Yogoch material p65

Lok-bo‘yoq materiallar sarf’mi topish metodikasi
Ishlab chiqarish korxonalarida barcha materiallar qatori lok- bo‘yoq materiallaming belgilangan sarflanish me’yori nazorat qilib turiladi. Sarflash me’yori detal (buyum) sirtida ma’lum xossali parda qatlam olish uchun sarflanadigan lok-bo‘yoqning ruxsat etiladigan maksimal qiymatidir. Lok-bo‘yoq materiallar sarfini me’yorlashda BnKTHM tomonidan tasdiqlangan normativlar (instruksiya)dan foydalanish juda qulaydir.
Normativ sarf — Im² yuzaga ma’lum qalinlikdagi parda qatlam hosil qilish uchun sarflanadigan lok-bo‘yoq materialning ruxsat etilgan maksimal qiymatidir.
Duradgorlik-mebel buyumlarini pardozlashda har xil loklar, emallar, shpaklovkalar, gruntovkalar hamda organik erituvchilar ishlatiladi.
Pardozlash texnologiyasida lok-bo‘yoq materiallaming sarfi ulaming turiga, parda qatlamning sifat kategoriyasiga, pardoz- lanadigan yuzalaming murakkablik guruhiga, yog‘ochning turi va surkash usullariga bogfliq. Shuningdek, qancha material sarfbo‘- lishiga, yog‘och materiallar yuzasining bo‘yashgacha boflgan tay- yorgarligiga ham ta’sir etadi. Yuza pardozlashgacha qancha yaxshi tayyorlangan bo‘lsa, material shuncha kam sarf bofladi va bo‘yal- gan yuza sifatli chiqadi.
Pardoz qilinadigan yuzalar murakkabligiga ko‘ra, quyidagi guruhlarga boflinadi:
I guruh — yaxlit elementlardan yig‘ilgan korpus mebel buyumlar- ning yuzasi: shkaflar, sekreterlar, bufetlar, servantlar, komodlar, har xil tumbochkalar, yozuv va ovqatlanish stollari, trelyaj va boshqalar;
II guruh — har xil konfiguratsiyali alohida olingan yaxlit va brus shaklidagi detallar yuzasi;
III guruh detallan — eni 100 mm.dan kam boflgan yig‘ilgan har xil buyumlar va mebel qismlarining yuzasi: stullar, orom kursisi, divan, skameyka, shkaf, bufet, servant, tumbochkalar, eshik romlari, kiyimilgich va boshqalar.
Lok-bo‘yoq materiallar buyum yuzasiga ulaming murakkablik guruhiga qarab quyidagi usullar bilan beriladi: pnevmatik purkash usuli (I, II, III guruhlar), quyish (II guruh) va yuqori kuchlanishli elektr maydonida purkash (III guruh). Yaxlit detallaming kambar yuzalari pnevmatik purkash usulida pardozlanganda II guruhga, qu­yish usuli bilan pardozlanganda esa III guruhga mansub bo‘ladi.
Lok-bo‘yoq materiallarning sarflanish me’yorini topishdan oldin pardozlanadigan yuzaning sirti kvadrat metrda hisoblab chiqiladi va 1-shakl bo‘yicha qayd etiladi.
1-shakl usutunlarini to‘ldirish uchun ko‘rsatma:
1-3-ustunlar pardozlash texnologik jarayonining xaritasidan olinadi.
4-9-ustunlar — texnologik xarita va buyumning konstruktorlik hujjatlaridan olinadi.
10-13-ustunlar — pardoz qilinadigan yuzalar sirti yoziladi va ular quyidagicha hisoblab topiladi:








6 . • 7 . • 8 . • 9 .
10 _ US1. USt. ^Uust. usl.
So‘ngra qaysi murakkablik guruhiga tegishli bo‘lsa, o‘sha us- tunga ham yozib qo‘yiladi.
Keyin lok-bo‘yoq materiallarning har bir turi bo‘yicha ular- ning sarflanish normasi 2-shakl orqali hisoblab topiladi.
2-shakl usutunlarini to‘ldirish uchun ko‘rsatma:
1-5-ustunlar — pardozlash texnologik jarayonining xari­tasidan olinadi;
6-ustun 1-shaklning 10-ustunidan uning jamlangan miqdori olinadi;
7-9-ustunlar — lok-bo‘yoq materiallarning qovushoq- ligidagi normativ sarfi «Справочник по отделке мебели» kitobining 73-82-jadval- laridan olinadi;
7-ustunlarning ko‘paytma miqdori yoziladi, Y^a’^{ni 10}ust. = ⁶ust. • ⁷ust.;
8-ustunlaming ko‘paytma miqdori yoziladi, y^a’ⁿⁱ Hust. = V ⁸u_St.;
9-ustunlaming ko‘paytma miqdori yoziladi, ya’ni ¹²u_St. = ⁶u_St.’ V

10-ustun —

11-ustun —

12-ustun —

va

va

va


Shaklning barcha ustunlari yozib tofldirilgandan so‘ng 10, 11, 12-ustunlar bo‘yicha ular jamlanadi.
Duradgorlik — mebel detal va uzellarini pardozlash uchun sarflanadigan ikkinchi darajali (jilvirlash, jilolash materiallari va boshqa tarkibiy qismlar) materiallar ham lok-bo‘yoq materiallar singari xuddi yuqoridagiga o‘xshab hisoblab topiladi va shakl (jadval) ko‘rinishida beriladi. Shakllar (bianklar) tegishli ada- biyotlarda yoki tayyor holda sex texnologlari qo‘lida bo‘ladi.