Yuqumli kasalliklar fanining rivojlanish tarixi, maqsad va vazifalari. Yuqumli kasalliklar fanining rivojlanish tarixi, maqsad va vazifalari

Transmissiv yuqish. Transmissiv yuqishda kasallik qo‘zg‘atuvchilari bemor qonidan sog‘lom odam qoniga bevosita qon so‘ruvchi hasharotlar (spetsifik infeksiya tashuvchilar) orqali tushadi. Qon so‘ruvchi hasharotlar bemor odam yoki hayvon qonini so‘rgandan keyin uzoq vaqtgacha yuqumli bo‘lib qoladi va sog‘lom kishilarni chaqishi natijasida ularga kasallik yuqtiradi.

• Transmissiv yuqish. Transmissiv yuqishda kasallik qo‘zg‘atuvchilari bemor qonidan sog‘lom odam qoniga bevosita qon so‘ruvchi hasharotlar (spetsifik infeksiya tashuvchilar) orqali tushadi. Qon so‘ruvchi hasharotlar bemor odam yoki hayvon qonini so‘rgandan keyin uzoq vaqtgacha yuqumli bo‘lib qoladi va sog‘lom kishilarni chaqishi natijasida ularga kasallik yuqtiradi.

Dezinfeksiya – bu yuqumli kasalliklar qo‘zg‘atuvchilarini atrof muhitda yo‘qotish. Dezinfeksiya o‘choqli va profilaktik bo‘ladi.
«Dezinseksiya» so‘zi (lotincha insectum – hasharot va des – yo‘q, kor) hasharotlarni yo‘qotish, degan ma’noni anglatadi. Bunda ezinfeksiyaning quyidagi usullari qo‘llaniladi.
Deratizatsiya (fransuzcha rat – kalamush va de – yo‘q) –kalamushlarni yo‘qotish demakdir.
Yuqumli kasalliklarga davriylik xos, ya’ni kasallik ma’lum davrlar almashinishi bilan kechadi.

• yashirin (inkubatsion),
• prodromal (dastlabki belgilarning paydo bo‘lishi),
• avj olish
• rekonvalessensiya (sog‘ayish) davrlari uchraydi.

Karantin (ital. quarantena — qirq kun), karantinlash ) tibbiyotda — oʻta xavfli yuqumli kasalliklar tarqalishini cheklashga karatilgan epidemiyaga qarshi maʼmuriy va sanitariya tadbirlari majmui.

Yashirin davr.

• Bu davr mikrobning organizmga tushgan paytidan boshlab kasallikning dastlabki belgilari paydo bo‘lgunga qadar o‘tgan vaqtni o‘z ichiga oladi. Bu vaqtda mikroblar organizmda ko‘payadi va tarqaladi. Organizm esa bunga javoban o‘z reaktivligini oshiradi. Lekin bu o‘zgarishlar klinik jihatdan namoyon bo‘lmaydi.
• Yashirin davr turlicha davom etadi. Bu davr bir necha soatdan (gripp, botulizm, ovqat toksikoinfeksiyasi) bir necha hafta, oy va hatto yillargacha (qoqshol, quturish, OITS) davom etishi mumkin.