Yuridika fakulteti «milliy ideya, ruwxíYLÍq tiykarlarí HÁm huqíq tálimi» baǵdarí
Download 0.62 Mb. Pdf ko'rish
|
Qazaqbaev Edige kurs jumisi
|
MAZMUNÍ KIRISIW...................................................................................................................3-7 I BAP. SABAQLIQLARG’A QOYILATUG’IN TALAPLAR............................7-20 1.1 Sabaqlıqlar, mektep sabaqlıqlarına qoyılatuǵın talaplardı jaqtılandıriw metodları. Olardan ámeliyatda paydalana alıw qábiletin qáliplestiriw...............................7-17 1.2 Sabaqli’qlar va oqi’w-metodik qollanbalardi’ sati’p ali’w ju’zesinen tan’law o’tkeriw sawdalari’ haqqi’nda nizam bayani’.........................................................................8-20 II BAP. ELEKTRON SABAQLIQLIQLARG’A QOYILATUG’IN TALAPLAR...........................................................................................................21-26 2.1 Elektron sabaqlıqqa qoyılatuǵın didaktik hám psixologiyalıq talaplar.............21-26 JUWMAQ........................................................................................................27-28 PAYDALANÍLǴAN ÁDEBIYATLAR..........................................................29-30 4 KIRISIW Pedagogikalıq baspalarda “sabaqlıq” túsinigi tiyisli pánge tiyisli ilimiy bilimler tiykarların da’stu’rge uyqas halda etiwshi kitap dep ta’riyiplenedi. Sabaqlıq da’stu’r mazmunın anıq kóriniste bildiredi hám bir waqıttiń ózinde oǵan teris tásir kórsetken halda onı taǵı da anıqlasti’radi’, rawajlandıradı. Sabaqlıq bul pedagogikalıq sistemanıń informaciyalı modeli bolıp tabıladı. Ne ushın model? Sebebi hár bir oqıw procesinin’ málim basqıshları kórsetilgen boladı. Oqıwshılar sabaqlıq temaların oqıp, ondaǵı tapsırmalardı málim háreketler kórinisinde orınlaydı : tekseredi, sheshedi, juwap beredi hám t.b. Bul háreketler sabaqlıq tekstlerinde ashıq yamasa jasi’ri’n formada beriliwi mukin. Bul, sonday eken; sabaqlıqta málim pedagogikalıq process ol yamasa bul jaǵdayda ayti’li’wi’nan derek beredi. Sonday etip pedagogikalıq process, avtor tárepinen sabaqlıqta málim dárejede sáwlelendirilgen materiallıq barli’q, jańalıq bolıp tabıladı. Ne ushın sabaqlıq - pedagogikalıq sistema modeli? Sebebi pedagogikalıq process mudamı anıq basqarılatuǵın sistema sheńberinde ámelge asıri’ladı, sabaqlıq bolsa o’zinde pedagogikalıq sistemanıń ayrıqsha qásiyetleri hám táreplerin sáwlelendiredi. Tilekke qarsi’, ha’zirge shekem ilimpazlarımız sabaqlıqtan pedagogikalıq sistema modeli retinde, yaǵnıy oqıw -tárbiyalıq processti modellestiriw quralı ekenliginen paydalanbaydı. Soni’ ayrıqsha atap kórsetiw kerek , sabaqlıq óz-ózinen pedagogikalıq sistemanı modellestirmeydi hám oqıw procesine aylandırmaydı bulardıń hámmesin pedagog sabaqlıqtan paydalanǵan halda ámelge asıradı. Aqırında, biz ne ushın sabaqlıq-pedagogikalıq sistemanıń informaciyalı modeli dep atadi’q? Bul sorawǵa juwap ápiwayı : sebebi model informaciyalardıń málim bayanı tárizinde beriledi. Sonday etip, sabaqlıq avtonom tálim quralı retinde pedagogikalıq sistema elementleriniń informaciyalı modeli esaplanıp pedagogikalıq processti basqarıwdı avtomatlastırıw ushın mo’lsherlengen bolıp tabıladı. Sabaqlıqta pedagogikalıq sistemanı modellestiriw procesi hám izbe-izligi tómendegi tártipte barıwı múmkin: -da’slep pedagogikalıq sistema bar ekenliginin’ maqseti anıqlanadı hám tolıq jari’ti’ladi’; -keyin tómendegi uli’wma didaktik principlerdi esapqa alǵan halda tálim mazmunın jaqtılandıri’w ámelge asıri’ladı : izbe-izlik, túsiniklilik, ilimiylik, kórsetpelilik. Tálim mazmunında sonday informaciyalar bolıwı kerek, olar oqıwshı ózlestirip atırǵan iskerliginiń jóneltirilgen tiykarları (qaǵıyda, ta’riyp, tamayil, algoritm, metod ) dúziliwi 5 zárúr. Tálim mazmunın tańlaw onıń maqsetine uyqas halda sabaqlıqta sáwlelendiriliwi kerek; Sabaqlıqtı jaratıwdıń keyingi basqıshı hám ol jaǵdayda pedagogikalıq sistemanıń anıqlanıwı didaktik processlerdi tańlaw hám islep shıǵıwdan ibarat. Bul basqi’sh sabaqlıqta oqıwshılardıń biliwine qaratılǵan háreketlerin málim sistemada ańlatıwǵa hám tálim maqsetine uyqas halda bul iskerlikti orınlawdı támiyinlewge tiyisli bolıp tabıladı; Sabaqlıqtı jaratıwdıń juwmaqlawshı basqıshı tálimniń shólkemlestirilgen formaların shegaralaw esaplanadi’. Sabaqlıqta temalar boyınsha oqıwshılar iyelewi kerek bolǵan bilim, kónlikpe hám ilmiy tájriybeler sisteması oqıtıwdıń maqul túsetuǵın formalarına (sabaq, ámeliy shınıǵıw, másele, tapsırma, úy jumısı hám t.b) uyqas halda sáwlelendiriliwi kerek. Bul oqıtıwshı hám oqıwshılardıń sabaqlıqtan paydalanıw iskerligin tártipke salıp turadı. Mámleketimizde ǵárezsizlik jıllarında tálimdegi reformalar qatarında tálim mekemeleriniń oqıw -metodikalıq bazasın jańalaw hám bekkemlew boyınsha úlken jumıslar ámelge asırıldı. Atap aytqanda, sabaqlıqlardıń jańa áwladı jaratıldı. Mámleketimizdegi barlıq mektepler sabaqlıqlar menen tolıq támiyinlendi. Biraq, sabaqlıqlar menen baylanıslı ayırım máseleler bar. Ulıwma orta bilim beriwde sabaqlıqlar hár tórt-bes jılda tazadan jazıladı yamasa qayta baspa etiledi. Bul jaǵday oqıtıwshılarda birqatar qıyınshılıqlardı keltirip shıǵaradı. Respublikamızda oqıwshılardı sabaqlıqlar menen támiyinlewdiń ámeldegi rejimine kóre, birinshiden, alternativ sabaqlıqlar joq, yaǵnıy hár bir pán boyınsha birden-bir variantdaǵı sabaqlıqqa buyırtpa etiledi. Sabaqlıqqa qoyılǵan barlıq talaplar boyınsha jaqsı jazılǵan sonda da, ayırım kemshilik bar sonda da, sol sabaqlıqtan paydalanıwǵa májbúrmiz. Oqıtıwshı sabaqlıqlardıń abzallıqları hám kemshiliklerin biliwi, oqıw processinde onıń abzallıqlarınan ónimli paydalanıp, kemshiliklerin tolıqtırıwı, sabaqlıqlardı jetilistiriw boyınsha usınıslar bere alıwı kerek. Sabaqlıqlardı analiz hám recenziya qılıw, kemshiliklerin anıqlawdan tiykarǵı maqset onıń tálim procesin jaqsılaw, jetilistiriwge qaysı dárejede tásir kórsetiwi hám de oqıtıwshı hám oqıwshınıń sabaqlıq penen islewine járdem beriw bolıp tabıladı. Sebebi, sabaqlıq jaratıw teoriyası áyne waqıtta arnawlı bir dárejede tálim teoriyası ham bolıp tabıladı. Sabaqlıqlar milliy tálim sistemami’zdi’n’ rawajlanıw dinamikası, rawajlanıw basqıshları, tabıs hám 6 kemshiliklerin anıqlaw hám de bahalaw múmkinshiligin beredi 1 . Keleside mektep oqıwshıları ushın tayarlanǵan jańa sabaqlıqlarda tekǵana pánler, bálkim XXI-a’sirde zárúr bolǵan turmıslıq kónlikpeler de u’yretiledi. Olar Xalıq aralıq kongress orayında baslanǵısh klasslar ushın islep shıǵılǵan jańa áwlad sabaqlıqları prezentaciyaında kórsetildi. Download 0.62 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|