Xulqi og‘ishgan bolalar psixologiyasi

Agar bolani bolalik chog‘ida unga odob-axloq o‘rgatishni eski shakl va usullaridan foydalanilgan bo‘lsak, endi ular o‘smir uchun yaroqsiz bo‘lib qoladi. Avval bolalar ota-onalari, tarbiyachilarning axloq-odob haqidagi gaplarini bajonidil eshitgan bo‘lsalar, endilikda bunday ta’sir bolani zeriktiradi yoki yoqmay qoladi. Natijada, undan kattalarning fikrlariga qarshi chiqish yoki rad etish kabi xislatlar paydo bo‘la boshlaydi. Bular esa bu davrning “qiyin”, “murakkab” davr bo‘lishiga sabab bo‘ladi.

• Agar bolani bolalik chog‘ida unga odob-axloq o‘rgatishni eski shakl va usullaridan foydalanilgan bo‘lsak, endi ular o‘smir uchun yaroqsiz bo‘lib qoladi. Avval bolalar ota-onalari, tarbiyachilarning axloq-odob haqidagi gaplarini bajonidil eshitgan bo‘lsalar, endilikda bunday ta’sir bolani zeriktiradi yoki yoqmay qoladi. Natijada, undan kattalarning fikrlariga qarshi chiqish yoki rad etish kabi xislatlar paydo bo‘la boshlaydi. Bular esa bu davrning “qiyin”, “murakkab” davr bo‘lishiga sabab bo‘ladi.

Tarbiyasi qiyin, injiq, xulqi salbiy bolalar kelib chiqishining ijtimoiy sabablaridan tashkari pedagogik va psixologik sabablari ham mavjud. Yoshlarda nojo’ya xatti-harakatlar paydo bo‘lishining sabablari va turtkilari har xildir. Qonunni buzishni yoki qoidaga xilof ish qilishi darajasiga qarab tarbiyasi qiyin o‘smirlar jinoiy qonunbuzar va oddiy qoidabuzar guruhlarga ajratiladi.

• Tarbiyasi qiyin, injiq, xulqi salbiy bolalar kelib chiqishining ijtimoiy sabablaridan tashkari pedagogik va psixologik sabablari ham mavjud. Yoshlarda nojo’ya xatti-harakatlar paydo bo‘lishining sabablari va turtkilari har xildir. Qonunni buzishni yoki qoidaga xilof ish qilishi darajasiga qarab tarbiyasi qiyin o‘smirlar jinoiy qonunbuzar va oddiy qoidabuzar guruhlarga ajratiladi.
• Shaxsning biologik o‘sishidagi nuqsonlar, sezgi organlaridagi kamchiliklar, o‘qishga salbiy ta’sir etuvchi oliy nerv faoliyati va temperamentdagi qusurlar tarbiyasi qiyin bolalarni keltirib chiqaradi.

SHaxsning psixik o‘sishidagi kamchiliklar, irodaning bo‘shligi, aql-idrokning zaif rivojlanganligi, hissiyotning kuchsizligi, zarur ehtiyoj va qiziqishlarning mavjud emasligi, o‘smirning intilishi bilan mavjud imkoniyati o‘rtisidagi nomutanosiblik kabi xatti-harakatlarni izdan chiqaradi.

• SHaxsning psixik o‘sishidagi kamchiliklar, irodaning bo‘shligi, aql-idrokning zaif rivojlanganligi, hissiyotning kuchsizligi, zarur ehtiyoj va qiziqishlarning mavjud emasligi, o‘smirning intilishi bilan mavjud imkoniyati o‘rtisidagi nomutanosiblik kabi xatti-harakatlarni izdan chiqaradi.
• Jumladan: