Yaponiya moliya tizimi Reja

Budjetdan tashqari maxsus fondlar zimmasiga iqtisodiy va ijtimoiy muammolarni hal qilish yuklatiladi. Fondning moliyaviy manbalari maqsadli yig’imlar xo’jalik yurituvchi subyektlar daromadidan ajratmalar, budjet mablag’laridan va bank kreditlaridan tashkil topadi.

• 
  Har xil korporatsiyalar va korxonalarning moliyaviy boshqaruvi – ishlab chiqarish hajmi va mahalliy realizatsiyaning prognozi, ilmiy texnikaviy taraqqiyot rivojlanishi prognozi, ishlab chiqarish uslublarini tatbiq qilish va moliyaviy mablag’lar bilan ta’minlash prognozini o’z ichiga oladi.
  

Yaponiya moliya tizimining funksiyalari

• 
  Taqsimlash;
  
• 
  Nazorat.
  

• 
  Taqsimlashga qaratilgan milliy daromadlar sog’liqni saqlash, maorif, fan, madaniyat va boshqalarga o’z ichiga oladi.
  
• 
  Nazorat esa joriy va keyingi nazoratga bo’linib, taqsimlangan mablag’larni to’g’ri va o’z vaqtda ishlatilishini nazorat qiladi.
  

Yaponiyada budjet yili bu tasdiqlangan budjetning amal qilish davri hisoblandi. Budjet yili 1 apreldan boshlab keyingi yilning 31 martigacha davom etadi. Yaponiya bujetining asosiy daromadlari manbai soliqlar hisoblanadi. Soliqlar davlat budjetining 80-90% ini tashkil qiladi.

Bujetga asosiy daromadlari

• 
  Daromad soliq;
  
• 
  Korparatsiyalar va korxonalar foyda solig’i;
  
• 
  Aksiz solig’i;
  
• 
  QQS;
  
• 
  Markaziy boshqaruv tomonidan chiqarilgan davlat zayomlari.
  

Yaponiya soliq sistemasi

• 
  To’g’ri soliqlar, ya’ni daromad va mulk solig’i;
  
• 
  Egri soliqlar, ya’ni tovar va xizmatlar solig’i.
  

Yaponiya soliq tizimi soliqlarning ko'pligi bilan xarakterlanadi. Soliqlarni har bir hududiy boshqaruv organlari undirish huquqiga ega. Ammo har bir soliq qonun doirasida belgilab qo'yilgan bo'lib, umumdavlat soliqlari 25 tani tashkil etadi. Soliqlar to'g'ri va egri soliqlarga bo'linib, byudjetning asosiy qismini to'g'ri soliqlar tashkil etadi. To'g'ri soliqlarga yuridik va jismoniy shaxslardan daromad solig'i, mulk solig'i, meros solig'i, qimmatli qog'ozlar bilan operatsiyalardan soliqlar va boshqalar kiradi.

• 
  Yaponiya soliq tizimi soliqlarning ko'pligi bilan xarakterlanadi. Soliqlarni har bir hududiy boshqaruv organlari undirish huquqiga ega. Ammo har bir soliq qonun doirasida belgilab qo'yilgan bo'lib, umumdavlat soliqlari 25 tani tashkil etadi. Soliqlar to'g'ri va egri soliqlarga bo'linib, byudjetning asosiy qismini to'g'ri soliqlar tashkil etadi. To'g'ri soliqlarga yuridik va jismoniy shaxslardan daromad solig'i, mulk solig'i, meros solig'i, qimmatli qog'ozlar bilan operatsiyalardan soliqlar va boshqalar kiradi.
  
• 
  Jismoniy shaxslar daromad solig'ini progressiv shaklada soliq to'laydi, ya'ni daromadning - 10, 20, 30, 40 va 50% . Soliqqa tortilmaydigan minimum mavjud bo'lib, soliq to'lovchining oilaviy sharoiti hisobga olinadi. Bundan tashqari davolanish uchun sarflangan mablag'lar soliqdan ozod etiladi.
  
• 
  Yaponiyada 1997 yilda soliq islohoti o'tkazilib, ishlayotgan avlodning soliq yukini kamaytirish va uni jamiyatning boshqa a'zolari o'rtasida taqsimlashga qaratildi. Bunda 65 yoshdan yuqori kam daromadli aholini himoya qilish masalasi ham ko'zda tutilgan.