3.4.3. Kichik biznes va xususiy korxonalarda
risklarni baholash
Riskni yuzaga kelishi mumkin bo„lgan ehtimoliy zararlar sifatida xarakter-
lash va o„lchash maqsadga muvofiqdir.
Riskni baholashda uning har bir ehtimoliy zararlarini mutlaq yoki qiyosiy
jihatdan baholash maqsadga muvofiq bo„ladi.
Ehtimolliklar egri chizig„ini qurish riskni baholashning boshlang„ich bos-
qichi bo„lishi mumkin. Bu egri chiziqni tadbirkorlikka tadbiq etish o„ta murakkab
vazifa hisoblanadi. Shuning uchun riskning bir nechta asosiy ko„rsatkichlarini
ko„rib chiqamiz. Shu maqsadda zarar hajmiga bog„liq ravishda riskni risk hudud-
lariga ajratib olamiz (3.5 - rasm).
Zarar kutilmaydigan muhitni risksiz hudud deb ataymiz. Ushbu hududda
hech qanday zararlar kutilmaydi.
Riskka yo„l qo„yilishi mumkin bo„lgan hududda tadbirkorlik faoliyati
o„zining iqtisodiy holatini saqlab qoladi. Bu hududda zararlar mavjud, ammo ular
kutilayotgan foyda hajmidan kam bo„ladi.
Riskka yo„l qo„yilishi mumkin bo„lgan hudud chegarasida zararlar darajasi
tadbirkorlik faoliyatidan olinadigan foydaga teng bo„ladi.
Keyingi o„ta xavfli muhitni jiddiy risk hududi deb ataymiz. Bu hududda
ehtimoliy zararlar kutilayotgan foyda hajmidan yuqori bo„ladi. Tadbirkor yakuniy
holatda nafaqat daromadga erisha olmaydi, balki barcha xarajatlari miqdoridan
ham yuqori zarar ko„radi.
Jiddiy riskdan ko„ra, o„ta fojeali risk hududini ko„rib chiqish maqsadga
muvofiqdir. U o„zining hajmi, bo„yicha kritik darajadan ortadi, tadbirkorlikning
mulkiy holatiga teng bo„ladi. Fojeali risk faoliyati oqibatida korxona bankrotga
uchraydi, uni yopishga va mol-mulkini sotishga olib keladi.
0 3.5 - rasm. Risk hududlari
Riskli zona
Foyda
Zarar
Yutuq
O‘ta fojiali
risk zonasi
Do'stlaringiz bilan baham: |
