Xiii-bap. Karbon kislotalarí HÁm olardín tuwíNDÍlarí

Tájiriybe-12. Sirke angidridtin reakciyalari
Reaktivler: sirke angidrid, kúydirgish natriydin 10% li eritpesi, etil spirti, lakmus qaǵazi.
1. Probirkaǵa 1 ml suw hám 0,5 ml sirke angidridi salinip shayqatiladi. Bunda sirke angidrid suwda erimeydi hám probirka túbine túsedi. Eger aralaspa áste qizdirilsa shókpe erip ketedi:

2. Probirkaǵa 1 ml suw, 0,5 ml sirke angidrid hám 0,5 ml kúydirgish natriy eritpesi salinip shayqatiladi. Bunda bir tekli eritpe payda boladi, sebebi kislota angidridleri siltiler menen ansat reakciyaǵa kirisedi:

3. Probirkaǵa 0,5 ml etil spirti salinadi hám muzli suwda suwitiladi. Son oǵan 0,5 ml sirke angidridi qosilip shayqatiladi hám ten kólemde suw qosiladi. Bunnan keyin aralaspaǵa kúydirgish natriy eritpesinen qosilip neytrallaǵanda sirke kislota etil efirinin jaǵimli iyisi payda boladi:

Tájiriybe-13. Olein kislota reakciyalariƒ
Reaktivler: olein kislota, bromli suw, kaliy permanganatinin 1% li eritpesi, kúydirgish natriydin 10% li eritpesi.
1. Probirkaǵa 3-4 ml bromli suw hám 3-4 ml olein kislota salinip shayqatiladi. Bunda eritpe rensizlenedi. Brom olein kislotadaǵi qos baylanisqa birigip, qatti haldaǵi dibromstearin kislotasin payda etedi:

2. Probirkaǵa kaliy permanganat hám kúydirgish natriy eritpelerinen 1 ml den salip, aralaspaǵa 2-3 tamshi olein kislota qosiladi hám qatti shayqatiladi. Bunda eritpe rensizlenedi hám dioksistearin kislota payda boladi:

Tájiriybe-14. Natriy benzoattan benzoy kislotasƒnƒ alƒnƒwƒ
Reaktivler: natriy benzoat, sulfat kislotanin 10% li eritpesi
Probirkaǵa shama menen 1 g natriy benzoat salinadi hám 5 ml suwda eritiledi. Eritpege shókpe payda bolaman degenshe sulfat kislotanin 10% li eritpesinen tamshilatip qosiladi. Azǵana waqittan son benzoy kislota shókpege túsedi. Shókpe filtrlenedi hám filtr qaǵaz ústine qoyip qurǵatiladi: