Yevropa Ittifoqi yi bayrogʻi Shior: „In varietate Concordia“ (Kelishuv — har xillikda) Madhiya


Download 262.41 Kb.
Pdf ko'rish
bet2/3
Sana14.01.2023
Hajmi262.41 Kb.
#1092800
1   2   3
Bog'liq
Yevropa Ittifoqi - Vikipediya

Yevropa Ittifoqi — 
Yevropaning
 
27 davlatidan
iborat siyosiy va iqtisodiy birlashmadir. Uning
tarixi 
1957
 yilga, 6 Yevropa davlatlari orasida imzolangan 
Rim bitimi
va undan soʻng paydo
boʻlgan 
Yevropa Iqtisodiy Hamkorligiga
borib taqaladi. Yevropa Ittifoqi 1992 yilda imzolangan
Maastrixt shartnomasiga binoan tuzilgan va 15 davlatni oʻz ichiga olgan. 2005 yilda
Ittifoqning birinchi yirik kengayishi yuz berdi. Unda Ittifoqga 10 ta yangi davlatlar qoʻshildi.
Ikki yildan soʻng ular soniga Bulgʻoriston hamda Ruminiya davlatlari qoʻshilib, hozirgi davrga
qadar Yevropa Ittifoqi 27 davlatlardan iborat.
1957-yil: 
Belgium
Belgiya

 
Germany
 
Olmoniya

 
France
 
Fransiya

 
Italy
 
Italiya

 
{{{name}}}
 
Luksemburg

 
Netherlands
 
Niderlandiya
— 6 ta
1973-yil: 
Denmark
 
Daniya

Ireland
 
Irlandiya

 
UK
 
Buyuk Britaniya
— 9 ta
1981-yil: 
Greece
Yunoniston
 — 10 ta
1986-yil: 
Portugal
 
Portugaliya

Spain
 
Ispaniya
 — 12 ta
1995-yil: 
Austria
 
Avstriya

 
Finland
 
Finlandiya

 
Sweden
 
Shvetsiya
— 15 ta
2004-yil: 
Cyprus
Qibris

 
CZE
Chexiya

 
Estonia
 
Estoniya

 
Hungary
Mojariston

 
Latvia
 
Latviya

 
Lithuania
 
Litva

 
Malta
 
Malta

 
Poland
 
Polsha

Slovakia
 
Slovakiya

 
Slovenia
 
Sloveniya
— 25 ta
2007-yil: 
Bulgaria
Bulgʻoriston

 
Romania
 
Ruminiya
— 27 ta.
2013-yil: 
 
Xorvatiya
Xorvatiya
— 28 ta.
Aʼzo mamlakatlar
1957-2013: Aʼzo mamlakatlar


Izoh: Yevropa mintaqasida joylashmagan quyidagi hududlar ham Yevropa Hamjamiyati
hududi hisoblanadi: Azor orollari, Gvadelupa (Avliyo Martin va Sen-Bertelmi orollarining
shimoliy qismi), Kanar orollari, Madeyra, Martinika, Melilya, Reyunyon, Seuta, Fransuz
Gvianasi.
Yevropa Ittifoqi qiymati 5 milliard yevroni tashkil qiluvchi Yevropa tinchlik jamgʻarmasini
(EPF) tasdiqladi. Jamgʻarma mablagʻlari Yevropa Ittifoqining sherik-davlatlariga xavfsizlik
bilan bogʻliq vaziyatni mustahkamlashda yordam berish uchun moʻljallangan. Pul mablagʻlari
fondning 2021–2027-yillardagi faoliyati uchun hisoblab chiqiladi.
Asosiy maqsad Yevropa Ittifoqining nizolarning oldini olish, tinchlikni saqlash, xalqaro
barqarorlik va xavfsizlikni mustahkamlashga qaratilgan imkoniyatlarini oshirishdan iborat.
Ushbu mablagʻ sherik mamlakatlarga tinchlikni saqlash harakatlari uchun, shuningdek
ularning qurolli kuchlar jangovar qobiliyatini oshirishga ham yoʻnaltiriladi.
„Uzluksiz tinchlikni faqat xalqaro barqarorlik va xavfsizlikka sarmoya
kiritish yoʻli bilan qurish mumkin. Yevropa Ittifoqining istagi bor va
bugun zarur moliyaviy vositalar yaratildi. Yevropa tinchlik
jamgʻarmasi sherik davlatlarimizga umumiy xavfsizlikni hal qilishda
moddiy yordam berishga imkon beradi“, — deydi Portugaliya tashqi
ishlar vaziri Augusto Santos Silva.
Bundan oldin esa Yevropa Ittifoqining koʻmagi faqat Afrika mamlakatlaridagi tinchlikparvarlik
operasiyalariga taqdim etilardi
[2]
.
1946-yil 19-sentabr kuni Buyuk Britaniyaning sobiq tashqi ishlar vaziri 
Winston Churchill
Syurix universitetida soʻzlagan nutqida AQShga oʻxshagan „Yevropa Qoʻshma Shtatlari“
tuzishni taklif etadi.
1949-yilda Yevropa Kengashi tashkil etiladi. Hozirga kelib, bu tashkilotning 46 ta aʼzosi bor.
1957-yil: Yevropa koʻmir va poʻlat birlashmasi (YKPB) ga aʼzo mamlakatlar Yevropa iqtisodiy
hamjaniyati yoki „Umumiy bozor“ga asos soluvchi Rim protokollari deb ataluvchi hujjatlarni
imzoladilar. Bu hujjatlar 12 yil mobaynida bojxona toʻsiqlarini tugatish, umumiy soliqlarni
Yevropa tinchlik jamgʻarmasi
Solnoma


oʻrnatish va keyinchalik umuman yoʻq qilish, ishchi kuchining erkin harakat qilishini
taʼminlash, bir xil ijtimoiy kafolatlar oʻrnatish va yagona ish haqi toʻgʻrisida edi.
1959-yilda Yevropa Iqtisodiy Hamjamiyati aʼzolari tomonidan Yevropa parlamenti tashkil
etildi.
1967-yilda uchta Yevropa hamjamiyati — Yevropa koʻmir va poʻlat birlashmasi, Yevropa
iqtisodiy hamjamiyati va atom energiyasi boʻyicha Yevropa hamjamiyati Yevropa Hamjamiyati
boʻlib birlashadi.
1968-yil: Yevropa Hamjamiyati mamlakatlari oʻrtasida barcha bojxona soliqlari bartaraf etildi.
1979-yilda Yevropa parlamentiga ilk bora toʻgʻridan-toʻgʻri saylovlar boʻlib oʻtdi.
1985-yili Grenlandiya oʻz-oʻzini mustaqil boshqarish huquqini qoʻlga kiritdi va referendum
natijasida Yevropa Ittifoqidan ajralib chiqdi.
1986-yilning fevralida Lyuksemburgda yagona Yevropa toʻgʻrisidagi qonun (Single European
Act) imzolandi. 1990-yil: Olmoniya Demokratik Respublikasi GFR bilan birlashganligi bois
uning hududi ham Ittifoq hududiga kirdi.
1991-yil: Yevropa Hamjamiyatining Maastrixt shahrida (Niderlandiya) yagona Yevropani
yaratishni koʻzda tutuvchi Maastrixt bitimlarini imzoladilar. Bu bitimlarda uch guruh
shartnomalar — yagona Yevropa valyutasini joriy etish, Yevropa siyosiy Ittifoqini shakllantirish
va Yevropa komissiyasini tasdiqlash koʻzda tutildi.
1999-yil dekabr: 
Helsinkida
(Finlyandiya) 15 ta aʼzo mamlakatlar rahbarlari inqirozli va
tahlikali joylarda tinchlik va xavfsizlikni saqlash uchun oʻz Yevropa qurolli kuchlarini yaratish
haqida qaror qabul qildi.
2002-yil 1-yanvar: Yagona Yevropa pul birligi — yevro muomalaga kiritildi. Buyuk Britaniya va
Daniyadan tashqari qolgan barcha aʼzolar oʻzlarining milliy valyutalaridan voz kechdilar.
Qiziqarli maʼlumotlar


Yevroittifoq hech qanday xalqaro tashkilot emas, u xalqaro ommaviy huquqning subyekti
hisoblanmaydi, lekin xalqaro uchrashuvlarda ishtirok etish vakolatiga ega.

Download 262.41 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling