•Yaxlitlik (butunlik)

Elektron raqamli imzo (ERI) — elektron hujjatdagi 
mazkur elektron hujjat axborotini elektron raqamli 
imzoning yopiq kalitidan foydalangan holda maxsus 
o’zgartirish natijasida hosil qilingan hamda elektron 
raqamli imzoning ochiq kaliti yordamida elektron 
hujjatdagi axborotda xatolik yo’qligini aniqlash va 
elektron raqamli imzo yopiq kalitining egasini 
identifikasiya qilish imkoniyatini beradigan imzo. 
Elektron raqamli imzo (ERI) — kriptografik metodlar 
asosida mualliflikni va axborot (xabar yoki hujjat)ning 
haqiqiyligini ishonchli belgilashga imkon beruvchi 
mexanizm. 
22. MAC (xabarlarni autentifikasiyalash kodi) asosida 
ma’lumot butunligini tekshirishni tushuntiring.
Foydalanishning mazkur usulida foydalanish 
ruxsati obyektning egasi tomonidan amalga 
oshirilmaydi. Masalan, Alisa TOP SECRET 
ruxsatnomasiga ega bo’lgan subyektlarga ruxsat 
bera olmaydi. Sababi u ushbu bosqichdagi 
hujjatlarni to’liq nazorat qila olmaydi. MAC usuli 
bilan foydalanishni boshqarishda xavfsizlik 
markazlashgan 
holatda 
xavfsizlik 
siyosati 
ma’muri tomonidan amalga oshiriladi. Bunda 
foydalanuvchi xavfsizlik siyosatini o’zgartira 
olmaydi. DAC usulida esa obyektning egasi 
xavfsizlik siyosatini quradi va kimga foydalanish 
uchun ruxsat berilishini aniqlaydi.
23. Identifikasiya, 
autentifikasiya, 
avtorizasiya 
tushunchalarini misollar yordamida tushuntiring. 
Identifikasiya (Identification) - foydalanuvchini uning 
identifikatori (nomi) bo’yicha aniqlash jarayoni. Bu 
foydalanuvchi tarmoqdan foydalanishga uringanida 
birinchi 
galda 
bajariladigan 
funksiyadir. 

---

Foydalanuvchi tizimga uning so’rovi bo’yicha o’zining 
identifikatorini 
bildiradi, 
tizim 
esa 
o’zining 
ma’lumotlar bazasida uning borligini tekshiradi