Yangi o’zbekistonning umidli yoshlari” 1(3)-son
Download 168.7 Kb. Pdf ko'rish
|
bola-qobiliyati-rivojlanishiga-oilaning-tasiri
|
Natijalar. Maktabgacha yoshi ijodkorlikni rivojlantirish uchun qulay davr
hisoblanadi.Shu davrda ko‘plab sohalarda ilg‘or o‘zgarishlar yuz berdi, aqliy jarayonlar (diqqat, xotira, hislar, fikrlash, nutq, tasavvurlar) yaxshilanadi, shaxsiy fazilatlar faol rivojlanadi. Tadqiqotlar (K.Yu.Belaya, N.E.Varaksa, N.S.Denisenkova, T.V. Doronova, L.B. Shnayder va boshqalar) ko‘rsatganidek, zamonaviy rus jamiyatida oila (ota- onalar, bobo-buvilar, boshqa qarindoshlar) bolaning rivojlanishiga qiziqish ortib bormoqda. Shu munosabat bilan, bolaning qobiliyatlarini rivojlantirishda oilaning o‘rni, bu jarayonga qanday ta'sir qilishi, maktabgacha yoshdagi bolaning aql-idroki va ijodkorligini rivojlantirishga qanday yordam berishi mumkinligi haqida savol tug‘iladi. 1 П.Юсупова-Мактабгача тарбия педагогикаси-Тошкент 1993-246 б 35 CENTRAL ASIAN RESEARCH JOURNAL FOR INTERDISCIPLINARY STUDIES (CARJIS) ilmiy jurnali bilan hamkorlikda. “YANGI O’ZBEKISTONNING UMIDLI YOSHLARI” 1(3)-SON 2022-YIL 28-APREL Bolaning qobiliyatlarini rivojlantirishga ta'sir qiluvchi oilaviy tarbiyaning bir qancha omillari mavjud: • Ota-onalarning bolaning rivojlanishiga nisbatan pozitsiyasi va unga ta'sir qilish usullari • Bolaning qobiliyatlarini rivojlantirishga munosabat • Bolalar va ota-onalar o‘rtasidagi munosabatlar uslublari • Bolani boshqarish va boshqarish uslubi • Oila tarkibi va undagi munosabatlar Keling, ushbu sohalarning har birini ko‘rib chiqaylik. E.L. asarlarida. Porotskaya va V.F. Spiridonov, maktabgacha yoshdagi bolalarning intellektual va ijodiy rivojlanishiga sezilarli ta'sir ko‘rsatishi aniqlandi. Ko‘pchilik olimlar oilaning to‘liqligi, ya'ni ikkala ota-onaning mavjudligi va ularning birgalikda yashashi qobiliyatlarning rivojlanishini belgilamaydi,bu yerda muhim omil - oila a'zolarining moddiy va psixologik farovonligideya ta’kidlagan. Bir-biriga va bolaga ijobiy munosabatda bo‘lgan ajrashgan ota-onalar, doimo ajralish yoqasida bo‘lgan ona va dadadan ko‘ra, uning kognitiv rivojlanishiga ko‘proq hissa qo‘shishi mumkin. Ijodkorlik qulay psixologik muhit va bo‘sh vaqtning mavjudligini talab qilishi uzoq vaqtdan beri ma'lum, shuning uchun ijodiy qobiliyatlarni muvaffaqiyatli rivojlantirish oilada va bolalar jamoasida iliq, do‘stona muhitni taminlashdir. Kattalar bolaning ijodiy izlanishdan va o‘z kashfiyotlaridan qaytishi uchun xavfsiz psixologik bazani yaratishi kerak. Bolani doimo ijodiy bo‘lishga undash, uning muvaffaqiyatsizliklariga hamdardlik ko‘rsatish, hatto haqiqiy hayotda g‘ayrioddiy g‘alati g‘oyalarga ham sabr- toqatli bo‘lish muhimdir. Xulosa. Shunday qilib, bolaning kamol topishida yurtimizda yaratilayotgan shart-sharoitlar nihoyatda ko‘p. Lekin har bir ota-ona tarbiya avvalo oiladan boshlanishini anglab yetishi kerak,. Bolaning qanchalik bilimli, lider bo‘lib yetishishi,kelajakda yuksak marralarni zabt etishi uning yoshligida oladigan tarbiyasiga bog‘liqdir.Buning uchun ota-ona doimo Maktabgacha ta’lim tashkilotlari bilan hamkorlikda faoliyat olib borishi, kerak bo‘lsa oilada ona pedagog bo‘la olishi lozim. Maktabgacha ta’lim tashkilotida ta’lim jarayonining asosiy prinsiplariga maktabgacha ta’lim tashkilotining oila, mahalla va maktab bilan hamkorligining kirishi 2 ham bu jarayonning qanchalik muhim ekanligining yaqqol isbotidir.Ota-onalar bola tarbiyasiga jiddiy e’tibor berib o‘z bolalarini qanday insonlar bo‘lib yetishib chiqishini nazardan chetda qoldirmasliklari kerak. Har bir ota-onada pedagogik 2 O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining “Maktabgacha ta’lim va tarbiyaning davlat standartini tasdiqlash to‘g‘risida” 2020 yil 22 dekabrdagi 802-sonli qaroriga 1-ilova Maktabgacha ta’lim va tarbiyaning Davlat Standarti. 36 CENTRAL ASIAN RESEARCH JOURNAL FOR INTERDISCIPLINARY STUDIES (CARJIS) ilmiy jurnali bilan hamkorlikda. “YANGI O’ZBEKISTONNING UMIDLI YOSHLARI” 1(3)-SON 2022-YIL 28-APREL bilimlar mujassam bo‘lishi kerak. Bu bilimlar ota-onalarning bolalarni yosh va individual xususiyatlarini o‘rganishga, xulqini to‘g‘ri tahlil qilishga, uning tarbiyasi uchun to‘g‘ri yo‘lni tanlashga yordam beradi. Hozirgi kunda ayniqsa yoshlar ota-onalik ma’suliyatini his qilgan holda, qachon o‘zlarini tayyorligiga amin bo‘lib turmush qurishsa ajralishlar soni kamaygan bo‘lar edi. Download 168.7 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|