Yillarda aqsh


– yillarda AQSHning iqtisodiy ahvoli


Download 118.35 Kb.
bet3/5
Sana18.06.2023
Hajmi118.35 Kb.
#1582920
1   2   3   4   5
Bog'liq
1918 -1939 yillarda AQSH mavzusini o\'rganishda interfaol usullardan foydalanish

1.2 20 – yillarda AQSHning iqtisodiy ahvoli.
Ayni paytda AQSH ga qaram bo’lib qolmaslik, Lotin Amerikasida AQSH ning ta`siri kuchayib ketishining oldini olishga intildi. 1917 – yilning 5 – fevralida Meksikada demokratik ruhdagi konstitutsiya qabul qilindi. Xususan, Konstitutsiya yerni, yer osti boyliklarini va suvni davlat mulki deb e`lon qildi. Chet davlatlar va chet el monopoliyalari bilan tuzilgan ijara shartnomalarining qayta ko’rib chiqilishi belgilandi. Konstitutsiya 8 soatlik ish kunini, minimal ish haqi miqdori belgilanishini, kasaba uyushmalariga birlashish va ish tashlash huquqini e`lon qildi. Buyuk Britaniya va AQSH monopoliyalari Meksika iqtisodiyotida mustahkamlanib olgan edilar.
Meksika neft eksporti 1938 – yilda ikki baravar kamaydi. Buyuk Britaniya Meksika hukumatiga keskin ruhdagi notalar jo’natdi. Bunga javoban Meksika 1938 – yilning may oyida Buyuk Britaniya bilan at emir aloqalarni uzdi. Kuba birinchi jahon urushida qatnashgan davlatlardan biri. U 1917 – yilning 17 – aprelida Germaniyaga qarshi urush e`lon qildi. Biroq uning ham jahon urushidagi ishtiroki ramziy ma`noga gea bo’ldi. Urush yillarida Kuba iqtisodiyoti ham rivojlandi. Bunga urush tufayli yevropada qand ishlab chiqarish va uni eksport qilishning ko’payishiga olib keldi. Agar 1913 – yilda 2,4 mln. Tonna qand ishlab chiqarilgan bo’lsa, bu ko’rsatkich 1919 – yilda 4 mln. Tonnani tashki etdi.Biroq 1920 – yildan boshlab vaziyat keskin o’zgardi.
Yevropada qand ishlab chiqarishning ko’payishi Kuba qandiga talabni keskin pasaytirdi. AQSH 1917 – yilning fevral oyida Guantanamo, Santyyago va boshqa muhim at emir ob`ektlarga o’z harbiy kuchlarini joylashtirdi. 1917 – yilning iyul oyida qo’zg’olon bostirildi. Shu tariqa, Kuba amalda AQSH tomonidan okkupatsiya qilindi va bu 1922 – yilgacha davom etdi.
Ayni paytda Kubaning AQSHga moliyaviy qaramligi tobora ortib bordi. Xususan, 1929 – yilda AQSH ning Kubaga joylashtirgan sarmoyasi 1,5 mlrd. Dollarni tashkil etdi. Uning 800 mln. Dollar qand sanoatiga joylashtirildi. 1933 – yilda at emir X. Machado (1924 – 1933) o’zi diktatorligini yanada mustahkamlash maqsadida Kongressdan favqulotda vakolat olishga erishadi. Konstititsiyaning amal qilishi 30 kunga to’xtatildi. Biroq bu choralar ko’zlangan natija bermadi va mamlakatda umumiy ish tashlash davom etdi. 1933 – yil 5 – sentabr kechasi F. Batista davlat to’ntarishini at emi oshirdi. U mamlakat harbiy kuchlari shtabibibg boshlig’I etib tayinlandi. Gavana universiteti professori San Martin prezidentlik lavozimini egallagan bo’lsa-da. Amalda hokimiyat F. Batista qo’lida top’landi.



Download 118.35 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling