Xiv-mavzu. Samarali qaror qabul qilish san’ati. Qarorlarni boshqalar bilan bo`lishish va ularni ergashtirish

Achchiq uzum mentaliteti: bu o'z qadr-qimmatini va e'tirozlarini faqat yomon qaror natijasida o'zini yaxshi his qilish uchun o'zgartirish masalasidir. Aytaylik, siz A yoki B modelidagi uyali telefonni sotib olishga qaror qilyapsizmi, siz izlanishlaringizni to'g'ri bajarmadingiz va impuls bilan A modelini sotib oldingiz va endi pushaymon bo'ldingiz. Shunday qilib, siz A ni B dan yaxshiroq deb yaxshi ko'rganingizga ishontirishga harakat qilasiz, albatta, o'z fikringizni o'zgartirishda yoki o'zingizni yaxshi his qilish uchun fikringizni o'zgartirishda hech qanday yomon narsa yo'q. Noto'g'ri narsa shundaki, ratsionalizatsiya odatimizga aylansin, biz xatolarimizdan saboq olmasak va fikrlashimizni yaxshilay olmaymiz.
Qilingan harajatlarni taqib qilish - cho'kkan xarajatlar loyihaga sarf qilingan vaqtni, pulni yoki boshqa qayta manbalarni nazarda tutadi va uni qarorlaridan kelib chiqib qaytarib bo'lmaydi. Iqtisodiyot shuni ko'rsatadiki, kelajakdagi ratsional qarorlarda ularni e'tiborsiz qoldirish kerak. Shunga qaramay, odamlar ko'pincha shunday deb o'ylashadi: "Men hozir taslim bo'lolmayman, chunki men juda ko'p narsani qildim". Bu taslim bo'lish ko'proq foyda keltirishi mumkin bo'lgan taqdirda ham. Misol uchun, bir kishi amalga oshirilmagan munosabatlarga yopishib olishi mumkin, garchi u darhol unga nuqta qo'yishi yaxshiroq bo'lsa ham. Yoki kimdir muvaffaqiyatsiz bo'lgan sarmoyaga ko'p pul sarflagan bo'lishi mumkin va hatto undan voz kechgan taqdirda ham buni davom ettirishi iqtisodiy jihatdan yanada oqilona bo'lar edi. Ammo muammo shundaki, biz yuqoridagi imkoniyatlarni ko'rib chiqa olmaymiz.
Odatda har xil yo'llar bilan o'zaro bog'liq bo'lgan ko'plab tanlov va oqibatlarni o'z ichiga olgan murakkab qarorni o'ylab ko'rish qiyin. Bahslarni tahlil qilishda bo'lgani kabi, diagramma muammoning aniqroq ko'rinishini berishda foydali bo'lishi mumkin. Ular qaror daraxtlari yoki qarorlar diagrammasi sifatida tanilgan. Ob-havoga qarab yugurish kerakmi yoki yo'qmi, quyidagi diagramma bizga xabar beradi.

ha
yo’q ha yo`q ha

Ushbu rasmdagi chizmadan murakkab qarorlar bilan ishlashda ko'proq foydalidir. Ular, shuningdek, turli xil variantlarning sabablari va qarshi tomonlarini va ularning turli xil oqibatlarini aniqlash uchun ishlatilishi mumkin.