Agar zaxirangizda juda ko'p miqdordagi farqlanmaydigan TMZ mavjud bo'lsa, siz tannarxni quyidagicha baholashingiz mumkin:
20 ta tovarni har birini 5 million so’mdan sotib oldingiz deb taxmin qiling va yetkazib beruvchi sizning keyingi 20 ta tovaringizga narxini har biriga 6 million so’mgacha oshiradi. Siz 30 ta tovar sotdingiz deb faraz qilsangiz, davr davomidagi sotish tannarxingiz qancha bo’ladi?
FIFO (Birinchi kelgan TMZ birinchi chiqib ketadi, Birinchi-chiqim usuli): FIFO bo'yicha sizning tannarxingiz 160 million so’mni tashkil etadi (ya'ni [5m * 20] + [6m * 10]).
WAC (O'rtacha vazn): O’rtacha vazn usuli bo'yicha sizning tannarxingiz 165 million so’mni (ya'ni ([5m * 20] + [6m * 20]) / 40 * 30) ni tashkil qiladi.
LIFO (Oxirgi kelgan TMZ birinchi chiqib ketadi, Oxirgi-chiqim usuli): LIFO bo'yicha sizning tannarxingiz 170 million so’mni tashkil etadi (ya'ni [6m * 20] + [5m * 10]).
LIFO MHXS bo'yicha taqiqlangan! Shunday qilib, FIFO yoki WAC ni, yohud TMZ-laringiz ajralib turadigan (farqlanadigan) bo'lsa, har bir TMZning fakt bo’yicha o’z tannarxlarini ishlating. Ma'lumot uchun: AQShning moliyaviy hisobot standartlarida (USGAAP) LIFO-ni ishlatishga ruxsat berilgan.
FIFO yoki WAC dan foydalanish hammamiz uchun tushunarli va mantiqiy. LIFO foydalanuvchilari ushbu argumentni tez-tez ishlatishadi: «Men o'zimning tovar-moddiy zaxiralarimni sotganimda, do'kon menejeri har doim o’zi uchun eng oson va yaqin bo'lgan qutini oladi. Olish uchun eng oson bo'lgan
quti, odatda yaqinda sotib olingan va u yerga joylashtirilgan oldinda tugan quti. Shunday qilib, men sotganimda, avval ularni o'chirishim kerak va tannarxga olishim kerak.” Ya’ni oxirgi kirgan TMZ, birinchi bo’lib ketadi.
Biroq, LIFO inflyatsiya sharoitida muayyan qoidabuzarliklarni keltirib chiqaradi. Chunki narxlar har doim o'sib boradigan joyda sizning sotish tannarxingiz oshib boraveradi, va lekin zaxirangizdagi qoldiq arzon tannarxli TMZni keyingi yil sotsangiz, juda katta foydaga erishgan bo’lasiz. Bu juda o'zgaruvchan yalpi foydani keltirib chiqaradi (1-yilda juda past foyda va 2-yilda yuqori foyda), va haqiqiy holatni ko'rsatmaydi.
3.2 Tovar moddiy zahiralarining chiqib ketishi
Do'stlaringiz bilan baham: |