Xirurgik bemorlar parvarishi
Yotоq yara rivоjlanishining 4 bоsqichida klinik ko’rinishlar
Download 153.02 Kb.
|
Xirurgik bemorlar parvarishi
|
Yotоq yara rivоjlanishining 4 bоsqichida klinik ko’rinishlar:
1-chi - Tеrining butunligi saqlanib turgan xоlda, bоsim to’хtaganidan kеyin xam o’tmaydigan tеrining gipеrеmiyasi. 2 - Tеrining dоimiy gipеrеmiyasi, epidеrmisning ajralishi, tеri butunligining yuzaki buzilishi. 3 –Mushak qavatigacha kirib bоrgan tеri qоplamalari nеkrоzi. 4 - Barcha yumshоq to’qimalarning suyaklargacha nеkrоzi. Maхsus tayyorgarlikdan so’ng xamshiralar yotоq yaralarga qarshi еtarli chоralarni ko’rishadi. Prоfilaktik chоra-tadbirlar quyidagilardan ibоrat: 1) Suyak to’qimalariga bоsimni pasaytirish; 2) Bеmоrning xarakatlari paytida yoki uning nоto’g’ri jоylashtirilishi natijasida matоga ishqalanish va shikastlanishlarning оldini оlish. 3) Suyak do’ngliklari ustidagi tеrining kuzatuvi; 4) Tеrining tоzaligi va uning o’rtacha namligini saqlab turish (juda quruq va juda nam bo’lmasligi kеrak); 5) Bеmоrni еtarli darajada оvqatlanishi va suyuqlik ichishini bilan ta’minlash; 6) Bеmоrga xarakatlanayotganda o’z-o’ziga yordam bеrish usullarini o’rgatish; 7) Bеmоrning yaqinlariga o’rgatish. Ayniqsa, kеksa yoshdagi va zaif bo’lgan bеmоrlarda tеzda paydо bo’lishi mumkin bo’lgan yotоq yaralar, tеgishli parvarish va nazоrat bilan bartaraf etilishi mumkin bo’lgan katta asоratdir: • Bеmоrni yotqizilgan xоlda muntazam xarakatlanishini (bеmоr tеz- tеz o’tirishi kеrak) ta’minlash. • Kuniga bir nеcha marta tanadagi muammоli jоylarga kamfоraning spirtli eritmasi bilan ishlоv bеrish va massaj qilish. • To’shakni yaхshi sanitar xоlatda saqlab turish (to’shak quruq, burmalarsiz, chоklarsiz, tоza bo’lishi kеrak). Tananing yotоq yara paydо bo’lishi mumkin bo’lgan sохalariga bоsimni kamaytirish uchun shishirilgan valiklarni qo’llash. REANIMATSIYADA YOTGAN BEMORLAR PARVARISHI Reja: 1.Reanimatsiya bo'limidagi bemorlarga hamshiralik yordami. 2.Reanimatsiya va reanimatsiya bo'limida qorovul hamshira faoliyatini tashkil etish. 3.Reanimatsiya bo'limida bemorga hamshiralik parvarishining xususiyatlari Parvarish - bemorning ahvolini engillashtirish va kasallikning qulay natijasiga erishishga qaratilgan chora-tadbirlar majmui. Reanimatsiya bo'limi og'ir bemorlarni davolash uchun zamonaviy vositalar bilan jihozlangan, barcha tibbiyot xodimlari har qanday zarur hajmda parvarishlash va reanimatsiya tadbirlarini amalga oshirish uchun maxsus o'qitilgan. Gigiena choralari katta ahamiyatga ega. Operatsiyadan keyingi bemorlar ikkilamchi infektsiyani qo'shmaslik uchun terini kundalik gigienik davolashni, choyshabni almashtirishni, og'iz bo'shlig'ini, ko'zni, burun yo'llarini gigienasini amalga oshirishlari kerak. Asoratlarning oldini olishga, xususan, bosim yaralarining oldini olishga katta e'tibor berilishi kerak. Ushbu chora-tadbirlar majmui, ayniqsa, og'ir bemorlar toifasi uchun muhimdir. Teri va teri osti to'qimalarining trofik lezyonlarining oldini olish amalga oshiriladi; genitouriya tizimidan yuqumli asoratlar (uretrit, sistit); oshqozon-ichak trakti (ich qotishi); nafas olish tizimi (yiringli traxeobronxit, pnevmoniya) [7]. Bemorni parvarish qilishni amalga oshirishda hamshiralik jarayonining elementlari qo'llaniladi. To'liq ongli bemor o'zining ijtimoiy va hayotiy ehtiyojlarini, muloqotga bo'lgan ehtiyojini qondirish uchun o'z muammolari va shikoyatlariga oydinlik kiritadi. Reanimatsiya bo'limida bemorlarga terapevtik, profilaktik va gigiyenik yordam ko'rsatish quyidagi tadbirlar majmuasini o'z ichiga oladi: · Terini parvarish qilish - bemorning terisini professional maxsus vositalar (eliksin, menalind) bilan davolash, maseratsiya joylariga, taglik toshmalariga alohida e'tibor berish. · Bemorning hojatxonasi: yuvish, ko'zlarini, burunlarini, quloqlarini, og'zini davolash, soqol olish, shampunlash. · Tashqi jinsiy a'zolarning hojatxonasi. · To'shakni tayyorlash. · Turuvchi siydik kateterini parvarish qilish (kateterni almashtirish, siydik pufagini antiseptik eritma bilan yuvish (klinik ko'rsatkichlarga ko'ra); tashqi jinsiy a'zolar hojatxonasi. · Traxeostomiyani parvarish qilish (traxeostomiya trubkasini almashtirish, TBD sanitariyasi, kuniga kamida 2 marta steril bog'lamlarni almashtirish, yara yuzasini davolash bilan) yaralarining oldini olish va parvarish qilish. Turli xil jiddiy kasalliklarga chalingan bemorlarda, ularni uzoq vaqt davomida bir holatda qolishga majbur qilish, ko'pincha yotoqxonalar paydo bo'ladi. Bosim yarasi tez-tez o bo'ladigan joy: sakrum, elkama pichoqlari, to'piqlar, ya'ni. terining suyak va yotoq o'rtasida uzoq vaqt siqilishga duchor bo'lgan joylar. Bizning bo'limdagi har bir funktsional karavot dekubitaga qarshi matras bilan jihozlangan. Ko'rpa-to'shaklarning oldini olish uchun bemorning holati imkon bersa, kuniga bir necha marta tananing holatini o'zgartiramiz. Biz choyshabda burmalar yo'qligini kuzatamiz. Biz terini har kuni dezinfektsiyali eritmalar va himoya vositalari bilan artib tashlaymiz; har kuni yoki kuniga bir necha marta, ifloslanganligi sababli, biz choyshabni almashtiramiz. Choyshabni almashtirishda biz ishqalanish va tebranish orqali qon aylanishining turg'unligi belgilari bo'lgan joylarni yumshoq massaj qilamiz. · Kundalik ovqatlanish kaloriyalarda yuqori bo'lishi kerak. Agar kontrendikatsiyalar bo'lmasa, tarkibida protein, "C" vitamini, etarli miqdordagi suyuqlik bo'lishi kerak.
Reanimatsiya bo'limidagi xodimlarning eng ko'p guruhini qo'riqchi hamshiralar tashkil qiladi. Bo'lim hamshiralari davolash va diagnostika jarayoni uchun zarur bo'lgan etarli amaliy tajriba va kasbiy ko'nikmalarga ega. Reanimatsiya va intensiv terapiya bo'limi qorovul hamshiralarining faoliyati lavozim yo'riqnomalari, nizomlar, buyruqlar, sanitariya qoidalari bilan tartibga solinadi (1-ilova). Kafedrada hamshiralik tadbirlarini sifatli bajarish uchun kafedrada ishlashga moslashtirilgan hamshiralik faoliyati standartlari va algoritmlari mavjud. Jadval 1. Reanimatsiya bo'limi qorovul hamshiralarining yosh tarkibi Ushbu jadvalda reanimatsiya bo'limi qorovul hamshiralarining yosh tarkibi bo'yicha taqsimlanishi ko'rsatilgan, ishchilarning ko'pchiligi 31-40 yoshda - 51,6%. Xulosa: Ushbu diagrammani tahlil qilganda, yosh tarkibi bo'yicha reanimatsiya bo'limining qo'riqchi hamshiralari quyidagicha taqsimlangan degan xulosaga kelish mumkin: 21-30 yosh - 36,3%, 31-40 yosh - 51,6%, 41-50 yosh eski - 12% Reanimatsiya hamshirasi Ushbu mavzuning dolzarbligi shundaki, bugungi kunda odamlar tez tibbiy yordamga muhtoj bo'lgan holatlar tobora ko'payib bormoqda. Va faqat reanimatsiya bo'limida odamga o'z vaqtida tez yordam ko'rsatish uning hayotini saqlab qoladi. Bemorga g'amxo'rlik davolashning zarur va muhim qismidir. Parvarish deganda bemorning azob-uqubatlarini engillashtirishga, uning tez tiklanishiga, shuningdek kasallikning asoratlarining oldini olishga qaratilgan terapevtik, profilaktik, gigiyenik va sanitariya-epidemiologiya tadbirlarining butun majmuasi tushuniladi. Bemorning ahvolidagi o'zgarishlarni kuzatish va unga birinchi yordam ko'rsatish bemorni parvarish qilishning muhim qismidir. Shuning uchun ham bitiruv malakaviy ishim mavzusi “Reanimatsiya bo‘limidagi bemorga hamshiralik parvarishining xususiyatlari”. Ish ob'ekti: reanimatsiya bo'limida bemorlarni parvarish qilishda hamshiraning faoliyati. Reanimatsiya bo'limida va intensiv terapiya bo'limlarida bemorlarga g'amxo'rlik qilish kasallikning natijasi ko'p jihatdan bog'liq bo'lgan kompleks chora-tadbirlar majmuidir. Ushbu tadbirlarning aksariyati hamshiralar zimmasiga yuklanadi. Ulardan barcha manipulyatsiyalarni to'liq o'zlashtirish talab etiladi. Bu, birinchi navbatda, bo'limda sanitariya-gigiyena rejimiga rioya qilish, reanimatsiyani amalga oshirish, og'ir va ongsiz holatda bemorlarni parvarish qilish qobiliyatiga taalluqlidir. Bemorning ahvolining tez o'zgarishi bemorni diqqat bilan kuzatishni, atrof-muhitga aniq yo'naltirishni va professional kuzatuvni talab qiladi. Reanimatsion bemorlarga, shuningdek intensiv terapiya bo'limlarida yotgan bemorlarga yordam umumiy va maxsus yordamning barcha elementlarini (jarrohlik, nevrologik, travmatologik va boshqa bemorlarga nisbatan) o'z ichiga oladi. Bemorning funktsional jihatdan qulay holatda bo'lishini ta'minlashga alohida e'tibor beriladi. Eng keng tarqalgani - supin holati. Biroq, bu holatda, etarli darajada parvarish qilinmagan taqdirda, bu pozitsiya tezda sakral mintaqada bosim yarasi rivojlanishiga, nafas olish qiyinlishuviga olib kelishi mumkinligini esga olish kerak. Yotoq yaralarini, shuningdek, o'pkada turg'unlikning rivojlanishini oldini olish uchun tibbiy xodimlar har 2 soatda bemorning tanasining holatini o'zgartirishi kerak (qoida tariqasida, yon-orqa ketma-ketlikda), terini bronzlash vositalari bilan artib oling. (kofur spirti, etil spirti), suyak o'simtalari prokladkalari ostiga doka halqalarini, havo bilan to'ldirilgan kauchuk doiralarni qo'ying. Bosim yaralarining oldini olish uchun maxsus dekubitusga qarshi matraslar yoki to'shaklardan foydalanish yaxshidir. Komada bo'lgan bemor havo yo'llarining o'tkazuvchanligini ta'minlash uchun tizza bo'g'imida oyog'ini egib, tanani ishonchli tarzda mahkamlab, lateral holatda joylashtirilishi kerak. Yuqori oyoq-qo'l ko'krak ostiga qo'yilgan yostiqqa yoki ruloga qo'yiladi. Protezlar olib tashlanadi. Shox parda qurib qolmasligi uchun kuniga 2-3 marta ko'zlarga 2-3 tomchi vazelin yoki shaftoli yog'i tomiziladi. Teri kuniga 1-2 marta yaxshilab artiladi, uning burmalari va bezi toshmalari talk yoki chaqaloq kukuni bilan sepiladi. Yuzni nam sochiq bilan artib oling. Venipunktura, qon tomirlarini kateterizatsiya qilish, siydik pufagini kateterizatsiya qilish, infuzion tizimlar va bog'ichlarni almashtirishda qat'iy aseptika kuzatiladi. Bemorning ong holatini dinamik monitoringini o'tkazish kerak. Tibbiy yordamning samaradorligi ko'p jihatdan reanimatsiya bo'limlarida tizimlar, shpritslar, ignalar va bir martalik kateterlardan foydalanish imkoniyatiga, tibbiyot xodimlarining doka niqoblarini o'z vaqtida almashtirishiga bog'liq. Bemorning ovqatlanishi, suyuqliklarni tanaga kiritish bo'yicha shifokorning tavsiyalariga qat'iy rioya qilish kerak. Eritmalarni qon tomir to'shagiga kiritish ular inson tanasining normal haroratiga yaqin haroratgacha qizdirilgandan so'ng amalga oshiriladi. Reanimatsiya bo'limlarida bemorlarga g'amxo'rlik qilishda psixologik jihatlar ham ma'lum ahamiyatga ega. Shifokorlar, hamshiralar va hamshiralar rahm-shafqat ko'rsatishi, bemorga e'tiborni kuchaytirish muhitini saqlab turishi, u haqida gapirishda ehtiyot bo'lishlari kerak, shunda ular yatrogen azob-uqubat manbai bo'lib qolmaydi. Og'riq, qo'rquv, elementar funktsiyalarni bajara olmaslik, nochorlik va himoyasizlik bemorni bolaning holatiga qo'yadi (psixologiyada shaxsning regressiyasi deb ataladigan hodisa). Bo‘lim xodimlari bu holatni chuqur his etishlari, empatiya (bemorning holatiga ko‘nikish qobiliyati) usulini mukammal egallashlari va ularning barcha xatti-harakatlari, mimikalari, imo-ishoralari bemorda shifo topishga umid uyg‘otishi kerak. Reanimatsiya bo'limidagi hamshiraning huquq va majburiyatlari. Tegishli ma'lumotga ega, maxsus tayyorgarlikdan o'tgan shaxs reanimatsiya va reanimatsiya bo'limi hamshirasi lavozimiga tayinlanadi. Bevosita reanimatolog va bo'lim katta hamshirasiga bo'ysunadi. O'z ishida u yuqori mansabdor shaxslarning buyruqlariga amal qiladi. Reanimatsiya bo'limi hamshirasining majburiyatlari: 1. Bo'lim bemorlarining sog'lig'i, fiziologik funktsiyalari, uyqu holatini parvarish qilish va monitoringini amalga oshiradi. 2. Reanimatologning ko'rsatmalarini o'z vaqtida va to'g'ri bajaradi, bajarilmagan taqdirda, sababidan qat'iy nazar, darhol reanimatologga xabar beradi. 3. Pulsni, nafas olishni hisoblab chiqadi, qon bosimini, siydik chiqarishni, suv balansini, defekatsiya mavjudligini va hokazolarni aniqlaydi, ma'lumotlarni intensiv kuzatish va terapiya ro'yxatiga kiritadi. 4. Bemorning sog'lig'ining keskin yomonlashuvi haqida reanimatsiya shifokoriga darhol xabar bering. 5. Laboratoriya tadqiqotlari uchun venadan va boshqa biomaterialdan qon namunalarini oladi, biomaterialni laboratoriyaga qo'shimcha yig'ishni tashkil qiladi. 6. Konsultant shifokorlar tomonidan bemorlarni o‘z vaqtida tekshirishni tashkil qiladi. 7. Kichik tibbiyot xodimlarining ishini nazorat qiladi va ularning ichki mehnat qoidalariga rioya etilishini nazorat qiladi. 8. Palatalar va barcha yordamchi xonalarning sanitariya holatini nazorat qiladi. 9. Kasbiy malakasini oshiradi. 10. Kerakli buxgalteriya hujjatlarini to'ldiradi. 11. Zarur hollarda reanimatsiya tadbirlari kompleksini malaga oshiradi. 12. O'lganlarning jasadlarini o'likxonaga topshirish uchun tayyorlaydi. 13. Har bir bemorning yotoqxonasida navbatchilikni topshiring. 314. Giyohvandlik va ta’sir etuvchi vositalar reestrini to‘g‘ri yuritadi. TESTLAR
a.iliq suv 2-3 marta tomizish kerak b.Shaftoli moyi tomizish kerak c.shox parda qurib qolmaydi. 2.Komada yotgan bemorlar terisi kuniga necha marta artilishi kerak. a.2-3. b.4-5 c.1 3.Bemorda yotoq yaralarni oldini olish uchun nechi soatda tana holatini o'zgartirish kerak . a .2-soatda b.24-soatda 1-marta c.5-6 soatda d.bemorni holatini o'zgartirmaslik kerak 4. Reanimatsiya bo'limi qorovul hamshiralarining yosh tarkibini aniqlang a.31-40 yosh 51.6% b.21-30 yosh 12% c.41-50 yosh 36,3% 5.Parvarish bu- a.bemorning ahvolini engillashtirish va kasallikning qulay natijasiga erishishga qaratilgan chora-tadbirlar majmui. b.davolash orqali kasalikni yengish c.bemorga qattiq qo'llik FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR: Oripov .O' " Umumiy Xirurgiya" 2008-yil Download 153.02 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|