Yengil atletika va uni

Apellyatsion hakamlar hay’ati – yengil atletika bo‘yicha ma’lum 
bir aniq musobaqalarda 3 – 5 – 7 kishidan tashkil topgan mutaxassislar 
guruhi bo‘lib (ushbu musobaqa hakamlar kollegiyasi tarkibida ishirok 
etmaydigan kishilardan tashkil topgan bo‘lishi maqsadga muvofiq 
hisoblanadi), ularning asosiy vazifasi tarkibiga musobaqa davomida 
vujudga keluvchi masalalarni hal qilish, barcha norozilik arizalari 
va baxsli masalalarni echish kabilar kiritiladi. Hakamlar hay’atining 
qarori yakuniy, hal qiluvchi o‘ringa ega hisoblanadi. 
Bosqon uloqtirish – maxsus sport anjomini (snaryad) – bosqonni 
2,135 diametr o‘lchamdagi doira ko‘rinishidagi sohadan turib, 
uloqtirishdan tashkil topgan yengil atletika uloqtirish mashqi turidan 
iborat hisoblanadi.
Bosqon – yengil atlektikada uloqtirishning maxsus snaryadi 
hisoblanib, sharsimon yadro va unga mahkamlangan po‘lat sim (tros) 
va snaryadni ulash uchun dastakka ega bo‘lgan anjom hisoblanadi. 
Bosqonning og‘irligi 3, 4, 5, 6, 7,26 kg ga teng hisoblanadi 
(sportchilarning jinsi va yoshiga bog‘liq holatda).
Boshlang‘ich yugurish – yengil atlektikaning yugurishga oid 
turlarida eng yaxshi sportchilarni ushbu sport turi bo‘yicha final yoki 
yarim final bellashuvlari uchun saralab olish maqsadidagi birinchi 
bosqich hisoblanadi. 
Balandlikka sakrash – vertikal holatdagi yengil atletika sakrash 
turi bo‘lib, yugurib kelish orqali, bitta oyoqqa tiralib sakrash va 
ma’lum bir balandlikka o‘rnatilgan plankadan oshib o‘tib, maxsus 
porolondan tayyorlangan gilamga tushishdan tashkil topadi. 
BREAF – Butun Rossiya yengil atletika federatsiyasi, ya’ni 
Rossiyada yengil atletika musobaqalarini o‘tkazish va uni 
rivojlantirishni boshqarish organi hisoblanadi.
Balandlikka sakrash usullari – sportchilarning tiralib itarilishga 
tayyorlanishi, tiralib itarilish va plankani zabt etish uchun sakrashnng 
uchish fazasi ko‘rinishidagi farqlanuvchi harakatlaridan tashkil topadi. 
Yugurib kelib, balandlikka sakrashda nisbatan samarali sakrash usullari 
sifatida «fosbyuri-flop» usuli (hozirgi kunda balandlikka sakrash 

---

600
bo‘yicha ta’lim oluvchi deyarli barcha sportchilar foydalanuvchi 
usul), «hatlab o‘tish» usuli (balandlikka sakrashda boshlang‘ich 
o‘rganish davrida foydalaniluvchi, nisbatan oddiy usul) va «oshib 
o‘tish» usuli (XX asrning 1980-yillarida foydalanilgan usul) kabilar 
ko‘rsatib o‘tiladi. 
Bosqichlar – taxminan 192 metrga teng bo‘lgan yugurish uzunligi 
masofasini anglatadi. Masofaga yugurish bosqichi – bu eramizgacha 
776-yilda Qadimiy Gretsiyada bosqichlar bo‘yicha yugurish yengil 
atletikaning turlaridan biri hisoblangan. Ushbu atama (stadiya) asosida 
«stadion» so‘zi kelib chiqqan.