‘z b e k I s t n r e s p u b L 1k a s I o L iy va ‘rta m a X s u c ta’l I m V a zir L ig I

55 -§. Qaynash turlari
Qaynash quyidagi turlarga b o ‘linadi: pufakchali, plyonkali va sirt 
yuzasida (yoki isimagan suyuqlik qaynashi).
Pufakchali qaynashda (51-rasm) bug
4
pufakchalari yuzada paydo b o ‘lib 
kattalashadi va sirt yuzasidan ajralib chegara qatlam ni jadal aralashtiradi. 
Bunda suyuqlik harorati t o ‘yinish haroratidan yuqori b o ‘ladi. Pufakchalar 
butun suyuqlik hajmi b o ‘ylab harakatlanadi. Pufakchalarning hosil b o 4lishi 
qattiq jism sirti haroratining katta b o ‘lishiga b o g ‘liq.
О
_
- c r >
о
_ 
с и ? _ Г с
2
—
О r>
on 
П
-1
t o ‘y
51-rasm
Plyonkali qaynashda (52-rasm) qattiq jism sirtida b u g
4
pufakchalar 
shunchalik k o ‘p b o ‘ladiki, ular sirt yuzasida b u g ‘li plyonka qatlamini 
hosil qiladi, bug
4
plyonkasi qatlam b o 4lgani u c h u n suyuqlikni sirtdan 
ajratib turadi. Bu issiqlik almashishni yom onlashtiruvchi term ik qarshilik 
hosil qiladi:
131
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

R=
p ly o n k a
XT
-
i
CD
d >
< 0
<3>
'—f£
__
la
— 
a
_u l-
i
.у. -
t to‘y 
* tO‘y
bug1
52-rasm
(236)
bug1
to'y
<рГ сУ ф- 
■Q Я * ? ' * ?
^ e > i t o ‘y
^ Т П \
53-rasm
Termik qarshilik qanc ha yuqori b o ‘lsa, issiqlik berilishi sh u n ch a kam
b o ‘ladi. Q a ttiq jism yuzasida q a y n a sh d a (5 3 -rasm ) sirt yuzasidagi 
qatlamdagi suyuqlik qizigan hisoblanadi. Qattiq jism sirtida hosil b o ‘lgan 
pufakchalar yuzadan ajralib qaynash haroratigacha qizib ulgurmagan 
suyuqlikning yadrosiga kelib tushadi va bu g ‘ qaytadan suvga aylanadi. 
Chegara qatlam jadal aralashadi va issiqlik beruvchanlik yuqori holatda 
qoladi.