‘z b e k I s t n r e s p u b L 1k a s I o L iy va ‘rta m a X s u c ta’l I m V a zir L ig I

9-§. Ichki energiya va entalpiya
Jism ning ichki energiyasi molekulalarning boshlang‘ich, kinetik va 
potensial energiyasidan iborat boMadi.
U =E „ + Etin + E^, 
(28)
Ideal gazlar uchun:
U = U
k in
3-rasm.
0
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Ichki energiya bosim, hajm va haroratning funksiyasidir, U = F (P, v,
T)
U = f (P)
U = f (v)
U = f (T)
Ana shu yozilgan ifodani P-v diagram m ada k o ‘rsatadigan boMsak, u 
quyidagicha ifodalanadi: P, v, T o ‘zgarishi bilan keskin o ‘zgaradi va 
oxirgi param etrlari o ‘zgarishi bilan o ‘zgaradi.
Ichki energiya jism ning bir holatdan ikkinchi holatga qaysi y o ‘l bilan 
o ‘tishiga b o g ‘liq emas.
Jism ichki energiyasining biror ja ra y o n d a o ‘zgarishi jara y o n n in g
xarakteriga b o g ‘liq em as h a m d a jismning b o shlang‘ich va oxirgi holati 
bilan aniqlanadi.
A u=u2- u = c v(t2-t,)
Tizim ichki energiyasi yig‘indisi u bilan tizim bosimi P ning tizim 
hajmi kattaligi V ga k o ‘paytmasi yig‘indisining kattaligi entalpiya deb 
ataladi va h orqali belgilanadi.
H = U + p V
[J], [kJ] 
(29)
Solishtirma entalpiya:
h = u + p V
[J/kg], 
[kJ/kg], 
(30)
Entalpiya va ichki energiya holat parametri b o ‘lib, m oddaning kollorik 
xossalari deb ataladi.
Entalpiya haroratga bog‘liq b o ‘lgan kattalikdir. 
h = f (T) 
d h = c dT 
p
Entalpiya ham holat parametri b o ‘lib, shu P, v, T o ‘zgarishi bilan 
keskin o ‘zgaradi, shuning u c h u n h = F (P, v, T) b o ‘ladi.
Oxirgi yozilgan ifodani ham P-v diagram m ada chizib izohlab berish 
m um kin.
23
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Entalpiya holat param etri boMgani uchun jismning b o sh lan g ‘ich va 
oxirgi parametrlariga bog'liq ravishda o ‘zgaradi, shuning uchun