Yurak ishemik kasalligi (Yu. I. K)

Spontan (Prinsmetal) stenokardiya.
Spetsifik simptomlari bilan ajralib turadi. Anginoz og‘riqlar zo‘riqishsiz to‘satdan bir xil vaqtda ko‘pincha kechqurun paydo bo‘ladi. Og‘riqlar kuchi va intensivligi yuqori davomiyligi 10-15 minut va undan ko‘p.
Birinchi marta paydo bulgan zo‘riqish stenokardiyasi. Nostabil stenokardiya guruxiga kirib yoshlarda 15-25 kundan so‘ng qarilarda 2 oydan keyin stabil stenokardiyaga o‘tadi.
Atipik kechuvchi stenokardiya (miokard ishemiyasi)
Stenokardiyaning aritmik ekvivalentining (ishemiya zonasi o‘tuvchi zonaga joylashgan). Ritm buzilishlari klinikada asosiy o‘rinni egallaydi.
Stenokardiya astmatik ekvivalenti (o‘tkir chap qorincha yetishmovchiligi)
Stenokardiya periferik ekvivalenti( og‘riqning ko‘krak qafasida bo‘lmasligi)
Og‘riqsiz miokard ishemiyasida-klinik belgilar kuzatilmaydi.Ko‘pincha to‘satdan koronar o‘lim,yoki o‘tkir miokard infarkti bilan tugaydi.
Stenokardiya
Yurak ishemik kasalligining bu formasi yurak soxasida bir necha sekunddan 20 minutgacha cho‘ziladigan o‘tkir xurujsimon og‘riq bo‘lishi bilan xarakterlanadi.
Bunda toj tomirlar ya’ni miokardni qon bilan ta’minlaydigan tomirlar bo‘ylab qon oqishi buziladi, bu yurak sohasida yoki to‘sh orqasida og‘riq paydo bo‘lishiga olib keladi.
To‘sh orqasidagi og‘riq stresslar va jismoniy zo‘riqishdan keyin boshlanadi,tinchlanganda va nitroglitserin qabul qilganda yo‘qoladi.
EKG da miokarddagi ishemiya belgilarini yoki jismoniy zo‘riqishda bu belgilarni paydo bo‘lishini ko‘rish mumkin.
Tashxisni asosiy usuliga – angiografiya – kiradi, bunda koronar arteriyalarning torayishini ko‘rish mumkin.
Koronar sindromini paydo bo‘lish sabablari:
Koronar qon tomirlarning aterosklerozi;
Koronar qon tomirlar spazmi;
Koronar qon tomirlar obstruksiyasi (emboliyalar, tugma anomaliyalar, arteriitlar, arteriyani qavatlanishi);
Miokardning kuchli rivojlangan gipertrofiyasi;
Miokardagi metobolizmni buzilishlari oqibatida : gipertireoz, anemiya, paroksizmal taxikardiya.
Stenokardiya
Qanday holatlarda og‘riq boshlanadi:
Sovuq,
Ovqatlanish,
Kuvonish /kuzgaluvchanlik,
Emotsional zo‘riqish /stress,
Ertalabki zo‘riqish,
Tinchlik
Tunda
Anamnezda
Og‘riqni xarakterini so‘rash kerak.
«Og‘riqni» ko‘pincha bemorlar aytmaydilar.
Ular «kuydiruvchi», «qisuvchi», «bosuvchi», «achishish», «diskomfort» degan terminlarni ishlatadilar.
Og‘riqni joylashgan joyi va irradiatsiyasini so‘rash kerak.
Ogrik asosan tush soxasi, kukrak kafasining chaprogini kursatadilar.
Ogrikning irradiatsiyachi dermatoma buyicha chapda S8 –T4 (chap yelka, kultik osti soxasidan boshlab chap kulning ichki yuzasi to 4-5 barmoklargacha).
Ayrim paytlar ung tomonda xuddi chapning proyeksiyasi buyicha tarkaladi.
Kam xollarda: jagda, kurakla orasida, orkani yukorisiga, buyinning yukori kismiga.
Agarda bemor ogrikni joyini bir barmogi bilan kursatsa,unda stenokardiya extimoli juda past. Og‘riqni joylashgan joyi va irradiatsiyasini so‘rash kerak.
Ogrik asosan tush soxasi, kukrak kafasining chaprogini kursatadilar.
Ogrikning irradiatsiyachi dermatoma buyicha chapda S8 –T4 (chap yelka, kultik osti soxasidan boshlab chap kulning ichki yuzasi to 4-5 barmoklargacha).
Ayrim paytlar ung tomonda xuddi chapning proyeksiyasi buyicha tarkaladi.
Kam xollarda: jagda, kurakla orasida, orkani yukorisiga, buyinning yukori kismiga.
Agarda bemor ogrikni joyini bir barmogi bilan kursatsa,unda stenokardiya extimoli juda past.
So‘rang nitroglitserin yordam beradimi?
Agarda nitroglitserin yordam bersa, xurujlarni qisqartirsa, xurujni va kasallikni rivojlanishini oldini olsa , bemor jismoniy mashqlarni ozgina bo‘lsa xam ko‘tara olsa qo‘rqmasdan stenokardiya deb tashxis qo‘yish mumkin.