Yaponiya meydzi tiklanishi davrida. Islohotlar

2.2 Ma'muriy islohot
Unitar Yaponiyani shakllantirish sharti mamlakatdagi eski federalistik tuzilmani yo'q qilish edi. Uning birliklari avtonom knyazliklar edi <#"center"> 2.3 1871-1873 yillardagi agrar islohotlar
Yangi hukumat hokimiyatga kelgandan keyingi dastlabki yillarda dehqonlarning ahvoli birmuncha yomonlashdi, chunki soliqlar ko'payib, harbiy xizmat joriy etildi.
Natijada dehqonlar qo'zg'olonlari to'xtamadi. Agrar tartibsizliklarning oldini olish maqsadida yangi hukumat yer islohotini amalga oshirdi. "1871 yilda imperator hukumati tegmagan yerlarda yangi ekin maydonlari yaratishga ruxsat berdi va keyingi 1872 yilda yer sotishga qo'yilgan taqiq bekor qilindi va xususiy mulk mavjudligi tan olindi. Mulk egalari yerga egalik qilish uchun guvohnomalar oldilar, bu er uchastkasining narxini ko'rsatdi.. Sertifikatlar tizimi an'anaviy kommunal shaklni yo'q qildi 1873 yil 28 iyulda ushbu tizim asosida imperator hukumati er solig'i islohotini boshladi, u 1880 yilda tugatdi "
Yer solig'ini isloh qilish jarayonida kadastr kitoblari tuzilib, unda yer egalarining ism-shariflari, ularning yerlarining sifati va narxi ko'rsatilgan. Kadastrni tuzish barcha mavjud erlar uchun narxlarni belgilash imkonini berdi. Yerlar sifatiga ko'ra uch guruhga bo'lingan: eng yuqori, o'rta va eng past. Davlat yer solig'i miqdori hosilga qarab emas, balki yerning narxiga qarab belgilandi va uning qiymatining 3 foizi miqdorida belgilandi (buning uchun 1 foiz mahalliy yer solig'i qo'shildi). Soliq avvalgidek natura shaklida emas, faqat pul bilan to'lanishi kerak edi. Yangi er solig'i hosil qiymatining taxminan 30-35% ni tashkil etdi.
Islohotlar jarayonida yerlar xususiy va davlatga boʻlingan. Islohotdan oldin, o'rnatilgan amaliyotga ko'ra, dehqonlar butun jamoa sifatida knyazlik o'tloqlari va o'rmonlaridan foydalanganlar. Islohotlar davomida ushbu erlarning katta qismi davlat yoki imperator uyi mulki sifatida tan olindi, bu ko'plab dehqonlarning ulardan foydalanish imkoniyatini yo'qotishiga olib keldi.
Yer egasi va ijarachi o'rtasidagi munosabatlar islohotlardan oldingi munosabatlardan sezilarli darajada farq qilar edi. Feodalning o‘z dehqoniga nisbatan hukmronligi yerni belgilab beruvchi feodal xususiy mulkiga va ma’lum darajada dehqonning feodalga shaxsiy qaramligiga, ya’ni asosan iqtisodiy bo‘lmagan majburlashga asoslangan edi. Yangi, islohotdan keyingi sharoitlarda yer egasining ijarachi ustidan hukmronligi yerga burjua xususiy mulkchiligiga, demak, iqtisodiy majburlashga asoslangan edi. Shunday qilib, Meiji inqilobi natijasida dehqonlarning pozitsiyasi sezilarli darajada o'zgardi, garchi ko'pchilik uchun bu avvalgisidan yaxshiroq bo'lmagan.


Maklakov V.V. "Xorijiy davlatlarning konstitutsiyalari", 1999 yil.