Yillarda turkiya reja kirish I bob


Mustafo Kamolning siyosiy faoliyati


Download 309 Kb.
bet17/17
Sana13.05.2023
Hajmi309 Kb.
#1455700
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   17
Bog'liq
1918-1945-yillarda Turkiya (3) NEW

Mustafo Kamolning siyosiy faoliyati
Mustafo Bosh shtab Usmonli akademiyasida tahsil olayotgan paytda Volter, Russo kitoblarini o'qishni yaxshi ko'rardi. Atoqli tarixiy shaxslarning tarjimai hollarini o‘rgangan. Ana shundan keyin unda vatanparvarlik, millatparvarlik tuyg‘usi paydo bo‘la boshladi. Mustafo kursant sifatida Turkiyaning Usmonli sultonlaridan mustaqil boʻlishi tarafdori boʻlgan Yosh turklarga qiziqish bildirgan.
O'qishni tamomlagandan so'ng Mustafo Kamol turk hukumatida korruptsiyaga qarshi kurash bilan shug'ullanadigan bir nechta maxfiy jamiyatlarni tashkil qildi. Faoliyati uchun hibsga olindi va Damashqqa surgun qilindi va u yerda Vatan partiyasini tuzdi. Bu partiya hozirda Turkiyadagi eng nufuzli tashkilotlardan biri hisoblanadi.
1908 yilda Mustafo Yosh turk inqilobida qatnashdi. 1876 ​​yilgi Konstitutsiya tiklandi, lekin mamlakatda katta oʻzgarishlar boʻlmadi. Kamol harbiy harakatlarga o'tdi.
Mustafo Kamolning harbiy faoliyati
Mustafo Kamol Birinchi jahon urushi yillarida oʻzini isteʼdodli sarkarda va harbiy sarkarda sifatida koʻrsatdi. Dardanelga ingliz-fransuz qo'shinlari bilan bo'lgan jang uchun u Pasha unvonini oldi. Kamolning harbiy faoliyatida 1915 yilgi Kirechtepa va Anafartalar janglarida erishilgan g‘alabalar alohida ajralib turadi. Mudofaa vazirligidagi faoliyati ham diqqatga sazovor.
Birinchi jahon urushi tugaganidan keyin davlat alohida hududlarga parchalana boshladi. Mustafo mamlakat birligini saqlash uchun murojaat qildi va 1920 yilda yangi parlament - Turkiya Buyuk Millat Majlisini tuzdi. Birinchi majlisda Mustafo Kamol hukumat rahbari va parlament raisi etib saylandi. 1923 yil oktabrda Mustafo Turkiya Respublikasi Prezidenti bo'ldi.
Turkiya prezidenti sifatida Kemal davlatni yanada zamonaviy qilish uchun ko'plab islohotlarni amalga oshirdi. U ta’lim tizimini o‘zgartirish, ijtimoiy tuzilmani yaxshilash, Turkiyaning iqtisodiy mustaqilligini tiklash tarafdori edi.
Download 309 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   17




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling