Юридик психология фанидан “ Вояга этмаганлар ўртасида жиноятчиликнинг олдини олишнинг ижтимоий-психологик механизмлар

ТАВСИЯЛАР
Вояга етмаган жиноятчилар шахси, уларнинг нидивидуал-психологик ва ёш хусусиятлари ҳамда вояга етмаганлар жиноятчилигининг ижтимоий психологик омилларини урганиш натижаларидан олинган хулосалар вояга етмаганлар жиноятчилигини олдини олишда турли соҳа ходимлари фаолиятида қўлланилиши мумкин бўлган куйидаги тавсияларнинг яратилишига асос бўлди.
Фукаролар йигини, махалла фаолларига тавсиялар:
вояга етмаганлар жиноятчилигининг кўпинча ўзи яшаётган ёки яшаш жойидан унчалик узок бўлмаган жойларда содир этилаётганлиги ҳолати энг аввало маҳаллаларда соглом муҳитни юзага келтириш тадбирларини олиб боришни тақозо қилади;
вояга етмаган болалар ва ўсмирларнинг тарбиясига салбий таъсир кўрсатувчи ота-онани аниклаб, маҳалла йигинларида муҳокама қилиш, уларга жамоатчилик таъсирини ўтказиш, лозим ҳолларда ушбу ота-она билан тегишли профильактик тадбирларни ўтказиш ва маҳалла фаолларидан бирини уларга бириктириш;
хуқуқбузарлик, жиноят қилишга мойил ва тарбияси оғир бўлган вояга етмаганларни аниқлаб, уЙЬрНинг қизиқишлари, иқгидорларига қараб уларни ҳар хил тугаракларга жалб қилиш;
маҳалла фаолларининг вояга етмаганлар жиноятчилигини олдини олиш ишларида маҳалла, мактаб, оила ҳамкорлигини таъминлашга эришиши;
маҳалла фаолларининг ҳар бир вояга етмаганлар оиласининг ижтимоий-психологик муҳитидан хабардор бўлишини таъминлаш;
вояга етмаганларни маҳалла жамоатчилик ишларига, турли хил ўтказиладиган тадбирларга, маҳалла ижтимоий ҳаётига кенг равишда жалб этиш;
ҳуқуқни муҳофаза қилиш ташкилотлари вакилларининг маҳалла фаоллари, ота-она ва таълим тизими ходимлари билан ҳамкорликдаги фаолиятини ташкил қилиш;
вояга етмаган жиноятчиларнинг кўпинча ўз ноқонуний хатти ҳаракатларининг мазмун моҳиятини ва бундай ҳаракатларнинг қонунга хилоф эканлигини тушуниб етмасликлари ҳолатидан келиб чиқиб, маҳалла профильактика нозирларининг мактабларда, маҳаллаларда хуқуқий билимларни таргиб қилишда фаол иштирокини таъминлаш.
Ота-онага тавсиялар:
жиноятчилик хулқига эга бўлган болалар ва ўсмирлар шахсида асоциаллик, руҳий беқарорлик, ўзгарувчанлик, гипертимлик, аффектга мойиллик, циклотомиклик хусусиятларининг яққол ифодаланган лиги дан келиб чиқиб, улар шахеини согломлаштиришга ҳаракат қилишда ота оналарнинг иштирокини кучайтириш;
вояга етмаган жиноятчилар ва тарбияси огир болалар яшаётган оила ва ижтимоий муҳитни согломлаштиришда, шахслараро соглом муносабатни вужудга келтириш ишларини олиб боришда фаол иштирок этиш;
вояга етмаганлар жиноятчилигининг асосий сабаблари сифатида «болалар ва ўсмирлар фаолиятини назорат қилмаслик», «оилада бола тарбиясига эътиборнинг сусайиши» кабилар намоён бўлгашшгидан келиб чиқиб, оилада ва оиладан ташқарида ота-онанинг болалар ва ўсмирлар фаолиятини, бўш вақтларида нима билан шугулланаётганлигини назорат қилишни кучайтириш;
ота-она ва оиланинг бошқа катта ёшдаги аъзолари ҳамда ўқитувчилар томонидан болалар ва ўсмирларга нисбатан қўлланилаётган қаттиққўл, қўпол ва адолатсиз муносабатларга барҳам бериш;
вояга етмаганлар жиноятчилиги кўпинча ота-онанинг болалар ва ўсмирлар психологисини билмасдан туриб муносабатда бўлишликлари натижасида келиб чиқаётганлигини ҳисобга олиб, ота-онани психологик педагогик билимлар билан қуроллантириш мақсадида «Ота-она университет»лари ни ташкил этиш.