Xi-bob. Korxonaning investitsion faoliyati

Yangi qurilishga yangi maydonlarda maxsus ishlab chiqilgan loyihalar 
asosida quriluvchi korxona, bino, inshoot va qurilmalar mansubdir. 
Faoliyat yuritayotgan korxonani kengaytirish qo‘shimcha ishlab chiqarish 
majmualarining navbatdagi qismlarini yangi loyiha asosida qurish yoki asosiy, 
qo‘shimcha, yordamchi va xizmat ko‘rsatuvchi ishlab chiqarishning amaldagi 
sexlarini kengaytirish yoki qurishni anglatadi. U asosan, faoliyat yuritayotgan 
korxona hududida yoki unga tutash maydonlarda amalga oshiriladi. 
Qayta tiklash 

bu, faoliyat yuritayotgan korxonani ma’naviy va jismoniy 
eskirgan qurilma va asbob-uskunalarni ishlab chiqarishni mexanizatsiyalashtirish va 
avtomatlashtirish, 
texnologik 
bo‘g‘inlar 
va 
yordamchi 
xizmatdagi 
nomutanosibliklarni yo‘qotish yo‘li bilan almashtirish yordamida to‘liq yoki qisman 
o‘zgartirishni anglatadi. Qayta tiklashda eski sexlar o‘rniga yangi sexlarni qurishga 
ruxsat beriladi.
Texnik qayta qurollantirish alohida ishlab chiqarish turlarini zamonaviy 
talablarga asosan yangi texnika va texnologiyalarni kiritish, ishlab chiqarish 
jarayonlarini mexanizatsiyalashtirish va avtomatlashtirish, eskirgan qurilma va 
uskunlarni yangilash va almashtirish, ishlab chiqarish tuzilmasi va tashkil etilishini 
yaxshilash yo‘li bilan, korxonaning texnik darajasini oshirish bo‘yicha chora-
tadbirlar majmuasidir. U ishlab chiqarish intensivligini kuchaytirish, ishlab 
chiqarish quvvatlarini oshirish va ishlab chiqarilayotgan mahsulotlar sifatini 
yaxshilashga yo‘naltirilgan.
Moliyaviy resurslar va yer tanqisligi sharoitlarida, ikkinchi tomondan esa, 
mavjud ishlab chiqarish quvvatlaridan unumliroq foydalanish uchun yangi qurilishni 
nisbatan cheklangan holatda, asosan juda zarur hollardagina amalga oshiriladi. Shu 
sababli bugungi kunda kapital qo‘yilmalarning eng ko‘p tarqalgan yo‘nalishlari
sifatida, umuman olganda yangi turdagi mahsulot ishlab chiqarishni ham ko‘zda 
tutuvchi mavjud ishlab chiqarishni kengaytirish, qayta tiklash va texnik jihatdan 
qayta qurollantirishni ko‘rsatish mumkin. 
Amaliyot shuni ko‘rsatadiki, ishlab chiqarish kuchlarini va iqtisodiyotni 
tubdan modernizatsiyalashni muvaffaqiyatli rivojlanishi uchun faqatgina miqdoriy 
emas, balki sifat jihatidan ham qaralishi muhimdir. Bugungi kunda biz faqatgina 
qancha miqdordagi investitsiyaga ega ekanligimiz emas, balki undan qanday 
foydalanayotganimiz, 
ularning 
qoplanishi 
qanday 
ekanligi 
muhimdir. 
Investitsiyalarning qoplanishi ko‘p jihatdan kapital qo‘yilmalarning tuzilmasiga, 
ya’ni kapital qo‘yilmalarning umumiy hajmidagi alohida harajatlarning ulushiga 
ko‘p jihatdan bog‘liqdir. 

---