Tezis № 2. “Barcha ko‘chmas mulklar – yer uchastkalari, ularga bo‘lgan huquqlar, bino va inshootlar 2021 yil oxirigacha davlat ro‘yxatidan o‘tkaziladi”
Biz necha yillardan beri yer kadastrini yuritishda muammolarga duch kelmoqdamiz. Nega? Chunki biz piyoda yurib o‘tkaziladigan xatlov orqali yer hisobini yuritmoqchi bo‘lyapmiz. Bu yil bir marta aylanib chiqamiz, qancha inson, qancha texnika ovora... Lekin biz qog‘ozga tushurib chiqqan ma’lumot kelasi yilning o‘zida real hayotga yana to‘g‘ri kelmay qoladi. Keyin yana boshqatdan xatlov o‘tkazamiz. Xullas, bu jarayon uzluksiz davom etaveradi.
Shu o‘rinda haqli savol tug‘iladi: Fuqarolik kodeksi, Yer kodeksi, Soliq kodeksida, yana boshqa o‘nlab qonun hujjatlarida ko‘chmas mulkka bo‘lgan huquqlar davlat ro‘yxatidan o‘tkazilishi shartligi belgilangan. Ko‘chmas mulk deganda birinchi navbatda yer uchastkasi, unga bo‘lgan mulk huquqi, ijara huquqi, egalik qilish va foydalanish huquqi tushuniladi.
Lekin, afsuski, bizda qishloq xo‘jaligi yerlariga bo‘lgan huquqlar davlat ro‘yxatidan deyarli o‘tkazilmagan. Yani fermerlar, klasterlar, dehqon xo‘jaliklari va yerdan foydalanuvchi boshqa shaxslar yer ajratish haqidagi qarorni qo‘lllariga olish bilan cheklanadilar. Agar ularning har biri o‘z huquqini davlat ro‘yxatidan o‘tkazganida edi, yer hisobi ham o‘z o‘zidan aniq bo‘lgan, yer kadastrini ham shunga qarab yuritish mumkin bo‘lgan bo‘lar edi.
Farmonda ushbu masalaga birinchi marotaba tizimli yondashilgan. Ya’ni, bundan buyon yer uchastkasiga bo‘lgan huquqlarni Milliy geoaxborot tizimida to‘g‘ridan to‘g‘ri ro‘yxatdan o‘tkazish tizimi joriy etilmoqda. Bu huddi sal oldinroq bino-inshootlarni notarial tasdiqlashda joriy etilgan amaliyotga o‘xshaydi. Notarius biror bir binoni sizga o‘tishi haqidagi shartnomani tasdiqlab, uni bir vaqtning o‘zida onlayn rejimda kadastrdan davlat ro‘yxatidan o‘tkazib beradi. Farmonda yer uchastkasiga bo‘lgan huquq ham, u vujudga kelgan paytning o‘zida ro‘yxatdan o‘tishi lozimligi belgilanmoqda.
Lekin ushbu Farmon qabul qilinganiga qadar olingan yer uchastkalarichi? Ularning egalari qo‘lida hokim qarori bor, lekin huquq davlat ro‘yxatidan o‘tkazilmagan. Bunday huquq egalari ham, ular xoh davlat bo‘lsin, xoh nodavlat o‘z mablag‘lari hisobiga kadastr yig‘majildi tayyorlab, o‘zlariga tegishli huquqni davlat ro‘yxatidan o‘tkazishlari shartligi belgilanmoqda. To‘g‘ri, bu oson ish emas, lekin qachondir baribir shu yo‘ldan borishimiz kerak. Farmon ushbu murakkab, lekin to‘g‘ri yo‘lga barchamizni boshlab beradi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
