Yurak qon tomir sistemasi kasalliklari. Ularda qo`llaniladigan dorivor o`simliklar haqida tushuncha berish Yurak kasalliklari

Belgilari.

Xafaqonning hamma turlariga kattalik, kichiklik, tezlik, sustlik, siyrak va ketma-ketlikda chegaradan O`t gan notekis tomir urushi byelgi bo`ladi. Bu tomir urushi ko`pincha harsillash kasalligiga uchragan kishilarning tomir urishiga uxshaydi.

Rutubatdan	(bo`lgan ) tomir urishining yumshokligi, kishining uz yuragini ro`tubat ichida tulganayotganday sezishidan dalolat qiladi.
Qondan	Harorat va alangalanish belgilari, tomir urishining xafaqon bo`lmagan vaktda ham tezligi va kattaligi dalil bo`ladi.
Safrodan	Bu kam uchraydi, tomir urishining qattiqligi va kuchli alanga dalil bo`ladi.
Savdodan	G`amginlik, qo`rqish, tomir urushining qattiqligi kuzatiladi.
Oddiy yyeldan (moddasiz)	Xafaqon tez tarkalishi, engil o`t ib ketishii, tomir urishi kam, notekis bo`ladi.
Yurakdagi shishdan	Issiq va Sovuq shishlarning belgilari dalil bo`ladi.
Uzluksizlikning Buzilishi	Sababi dalil bo`ladi.
Zaharlar va jonivorlar Chakishidan	Usha narsalarning sababi dalil bo`ladi.
Gijjalardan	Sulak okishi, me`da ogzining tusatdan sanchilganday ogrishi.
Moddasiz issiq mizojdan	Yurakning ro`tubat ichida tipirchilashi sezilmay turib qattiq alangalanish, xafaqon kuzgalmagan paytda ham tomir urishining tez va ketma-ketligi, moddasiz kizdiruvchi sabablar ortidan, ham da ingichka og`riq va shunga uxshash kasalliklar vaktida paydo bo`lishii dalil bo`ladi.
moddasiz Sovuq mizojdan	Uning sabablari, ya`ni tugma issiqlikni sundiruvchi bushatishlar, sovituvchi kasalliklar, havo va boshkalar, xafaqon bo`lmagan paytda tomir urishining sust va siyrak bo`lishii byelgi bo`ladi.
Tiqilmalardan	To`liq lik belgilari bulmaslik bilan birga tomir urishining kichiklik, kattalik, kuchsizlik va kuchlilikda notekis bo`lishii dalolat qiladi.
Yurak sezgisining Nozikligidan	Tomir urishining kuchliligi va kattaligi, nafasning sogligi va boshka a`zolar soglomligidan bilinadi.
Bo`tunbadan isitma	Buxrondan bo`ladigan xafaqon kabi ma`lumdir.
Me`da ham Qorligi	Me`da axvolining belgilari, ishtaxa, me`dadan tashlanuvchi narsalar, turli xayollar, ko`ngil aynishi, ich og`riqlari, Qorin bush paytida xafaqonning engillashishi- lekin Qorin bush paytida me`da ogziga qo`yiladigan safro sababli engillanmaydi, va ovqat xazm bulayotgan paytda uning qattiqlashuvi dalil bo`ladi.
O`pkaning ham Qorligi	Kishi harsillashga uchraydi, u kishida o`pkaning ro`tubatli ekani va uz joyida bayon qilingan o`pka yo`lilarining tusilganiga dalolat qiladigan byelgilar mavjud bo`ladi.

Xafaqon xastaligini umumiy davolash

Turli bushatishlar moddadan bo`ladigan ham ma xafaqonga ham foyda qiladi. Qondan bo`lgan ida tomirdan ko`p qon chikariladi, ovqat sifati va mikdori mo`tadil qilinadi. Xafaqonni oldini olish uch to`tishidan oldin) baxor faslida burun tomiridan qon oldirish, engil ovqat eb turish va yurakni kuchaytiradigan dorilar iste`mol qilish kerak.

Xafaqon balgam xiltidan bo`lsa, ta`sirini yurakka boradigan dorilar bilan bushatish kerak ( katta iyorajlar bilan ). Agar xafaqonga savdo aralashgan qon bo`lsa, tomirdan qon olinadi va savdo bugilmaslik uchun jigar mo`tadil qilinadi. Agar fakat savdo xiltidan bo`lsa, Rufus iyoraji, lugoziyo va uzok joydan savdo xiltini tortib bushatadigan hammma dorilar unga iloj bo`ladi; undan keyin mizojni mo`tadil qilishga kirishiladi.
Sovuq xafaqonni isituvchi dorilar bilan, issiq xafaqonni sovituvchilar bilan ayniqsa, yurakka ishlatiladiganlari bilan davolash lozim.
Me`da hamkorligi bilan bo`lgan xafaqonni agar u quyuq xiltdan bo`lsa, ovqatdan keyin turp suvi va sikanjubin kabi latiflashtiruvchilarni ishlatib kuchtirish kerak, keyin iyorajlar, masalan: lugoziyo va tiyodaritus iyorajlari bilan shuningdek: Abu Jaxl tarvuzining eti, daraxt pukagi va devpechak kushib kuchaytirilgan iyoraj fikro bilan surgi qilinadi.
Xafaqon achishtiruvchi safro sababli paydo bo`lsa, u me`dani kuchaytirish bilan davolanadi, me`dani esa mevalarni kaynatib kuyo`litirilgan shiralari, xushbuy mevalar, masalan: olma, bexi, ovqat egandan sung nok va boshkalar bilan kuchaytiriladi. Ich yumshatiladi va O`t xiltiga aylanadigan narsalardan saklaniladi. Me`daning mizojini mo`tadil qilish tadbiri ishlatiladi. Xafaqon vaktida bir kancha vakt ketma-ket kechalari uxlash oldidan bir miskol vaznda govzabon ichish zur foydali. Xafaqonda bir navot kattaligi va ogirligidagi erkak qaramfilni 12 miskol yangi sogilgan so`t bilan naxorda ichish, agar issiq bor bo`lsa, bu bir miskol marzanjushni Sovuq suv bilan, issiq bulmasa sharob bilan ketma-ket bir necha kun ichish ham sinalgan tadbirlardandir.
Xafaqon bo`lgan kishi yokimli, xushbuy narsalarni uzi bilan olib yurishi kerak. Issiq xafaqonli kishi usha narsalarga gul, kofur, sandal va Sovuqlik yoglarni ko`prok kushadi. Mushk, qaramfil va za`farondan bir oz aralashtiriladi. Kishining mizoji Sovuq bo`lsa mushk, anbar, bon yogi, stitron yogi, kofur suvi, goliya va boshkalar foydalidir.
Ko`ngil aynish bilan birga bo`ladigan xafaqonga agar isitmaning koldigi bo`lsa, arpaning issiq suv bilan yuvilib keyin sovutilganlgan talqoni un dir ham vazndagi shakar bilan ichiriladi. Bu kustirsa ham foyda qiladi. Shakar urniga anor doni ishlatish mumkin. Kasalning ikkala pochchasi boglanadi, kofur sirka bilan kushib xidlatiladi, uning kukragiga 2 xil sandal, kofur va shunga uxshashlarning suvi bilan ho`llangan lattalar yopiladi. Ko`pincha xafaqon kuzgalib, keyin kishining ichida bir narsa ung va chap tomondan kuyiga qarab yunalganday bo`ladi va xafaqon tuxtaydi.