Xomidov Sharifjon 2-joriy nazorat Barcha ma’lumotlar stat uz

BIA 82-GURUH TALABASI Xomidov Sharifjon
2-joriy nazorat
Barcha ma’lumotlar stat.uz saytidan oling. (https://stat.uz/uz/rasmiy-statistika/................... )
Talab qilinadi:
1. Har bir belgining variatsiya ko‘rsatkichi baholansin va ularni o‘rganish uchun eng kichik kvadratlarni qo‘llash imkoniyati haqida xulosa qilinsin.
2. Juft va xususiy korrelyatsiya koeffitsiyentlari aniqlab tahlil qiling.
3. Ko‘plik regressiya tenglamasi tuzing, uning parametrlari (koeffitsientlarini) Styudentning mezoni bo’yicha baholang va iqtisodiy ma’nosini tushuntiring.
4. Fisherning F – mezoni yordamida regressiya tenglamasi va ni statistik ishonchliligi baholansin va Approksimatsiya xatoligini xulosa qiling. Korrektirovka qilingan va korrektirovka qilinmagan chiziqli ko‘plik determinatsiya koeffitsiyentining qiymatlari solishtirilsin.
5. O’rtacha xususiy elastiklik koeffitsiyentlari hisoblansin va ular asosida omillarning natijaviy ko‘rsatkichga ta’sirini solishtirma baholansin.

Javoblar

	O'zbekiston Respublikasi tashqi savdo aylanmasi (mln. AQSh dollari) y	MDH davlatlari bilan eksport hajmi (mln. AQSh dollari) X1	MDH davlatlari bilan import hajmi (mln. AQSh dollari) X2
yanvar	3498,2	387,0	747,1
fevral	8731,3	805,5	1762,9
mart	13155,8	1210,6	2738,0
aprel	17164,7	1760,5	3683,0
may	20531,5	2366,8	4537,0
iyun	24491,0	3261,1	5483,7
iyul	28102,9	4010,9	6343,2
avgust	32126,6	4790,9	7386,3
sentabr	36024,6	5546,9	8414,4
oktabr	40098,7	6352,7	9525,8
	223925,3	30492,9	50621,4
	22392,53	3049,29	5062,14

XULOSA:
Regressiya tenglamasining ahamiyatining Fisherning F mezoni asosida tekshiramiz.hisoblab chiqilgan qiymatni F hisob=5412.17 F-mezonining jadvaldagi qiymati 0.95% ishonchlilik ehtimolida va erkinlik darajalarining y₁=k=2 va y₂=n-k-1=10-2-1=7 sonida 4,74 ni tashkil qiladi F-xisob >F jadval bo’lganlig bois regressiya tenglamasini haqqoniy deb e’tirof etishimiz lozim .
R-korelatsiya ko’plik koeffitsenti 0,99968 ga teng bo’lgan omillar o’rtasida jips bo’g’liqlik mavjudligidan dalolat beradi .
R² determinatsiya ko’plik koeffitsenti 0,99935 ga teng bo’lgan erksiz o’zgaruvchi variatsiyani 99% ga yaqin modelda hisobga olganligini va modelga kiritilgan qora metallar qiymati tasiri va 1% modelga kiritilmagan. Regressiya koeffitsentlarining ahamiyatini Styudent T mezoni yordamida baholaymiz . Student T mezonining hisoblab chiqilgan qiymatlari quyidagicha :
ta₁ = 1.0899
ta₂=-3.734
ta₃=14.887 a=0,05 ahamiyatlilik darajasida va erkinlik darajalarining k=n-m-1=7 sonida mezonning jadvaldagi qiymati 2,364624252 ga teng. Demak quyidagi tengsizlikni bajaramiz:
ta₁23>t jadval . Shunday qilib faqat bitta regression koeffitsent ahamiyatli. Shuning uchun x₂ ni olib tashlab ishlaymiz.




Yuqoridagi berilgan formulalardan foydalanga holda juft va xususiy korrelyatsiya koeffitsientlarini hisoblab topganimizda

	O'zbekiston Respublikasi tashqi savdo aylanmasi (mln. AQSh dollari) y	MDH davlatlari bilan eksport hajmi (mln. AQSh dollari) X1	MDH davlatlari bilan import hajmi (mln. AQSh dollari) X2
O'zbekiston Respublikasi tashqi savdo aylanmasi (mln. AQSh dollari) y	1
MDH davlatlari bilan eksport hajmi (mln. AQSh dollari) X1	0,989387466	1
MDH davlatlari bilan import hajmi (mln. AQSh dollari) X2	0,999032701	0,994205984	1

Quyidagi matritsa xosil bo’ldi bunda ga teng bo’ganini ko’rishimiz mumkin.

Elastiklik koeffitsienti:
E₂=5,50431*5062,14/22392,53=0.78
E₂=0.78
Yuqoridagi yakuniy natijalarga asosan O’z. Res. MDH davlatlaro tashqi savdosiga omil bog’liqlik modeli quyidagi ko’rinishga ega.

Y=a₁+bx₂

Y=401.31+5.504x₂
O’z. Res. MDH davlatlaro tashqi savdosiga MDH davlatlari bilan importi va eksporti bog’liqlik modeli quyidagi ko’rinishda
Y=401.31+5.504x₂
Natijalarga ko’ra korellatsiya va determenatsiya ko’plik koeffitsentining qiymatlari biroz o’zgargan.