«Ximiya» baǵdarı «Neft gaz ximiyası»

1.4 Neft ónimlerin gidro tazalaw
Gidrotozalash procesiniń ximizmi hám katalizatorlari.
Neft sheki onimsi degende barlıq distillyatli neft fraksiyalari hám qaldıqların názerde tutadılar. Neft sheki onimsiniń altıngugurt, azot-kislorod saqlaǵan birikpeler, olefin hám metallardan tazalaw zárúrligi neftni qayta islewde túrli tazalaw processlerin jaratıwdı belgiledi. vodorod hám katalizator qatnasıwında joqarı temperatura hám basımda baratuǵın processler eń nátiyjeli bolıp esaplanadı.
Házirgi waqıtta tek sol processler tavar ónimlerde geteroatomli birikpeler hám to'yinmagan uglevodorodlar muǵdarı boyınsha házirgi talaplarǵa tuwrı keletuǵın neft ónimlerin alıwǵa múmkinshilik beredi. Neft sheki onimsin gidrotozalash procesiniń ximizmini kórip shıǵamız, bunda tazalawda metallar salmaqli qaldıqlarda tiykarlanıp koks hám katalizatorlarda toplanıp olardı záhárleniwine itibar beriw kerek11. Gidrotozalash processleriniń ximizmi C-S, C-N, C-O hám C-Me (Soltingugurt, N-azot, O-kislorod, Me-metall, S-uglerod ) baǵlardıń destruksiyalanishiga alıp keledi hám S-S baǵlarǵa derlik tegmaydi. Neftdegi altıngugurtli uglevodorodli birikpeler arasında merkaptanlar bolsa ańsat gidrogenlanadi, keyininen sul'fid, disul'fid, tiofen, tiofan hám aqır-aqıbetde benz hám dibenztifenlar gidrogenlanadi. Geteroatomli birikpeler uglevodorodlarga qaraǵanda gidrogenolizga tezirek ushraydı, sol sebepli genroatomlar sheki onimnen vodorod sulfid, ammiak hám suw jaǵdayında shıǵarıp jiberiledi. Altıngugurt eń ańsat ajralıp shıǵadı keyininen kislorod turadı, azot eń turaqlı metallar uglevodorodlardan shıǵarılǵanda olar katalizatorni qoplab onıń aktivligin pasaytiradilar yamasa processtiń salmaqli ónimlerinde toplandı.
Merkaptanlar vodorod sul'fid hám tiyisli uglevodorodlargacha gidrogenlanadi.

Benz hám dibenztiofenlar vodorodsul'fid hám tiyisli aromatic uglevodorodlargacha gidrogenlanadi:


Azotsaqlagan birikpeler gidrogenlanganda tiyisli uglevodorodlar hám ammiak payda boladı: