‘z b e k I s t n r e s p u b L 1k a s I o L iy va ‘rta m a X s u c ta’l I m V a zir L ig I

N azorat sayollari
1. Nam haw deb nimaga aytiladi?
2. Nam havoning asosiy xarakteristikalarini izohlab bering.
3. Nisbiy namlik deb nimaga aytiladi?
4. Nam saqlamining mazmuni nimani ifodalaydi?
5. Nam havoning aralashma deb aytsa b o ‘ladimi?
6. Nam havoning h-d diagrammasida qanday chiziqlar chizilgan?
7. 
h-d diagrammada qizitilish va sovitilish holatlarini chizib k o ‘rsating.
72
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

IX B O B . K O M P R E S S O R
3 4 -§ . Kompressorlar va ularning turlari
K o m p r e s s o r l a r t u r l i g a z l a r n i s i q i s h u c h u n x i z m a t q i l a d i .
Kompressorlarda olinadigan siqilgan havo texnikaning turli sohalarida 
keng q o ‘llaniladi. M asa la n , siqilgan hav o d a ishlovchi b o l g ‘alarda; 
metallurgiya sanoatida: o ‘choqlarga havo purkashda; m etallarga katta 
b o sim o s ti d a q u r i l i s h d a : p a r d o z l a s h i s h la rin i b a j a r i s h d a , m etall 
quym alarning sirtini qumli oqim bilan tozalashda va h.k.
Ular porshenli, rotatsion, markazdan q ochm a va o kqli kompressorlarga 
b o ‘linadi.
Porshenli kompressorlar. Bir pog‘onali porshenli kom pressorning 
chizmasini k o ‘rib chiqamiz. (28-rasm).
Porshen pastga harakatlanganda silindrdagi bosim atmosfera bosimiga 
nisbatan kamayib ketadi, natijada atmosfera bosim ining kuchi tufayli 
s o ‘rish klapani (2) ochilib, silindr havo bilan t o ‘ladi. P orshen qayta 
yuqoriga qarab harakatlanganda silindrdagi havo atm osfera bosimiga 
nisbatan katta bosim bilan siqiladi, natijada so‘rish klapani (
2
) yopilib, 
tashqi havoning silindr bilan aloqasi uziladi. Porshenning yuqoriga qarab 
harakatlanishi davom etadi va silindrda havo haydash klapani va haydash 
quvuridagi siqilgan havo qarshiligini yengguniga q a d a r siqiladi. Shu 
daqiqada haydash klapani ochilib, siqilgan havo porshen yordamida resiver
(4) ga kelib tushadi.
Bir pog‘onali kompressorning P-V koordinatadagi grafigi (28,b-rasm)ni 
k o ‘rib chiqamiz.
d
f