Y3000 ta buxgalteriya O‘tkazmasi hisobvaraqlar rejasi bo‘yicha bog‘lanishlar* Muqaddima I bob. Buxgalteriya hisobi hisobvaraqlar rejasining umumiy tavsifi

T/r	Xo‘jalik operatsiyasining mazmuni	Bog‘lanuvchi schyotlar
Yozuvlarni tasdiqlovchi hujjatlar
	debet	kredit
1	To‘lashga qobiliyatsiz debitorlarning qarzi to‘g‘ri olib borish usuli bilan zararga hisobdan chiqarilgan	9430	4010-4890	Da’vo hujjatlari, Xo‘jalik sudining hujjatlari, rahbar buyrug‘i
2	To‘lashga qobiliyatsiz debitorlarning qarzi dargumon qarzlar bo‘yicha rezerv hisobidan zararga hisobdan chiqarilgan	4910	4010-4890	Da’vo hujjatlari, Xo‘jalik sudining hujjatlari, rahbar buyrug‘i
3	To‘lashga qobiliyatsiz debitorlarning qarzi hisobga qabul qilingan	007		Yukxat
4	Zararga hisobdan chiqarilgan qarz summalarini qoplash hisobiga kelib tushgan summalar aks ettirilgan	5010, 5110, 5210	9390	Kirim kassa orderi, bank hisob-kitob schyotidan ko‘chirma
5	To‘lov kelib tushishi munosabati bilan qarz hisobdan chiqarilgan		007	Yukxat
6	Besh yil o‘tishi munosabati bilan qarz hisobdan chiqarilgan		007	Yukxat

008 "Majburiyatlar va to‘lovlarni
ta’minlash - olingan" schyoti

008 "Majburiyatlar va to‘lovlarni ta’minlash - olingan" schyoti majburiyat va to‘lovlarning bajarilishini ta’minlash uchun olingan kafolatlarning mavjudligi va harakati to‘g‘risidagi axborotni umumlashtirish uchun mo‘ljallangan.

Agar kafolatda summa ko‘rsatilmagan bo‘lsa, u holda buxgalteriya hisobida ushbu summa shartnoma shartidan kelib chiqib aniqlanadi. Mazkur schyotda hisobga olingan ta’minot summasi qarzlarning qoplanishiga qarab hisobdan chiqariladi.
Tahliliy hisob har bir olingan ta’minot bo‘yicha yuritiladi.

T/r	Xo‘jalik operatsiyasining mazmuni	Bog‘lanuvchi schyotlar		Yozuvlarni tasdiqlovchi hujjatlar
		debet	kredit
1	Olingan ta’minot hisobga olingan	008		Kafolat shartnomasi
2	Olingan majburiyatning amal qilishi bekor qilingan		008	Kafolat shartnomasi
3	Kafolat, kafillik bilan ta’minlangan majburiyatning to‘lovi bo‘yicha summalar kelib tushgan	5010, 5110, 5210	9390	Kirim kassa orderi, bank hisob-kitob schyotidan ko‘chirma
4	Kafolat, kafillik bilan ta’minlangan majburiyat hisobdan chiqarilgan		008	Yukxat
5	Taqdim etilgan kafolat bo‘yicha to‘lovlar aks ettirilgan	9430	5110	Bank hisob-kitob schyotidan ko‘chirma

009 "Majburiyatlar va to‘lovlarni
ta’minlash - berilgan" schyoti

009 "Majburiyatlar va to‘lovlarni ta’minlash - berilgan" schyoti majburiyat va to‘lovlarning bajarilishini ta’minlash bo‘yicha berilgan kafolatlarning mavjudligi va harakati to‘g‘risidagi axborotni umumlashtirish uchun mo‘ljallangan.

Agar kafolatda summa ko‘rsatilmagan bo‘lsa, u holda buxgalteriya hisobida ushbu summa shartnoma shartidan kelib chiqib aniqlanadi. Mazkur schyotda hisobga olingan ta’minot summasi qarzlarning qoplanishiga qarab hisobdan chiqariladi.
009 "Majburiyatlar va to‘lovlarni ta’minlash - berilgan" schyotida tashkilot tomonidan berilgan kafolatlar, kafillik (jumladan, veksel bo‘yicha aval orqali), o‘zga ta’minlashlar, shuningdek veksellar bo‘yicha foydalanish huquqini berish (indossament) hisobga olinadi. Majburiyatlarni ta’minlash korxona hisobida majburiyatlar bo‘yicha da’volar taqdim etish muddati tugagunga qadar hisobda bo‘ladi.
Tahliliy hisob har bir berilgan ta’minot bo‘yicha yuritiladi.