Yog‘ochlarga kuydirib ishlov berish texnologiyasi mavzusida dars ishlanmasi Darsning maqsadi

Detallar o‘lchamiga qarab kuydiruvchi asboblar va materiallarni
tanlash.Kuydirib gul solish uchun rasmli maxsus albomlar ishlab chiqariladi; bu maqsad uchun, shuningdek, lobzik bilan arralash uchun mo’ljallangan albomdagi rasmlardan, bo’yash uchun bolalarga chiqariladigan albomlardan, kitob va jurnallarning rasmlaridan ham foydalanish mumkin. Yog’ochga rasmni to’g’ri ko’chirish juda muhim. Buning uchun tanlangan rasm kalka yoki papiros qog’oziga ko’chirib olinadi, so’ngra nusxa ko’chirish (kopirovka) qog’ozi
yordamida yog’och sirtiga o’tkaziladi. Yog’ochga nusxa ko’chirishdan oldin, u jilvir qog’oz bilan yaxshilab pardozlanadi. Naqshlarni va bir xil konturli rasmlarni kuydirib hosil qilishda fanerdan arralangan yoki qattiq qog’ozdan kesilgan andaza (shablon)lar va trafaretlar ishlatilishi mumkin. Ularni yog’ochning yaxshi pardozlangan sirtiga qo’yib qalam bilan chizib chiqiladi. Dastlabki snnab ko’riladigan rasmlarni nukta qo’yibi kuydirish kerak. Zich yoki siyrakroq nuqtalar qo’yib, ularning o’lchamlarin va chuqurligini o’zgartirib
tasvirlanadigan predmetlar hajmini katta qilib ko’rsatish. yorug’dan soyaga o’tishlarni hosil qilish mumkin. Buyumga kuydirib gul solish vaqtida uni stol ustiga nisbatan ma’.lum burchak ostida va ko’zdan 30—35 sm oraliqda o’rnatish kerak. Eng muhimi Buyumning ishlov beriladigan sirti yaxshi yoritilgan bo’lishi lozim. Ish vaqtida yog’ochning ko’yishi natijasida xonaning havosi buziladi, shuning uchun xonani vaqti-vaqti bilan shamollatib turish kerak. Kuydirish vaqtida ko’z nisbatan tez charchaydi, shuning uchun har 15—20 minutdan so’ng dam olish lozim. Kuydirilgan Buyum bir xil rangga bo’yalishi, rang-barang qilib bo’yalishi yoki lak bilan qoplanishi mumkin. Rang-barang qilib bo’yash uchun suvda eritiladigan bo’yoqlar (anilin bo’yeqlari, har xil tushlar, rangli siyohlar) tanlanadi, Buyumni tezob (yog’ochni
bo’yash uchun ishlatiladigan o’tkir suyuq modda) bilan jigar rangga bo’yash mumkin. Bo’yashdan oldin Buyumning syrtini jilvir qog’oz bilan yaxshilab tozalash kerak. Oxirgi tozalashda jilvir qog’ozni yog’ochning fa qat tolasi bo’ylab yurgizish lozim. Bo’yagichlarning suvdagi eritmalari juda ham quyuq bo’lmasligi kerak; rangnnig ravshanligi va quyuqligiga erishish uchun bitta joyga bo’yoqning suyuq eritmasidan 2—3 marta surkash yetarli bo’ladi. Yog’ochning kesilgan joylari, shuningdek fanerning qirralari bo’yashdan oldin suv bilan namlanadi, chunki yog’ochning buiday joylari namni, shu bilan birga
bo’yoqni ham yon tomonlariga nisbatai ko’proq shimib oladi va bo’yalgandan so’ng nisbatan to’qroq bo’lib chiqishi mumkin. Bo’yash vaqtida yog’ochning tolasi bo’ylab mayda bo’yoq oqimlari hosil bo’lmasligi uchun kontur chegaralari bo’yicha chi-ziqlarni uzluksiz kuydirish kerak. Kuydirib naqsh solnigan Buyumlarni rang-barang qilib bo’yash uchun uncha katta bo’lmagan yumshoq cho’tkadan foydalaniladi. Buyumning sirtini yaxlit qilib.bo’yash
uchun bo’yoq toza ip-gazlamaga o’ralgan raxta tampon bilan surkaladi.
Bo’yoqning bir tekis bo’yalishiga erishish uchun bo’yoq berilgandan so’ng tezlik bilan bo’yalgan sirtni toza yumshoq latta bi lan artish kerak.

Eslatma. Amaliy mashg‟ulot vaqtida o‟quvchilar quyidagi xavfsizkil texnikasi qoidalariga roiya qilishlari zarur:
Ish boshlangunga qadar:
1. Maxsus kiyimni to‟g‟ri kiyib olish.
2. Metal qirqish ishlarini bajarishda himoya ko‟zaynagini taqib olish.
3. Barcha asboblarni o‟z ornida ekanligini tekshirib ko‟rish, nosoz ish asboblar
mavjud bo‟lgan holda o‟qituvchihga xabar qilish.
4. Dastgoh va uskunaning sozligini tekshirib ko‟rish.
Ish vaqtida:
1. Ishlov beriladigan materialni uskunaga mustahkam qilib o`rnatish.
2. Ishni faqat soz, to`g`ri rostlangan asbobda bajarish.
3. Jarohatlanishning oldini olish maqsadida;
4. Ishlov berilayotgan yuzaning silliqligi barmoq bilan tekshirilmaydi.
5. Gaykadan ko`ra kattaroq kalitlardan foydalanilmayd i, kalitni qo`shimcha
vositalar bilan uzaytirish taqiqlanadi.