Yosh tarixshunoslar

Uyga vazifa berish
O’quvchilarni baholash


Sana:
Mavzu: Yevropada uyg’onish davri madaniyati
Mashg’ulot maqsadi: O’quvchilarda Yevropada uyg’onish davri madaniyati haqida bilim berish
Uyg‘onish davri haqida. Uyg‘onish davri deyilganda ilm-fan, madaniyat, ma’naviyat va tafakkur yuksalgan davr tushuniladi.
Bunday davr dastlab Markaziy Osiyoda IX-XII va XIV-XV asriarda yuz bergan.. XIV-XVII asriarda G‘arbiy Yevropada ham bu hodisa yuz bergan va u Renessans deb atalgan. Bu masala bilan shug ‘ullanuvchi olimlarUyg‘onish davrini О ‘rta asrlar turg ‘unligidan yangi davrga o‘tish bosqichi deb baholaganlar. G‘arbiy Yevropada Uyg‘onish davri o‘z-o‘zidan yuz berib qolmagan. U 0‘rta Osiyo Uyg‘onish davrining bevosita ta’sirida yuz bergan. G‘arbiy Yevropa Uyg‘onish davrining asosiy belgilarini quyidagilar tashkil etgan:

• 
  jaholat va mutaassiblikni rad etish;
  
• 
  insonni ulug‘lash; uning iste’dodi, aqliy imkoniyatlarini yuzaga chiqarish;
  
• 
  antik daw (qadimgi Yunon va Rim) madaniyatini tiklash va boyitish;
  
• 
  adabiyot va san’atda narigi dunyoni emas, hayotdagi go‘zallikni kuylash;
  

inson erki uchun kurash.
Uyg‘onish davri yuz berishining sabablari. Tim-fan sohasida qo ‘lga kiritilgan yutuqlar va Buyuk geografik kashfiyotlar odamlarning olam haqidagi tasavvurlarini о ‘zgartirib yubordi. Ayni paytda madaniy aloqa- laiTiing kengayishiga imkon yaratdi.
Shunday sharoitda bu davming ilg ‘or allomalari havas qilsa arziydigan, bekami-ko‘st namunani izlaganlar. Bunday namuna vazifasini qadimgi Yunoniston va Rim madaniyati о ‘ynagan. Shu taiiqa qadimgi Yunon va Rim madaniyati qayta «tiriltirilgan».
Uyg ‘onish davrining vatani Italiya bo ‘ldi. Bu bejiz emas edi. Chunki G‘arbiy Yevropaning boshqa davlatlariga nisbatan Italiyada kapitalizm ertaroq vujudga kelgan va tezroq rivojlana boshlagan.
Boy savdogarlar, manufaktura egalari, bank egalari bo‘sh vaqtlarini sayohatlar, savdo kelishuvlari, o‘qish va ilm o‘rganish bilan o‘tkazganlar. Kundalik hayotlarini foydali va chiroyli qilishga, narigi dunyoni emas, bu yomg‘ dunyoning hayotiy ne’matlaridan bahramand bo‘lishga intilganlar. Buijuaziyaning ma’lumoti tobora ortib bordi. U nafaqat pulni, balki ilmni ham qadrlardi, san’atni tushunardi. Ayni paytda, ular ilm-fan va san’ at ravnaqiga homiylik ham qilardi.
Badavlat kishilaming buyuilmasi bilan mahobatli binolar qurildi. Ular suratlar, devor bezaklari va haykallar bilan bezatildi. Noyob san’ at asar- larini yig ‘a boshladilar. Odamlar hayotida teatr katta rol о ‘ynay boshladi. Badavlat kishilar kiyinishi ulaiTiing asketizmdan voz kechganligini namoyish etadiganbo‘ldi.