo`ldi. V.Leont’ev AQSH kapital ortiqcha bo`lgan mamlakat bo`lishiga qaramasdan 1947 yilda kapital talabchan emas, balki mehnat talabchan mahsulot eksport qilganligini ko`rsatib berdi. YA`ni Xeksher-Olin kontseptsiyasiga zid keladigan vaziyat yuzaga keldi. Keyingi tadqiqotlar esa AQSH da kapitaldan ko`ra yer va ilmiy texnik mutaxassislar nisbiy ortiqcha ekanligi tasdiqlandi. AQSH ishlab chiqarilishida aynan shu omillar ko`proq foydalaniladigan tovarlarning sof
Do'stlaringiz bilan baham: |
